زنجانی، فضل‌الله
| نام | زنجانی، فضل‌الله |
|---|---|
| نامهای دیگر | شیخالاسلام زنجانی، فضل‌الله
شیخالاسلام زنجانی، فضل‌الله بن نصرالله |
| نام پدر | ميرزا نصرالله زنجانی |
| متولد | 1264ش |
| محل تولد | زنجان |
| رحلت | 1333 ش /1370ق |
| اساتید | ملا فتح‌الله شيخ‌الشريعه اصفهانى |
| برخی آثار | اوائل المقالات |
| کد مؤلف | AUTHORCODE02672AUTHORCODE |
ميرزا فضل‌الله زنجانى (1264- 1333ش)، معروف به «شيخ‌الاسلام» عالم رجالی، متکلم، مورخ، محدث
ولادت
در روز جمعه، بيست و سوم شوال 1302ق، در خانواده‌اى مذهبى، علمى و معنوى در شهر زنجان پا به عرصه هستى نهاد.
کسب علم و دانش
وى پس از سپرى كردن دوران كودكى، شروع به تحصيل علوم اسلامی‌نمود و چون اجداد و نياكانش، در وادى علم و فقاهت قدم گذاشت و رنج‌هاى اين راه را به جان خريد.
او تحصيلات علوم ابتدايى را در زادگاهش طى نمود و ادبيات عرب، منطق، فقه، اصول، كلام و حكمت را از استادان همشهرى خود آموخت. ميرزا فضل‌الله در سال 1331ق، به‌همراه برادر كوچك‌ترش ميرزا ابوعبدالله، راهى عراق گرديد و هشت سال با او در آن سرزمينِ قدسى به كسب علوم آل محمد پرداخت. وى در سال 1339ق، به زنجان بازگشت و به خدمات علمى - دينى مشغول شد.
استادان
شيخ‌الاسلام در مقاطع مختلف، از برخى بزرگان و انديشمندان اسلامى بهره برده است كه هريك در زمان خويش شهره آفاق بودند.
استادان وى به ترتيبى كه در تراجم آمده بدين شرح است:
- ميرزا عبدالمجيد زنجانى (وفات 1324ق)؛
- ميرزا عبدالله كاوندى زنجانى (وفات 1329ق)؛
- سيد محمدكاظم يزدى طباطبايى (1248 - 1337ق)؛
- ملا فتح‌الله شيخ‌الشريعه اصفهانى (1266 - 1339ق)؛
- ميرزا محمدتقى شيرازى (1285 - 1338ق)؛
- ضياءالدين عراقى (1278 - 1361ق).
اجازات
وى براى ورود به قافله حاملان حديث و ناقلان روايت، از برخى بزرگان عالمان جهان تشيع و تسنن موفق به دريافت اجازه روايتى گرديد كه به اسامى آن‌ها اكتفا مى‌گردد:
- سيد حسن صدركاظمى، به تاريخ 28 رجب 1339ق؛
- سيد محمد فيروزآبادى؛
- سيد ابوالحسن اصفهانى؛
- سيد محمود آلوسى از عالمان محدث و معروف اهل سنت، به تاريخ 22 شعبان 1339ق.
برخى از دانشمندان اسلامى مانند آيات: سيد شهاب‌الدين مرعشى نجفى و شيخ موسى عباسى زنجانى، از معظم‌له اجازه نقل حديث دارند.
آثار
- رسالة أصالة الماهية؛
- رسالة الماهيات في التحقيق؛
- تاريخ علم الكلام في الإسلام؛
- تاريخ مدينة زنجان و تراجم علماها و رواتها و مشاهير رجالها؛
- التشيع في التاريخ، 3 جلد؛
- تعليقه بر تعليقه «منهج المقال» بهبهانى؛
- تعليقه بر «منهج المقال» استرآبادى؛
- تعليقه بر «أوائل المقالات»؛
- حاشيه بر «رسالة حدوث العالم»؛
- حاشيه بر «شوارق الإلهام»، تأليف ملا عبدالرزاق لاهيجى؛
- شرح منظومه ملا هادى سبزوارى؛
- الردّ على الفلاسفة في الواحد البسيط؛
- علم الكلام و تاريخه في الإسلام؛
- الكُر و الجمع بين الروايات في تحديده؛
- الواحد لا يصدر عنه إلاّ الواحد؛
- نقود على «رسالة الحدوث»، تأليف ملا صدرا؛
- متفرقات مختصرة و مطولة و تعاليق غير مدونة؛
- تقريرات درس بعضى از استادان.
رحلت
سرانجام آيت‌الله ميرزا فضل‌الله زنجانى پس از پنجاه سال خدمت صادقانه و تلاش‌هاى دلسوزانه در جهت ارشاد مسلمانان در سال 1370ق، در تهران جان به جان‌آفرين تسليم نمود و به رحمت ايزدى پيوست. پيكر پاک اين عالم دانشمند به شهر مقدس قم منتقل گرديد و پس از تشييع بر دست‌هاى مردم مسلمان و اقامه نماز، در قبرستان نو به خاک سپرده شد.
منابع مقاله
برگرفته از سايت دانشنامه اسلامى