أكذوبتان... حول الشريف الرضي التقي الزاهد
| أکذوبتان... حول الشریف الرضي التقي الزاهد | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | عاملی، جعفر مرتضی (نویسنده) |
| عنوان‌های دیگر | استدلال و دراسه |
| ناشر | [بی نا] |
| مکان نشر | [بی جا] - [بی جا] |
| سال نشر | 1406 ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | شریف الرضی، محمد بن حسین، 359 - 406ق. - دفاعیهها و ردیهها
شریف الرضی، محمد بن حسین، 359 - 406ق. - سرگذشت‌نامه شیعه - سرگذشت‌نامه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 55/3 /ش4ع2 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
اكذوبتان حول الشريف الرضى التقى الزاهد، تأليف علامه جعفر مرتضى عاملى به زبان عربى است. این کتاب به بررسى و ردّ دو اتهام كه به سيدرضى(ره) از سوى اهل‌سنت وارد شده، پرداخته است.
ساختار
کتاب با یک مقدمه و تمهيد آغاز شده است. مطالب کتاب در دو فصل كلى تنظيم شده است كه فصل اول در ضمن یک بخش و فصل دوم در ضمن دو بخش به بررسى اتهامات مذكور پرداخته است. در آخر نيز مطلب مختصرى به عنوان خاتمه آمده است.
گزارش محتوا
شريف رضى شخصيت بزرگى است كه تمامى بزرگانى تاريخ كه پس از او آمده‌اند با عظمت از او ياد كرده و همواره از او متأثر بوده‌اند. با مطالعه زندگى این مرد بزرگ به شرافت، علم، فضل و والايى نفسانى و مكارم اخلاق او يقين خواهى كرد.
در واقع آنچه سبب نگارش کتاب شده است، دست‌يابى نویسنده به دو نص است كه با مطالب فوق متمايز است و لذا نویسنده بررسى و پاسخ به این اثر را ضرورى دانسته و اقدام به تأليف این اثر كرده است.
در ادامه به ترتيب خلاصه‌اى از مطالب کتاب ارائه مى‌شود:
1-اولین دروغى كه به سيدرضى نسبت داده شده، كلامى از ابن‌عتبه است: «و در بعضى از كتب يافتم كه رضى زيدى مذهب بوده است و...».
نویسنده ابتدا در استدلال به شيعه بودن سيدرضى(ره)، بخشى‌هایى از قصيده مشهور او را كه نام ائمه اطهار(ع) را در ضمن آن آورده ذكر مى‌كند.
در ادامه مطلب نویسنده به زمینه‌هاى اتهام مذكور اشاره كرده و به نقل از شيخ عبدالحسين حلى مى‌نویسد: «آن تهمت زيديه قبلاً به حسن اطروش جد مادريش و فرزندان او هم نسبت داده شده بود، لكن نزد علماى رجال امامیه ثابت است و شريف مرتضى هم در کتابش، «شرح المسائل الناصريه» پاکى عقيده وى و جمیع فرزندانش را متذكر شده است. نویسنده در انتها به این نتيجه مى‌رسد كه اتهام مذكور از یک اشتباه ناشى شده است. در حقيقت نام ناصر امام زيديه كه ملقب به الداعى‌للحق بوده است، با نام حسن بن على اطروش كه ملقب به الناصرللحق بوده است، مشتبه شده است.
2-اتهام ديگرى كه به سيدرضى(ره) وارد شده است، مطلبى به نقل از «حصرى» است كه سيدرضى در مجلسى كه كوران مغنى شراب مى‌نوشيده است، متهم به سرقت ردا مى‌شود و...
نویسنده در نقد این سخن به دو طريق مناقشه مى‌كند:
الف: مناقشات قابل رد؛ از جمله عبارتند از: 1- حصرى سند این روايت را ذكر نكرده و مشخص نمى‌كند كه این قصه را از چه كسى شنيده است. 2- شريف رضى از طائفه امامیه است كه تمامى انواع خمر را حرام مى‌دانند. 3- نص از مشاركت شريف رضى(ره) در شرب خمر حكايت نمى‌كند و.... نویسنده در آخر موارد مذكور را منافى با حضور سيددر آن مجلس و عيب و مخلّ به مروّت نمى‌داند. وى تشكيل چنين مجالسى را در حضور خلفا و اعيان و اشراف امرى عادى تلقّى مى‌كند؛ بنابراین در ردّ این اتهام به مناقشه ديگرى مبادرت مى‌نمايد.
ب: مناقشه معقوله: علامه در ادامه پس از استناد به منابع مختلف و متعددى كه همگى به ورع و تدين سيدرضى(ره) اعتراف دارند، صدور این گونه اعمال را در شأن عالم پرهيزگار و باتقوايى؛ مانند شريف رضى(ره) نمى‌داند. وى سپس به مراجعه به اشعار سيدرضى(ره)، دلائل مختلفى را ذكر مى‌كند كه با توجه به آن‌ها قبول روايت حصرى امرى دشوار به نظر مى‌رسد. این شخصيت بزرگ عالم اسلام حتى از ايراد كلمات زشت و اشعار هجو و وصف خمر و مجالس لهو و غنا پرهيز مى‌كرده است. در ادامه این بحث به كلام قال دكتر عبدالفتاح محمد الحلو بر ديوان اشعار سيدرضى(ره) و همچنين سخن معتزلى حنفى در شرح نهج‌البلاغه در نقل داستان چگونگى پذيرش سرپرستى و آموزش آن‌ها توسط شيخ مفيد(ره) اشاره كرده است.
نویسنده در پایان چنين نتيجه‌گيرى مى‌كند كه روايت كوران مغنى بى‌اساس بوده و آن را ناشى از حسد و بغى مى‌داند.
وضعيت کتاب
پاورقى‌هاى مختصر کتاب كه بيشتر آدرس منابع است، به قلم نویسنده آمده است.
منابع مقاله
1- مقدمه و متن کتاب
2- مقاله اكذوبتان حول الشريف الرضى، سيدجعفر مرتضى، مجله تراثنا، تابستان 1365، شماره 5، ص268-278