ابن متویه، حسن بن احمد
| نام | ابن متویه، حسن بن احمد |
|---|---|
| نام‌های دیگر | ابن متویه، ابی‌محمدحسن |
| نام پدر | احمد |
| متولد | نيمه اول سده 5ق |
| محل تولد | |
| رحلت | 468ق يا 469ق |
| اساتید | قاضى عبدالجبار همدانى |
| برخی آثار | المحيط بالتكليف |
| کد مؤلف | AUTHORCODE13560AUTHORCODE |
ابن متویه، ابومحمد حسن بن احمد، متكلم معتزلى نيمه اول سده 5ق، است. از آثار او المحيط بالتكليف را می‌توان اشاره کرد.
اساتید
متأسفانه از زندگانى او اطلاعى در دست نيست. همین اندازه مى‌دانيم كه شاگرد قاضى عبدالجبار همدانى (د 415ق) بوده و از طبقه دوازدهم معتزليان محسوب شده است.
وفات
در منابع متأخر، بى‌آنكه به مأخذى استناد كنند، وفات او را 468ق يا 469ق ذكر كرده‌اند كه چندان قابل اعتماد نيست و هيچ قرينه‌اى آن را تأييد نمى‌كند.
آراء کلامی ابن متویه
از آراء كلامى ابن متویه اعتقاد او به عصمت على(ع) است، بى‌آنكه عصمت را شرط امامت بداند. ابن ابى‌الحديد به نقل از کتاب «الكفاية» در این باره مى‌نویسد: به عقيده محمد بن متویه، على(ع) معصوم است، ولى واجب‌العصمه نيست و عصمت شرط امامت نيست. میان دو تعبير «زيد معصوم است» و «زيد واجب‌العصمه است» بايد تفاوت گذاشت؛ زيرا مقصود از دومى این است كه: «زيد، امام است و چون از شرايط امام معصوم بودن است، بنابراین واجب است كه زيد معصوم باشد» و فرق میان نظر شيعه و معتزله در همین نكته است.
آثار
- التذكرة في أحكام الجواهر و الأعراض يا التذكرة في لطيف الكلام؛
- المحيط يا المجموع المحيط بالتكليف؛
- کتاب الكفاية يا الكفاية في علم الكلام؛
- المحيط في أصول‌الدين؛
- کتاب التحرير كه در کتاب «المعتمد في أصول‌الدين» محمود بن ملاحمى از آن نقل شده است.[۱].
پانویس
منابع مقاله
موحد، صمد،دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377