ابن قاصح، علی بن عثمان
| نام | ابن قاصح، علی بن عثمان |
|---|---|
| نام‌های دیگر | ابن العذری
ابن القاصح، ابوالبقاء علی بن عثمان ابن القاصح، علی بن عثمان |
| نام پدر | عثمان |
| متولد | 706ق/1316 م |
| محل تولد | بغداد |
| رحلت | 801 ق یا 1399 م |
| اساتید | مجد‌الدين اسماعيل كفتى |
| برخی آثار | سراج القاری المبتدی و تذکار المقری المنتهی
مصطلح الإشارات في القرائات الزوائد المروية عن الثقات قرة العين في الفتح و الإمالة و بين اللفظين شرح تلخيص الفواد و تقريب المتباعد علي عقيلة أتراب القصايد |
| کد مؤلف | AUTHORCODE01305AUTHORCODE |
ابوالبقاء نور‌الدين على بن عثمان بن محمد عذرى (716-801ق)، معروف به ابن قاصح، از عالمان و قاريان شافعى‌مذهب قرن هشتم هجرى است كه در سال 716ق / 1316م، در بغداد ديده به جهان گشود.
مهارت
وى در علم قرائت استاد فن بود و از دانش‌هاى ديگر نيز بهره داشت. آثار به‌جاى‌مانده از وى گویاى آن است كه وى به نجوم، هيئت و رياضيات نيز آگاه بوده است.
نام او گاه به‌صورت «على بن محمد بن عثمان» و كنيه وى به شكل «ابوالقاسم» و «ابوالحسن» نيز آمده است.
او، «شاطبيه» را از مجد‌الدين اسماعيل كفتى فراگرفت و از میدومى، ابن ابى حوافر، رحبى و مقدسى اجازه روايت دريافت كرد.
وى همچنين قرائت‌هاى دانه و غير آن را بر ابوبكر بن جندى خواند و در جامع ماردانى به تعليم قرائت پرداخت. وى در این زمینه، شاگردانى نيز تربيت كرد، از جمله برهان‌الدين صالحى كه برخى از تصانيف وى و آثار پيشينيان را همچون «المستنير» ابن سوار، «ارشاد المبتدى» قلانسى و «الكافى» ابن شريح، از او فراگرفت و روايت نمود.
زراتينى و زين‌الدين رضوان نيز از شاگردان وى به شمار مى‌روند.
آثار
الف) چاپى:
- تلخيص الفوائد في شرح اتراب القصائد كه شرحى است بر «رائيه» شاطبى در رسم مصحف؛
- سراج القارى المبتدى و تذكار المقرى المنتهى.
ب) خطى:
- اتفاق القراء؛
- تحفة الانام في الوقف على الهمزة لحمزة و هشام؛
- تحفة الطلاب في العمل بربع الاسطرلاب؛
- درة الافكار في معرفة اوقات الليل و النهار؛
- قرة العين في الفتح و الامالة و بين اللفظين؛
- مصطلح الاشارات في القرائات الزوائد المرویة عن الثقات؛
- المنهل العذب المسيب في شرح العمل بالريع المجيب؛
- نزهة المشتغلين في احكام النون الساكنة و التنوین.
ضمناً آثار ديگرى نيز در قرائت و نجوم به وى نسبت داده شده كه يافت نشده‌اند.
وفات
وى در 801ق / 1399م، وفات يافت[۱].
پانویس
منابع مقاله
- نقیئی، عباس، دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377
- لغت‌نامه علامه دهخدا، مدخل على عذرى.