زاد المعاد في هدی خير العباد
زاد المعاد فى هدى خير العباد نوشته محمد بن ابى‌بكر بن ايوب ابن القيم الجوزيه، دربردارنده بسيارى از احوال و خصوصيات پيامبر(ص) مى‌باشد. در اين كتاب نویسنده سعى بر آن داشته است تا نحوه عبادت، سخنان، أفعال و اخلاق بلند آن حضرت را بيان نمايد.
| زاد المعاد في هدی خير العباد | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | شافعی، انس محمد (محقق) ابن‌قیم جوزیه، محمد بن ابی‌بکر (نویسنده) |
| ناشر | دار الآفاق العربية |
| مکان نشر | قاهره - مصر |
| سال نشر | 1428 ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | احادیث اهل سنت - قرن 8ق.
سنت نبوی محمد(ص)، پیامبر اسلام، 53 قبل از هجرت - 11ق. مستحب (فقه) |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 4 |
| کد کنگره | BP 24/46 /الف2ز2 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
كتاب با دو مقدمه از محقق و مؤلف آغاز شده است. نویسنده كتاب خود را تقريبا به صد و هفت فصل تقسيم‌بندى نموده و جزئيات فراوانى از نحوه زندگى پيامبر(ص) را آورده است.
براى نمونه وى مختصرى از محل زندگى، خاندان، همسران و همچنين نسب بلند و پدران بزرگوار ايشان را ذكر نموده و اين‌كه مشيت و اراده الهى بر اين تعلق گرفته است تا همه نياكان ايشان، افرادى موحد و يكتاپرست باشند.
در بخشى ديگر، به بيان چگونگى غذا خوردن، نحوه استراحت كردن، انجام دادن امور روزمره زندگى و بيان ادب و نزاكت ايشان پرداخته و اين‌كه ايشان براى موعظه و سخن گفتن با امت خود، بهترين و زيباترين كلمات را مورد استفاده قرار داده و از به كارگرفتن الفاظ غيرمناسب اجتناب می‌كردند.
گزارش محتوا
در مقدمه محقق، شرح حال مختصرى از نویسنده بيان شده است.
مؤلف در مقدمه خود، انسان‌ها را نيازمند وجود پيامبران دانسته و با ذكر يك دليل نقلى توضيح مى‌دهد كه ميزان قبول اعمال نيك، انبياى الهى هستند و به‌وسيله پيروى از آن‌ها، اهل هدايت از اهل گمراهى و ضلالت بازشناخته شده و رضاى الهى جز با پيروى از ايشان به‌دست نمى‌آيد. بنابراین نياز به رسل الهى از نياز بدن به روح و احتياج چشم به نور بيشتر است اما كسى به جز زنده‌دلان متوجه اين واقعيت نمى‌باشد.
سپس به بيان اوصاف بندگان مؤمن خداوند پرداخته و اضافه مى‌كند كه پيامبران الهى جزو پاکترين مخلوقات خداوند هستند چرا كه خداوند پاک بوده و پاکى را دوست دارد؛ بنابراین از هر صنف، پاکترين آن‌ها را انتخاب نموده و براى خود اختصاص داده است.
نحوه نماز خواندن، آداب روزه‌دارى، مناسك حج و همچنين عمل به فريضه زكات توسط پيامبر(ص)، از جمله مواردى است كه نویسنده آن‌ها را در كتاب خود آورده و در ادامه، محاسن اخلاقى، غزوات ايشان و چگونگى حل و فصل دعاوى افراد مختلف كه در زمان ايشان صورت گرفته است را نقل نموده است كه به همين مناسبت مباحث فقهى گوناگون و مفصلى را برطبق مذهب حنبلى بيان مى‌دارد كه در اين رابطه، آراى مختلف علماى مذهب خود را بيان كرده است، مسائلى از قبيل:
- حكم ايشان در مورد كسى كه بنده خود را به قتل رسانيده است.
- حكم ايشان در مورد كسى كه زن باردارى را مورد ضرب و شتم قرار داده و بچه او را سقط نموده است.
- اجراى حد در مورد جادوگر.
- حكم ايشان در طلاق و...
نویسنده، فصلى را به نحوه درمان بعضى از بيمارى‌هايى كه توسط پيامبر(ص) صورت گرفته است، اختصاص داده و نحوه درمان ايشان را نيز در دو بخش يادآور شده است:
- بيمارى‌هايى مانند تب شديد، درمان زخم‌ها، صرع، خارش بدن، سردرد، درد چشم و... كه با معرفى كردن داروهاى مناسب توسط ايشان بهبود يافته‌اند.
- بيمارى‌هايى مانند نيش مار، عقرب و مورچه، چشم‌زخم، سحر و جادو، حزن و اندوه و... كه با دعاى پيامبر اكرم(ص) معالجه شده‌اند.
وضعيت كتاب
فهرست مطالب در انتهاى كتاب آمده است.
در پاورقى‌ها بيشتر به ذكر منابع و تصحيح اغلاط متن پرداخته شده است.
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.