تنبیهات حول المبدأ و المعاد

تنبيهات حول المبدأ و المعاد، اثر آیت‌الله حاج ميرزا حسنعلى مرواريد، كتابى است به زبان عربى در معرفى عقايد شيعه با استفاده از قرآن و روايات اهل‌بيت(ع).

تنبیهات حول المبدأ و المعاد
پدیدآوران	مروارید، حسنعلی (نويسنده)
ناشر	آستانة الرضوية المقدسة، مجمع البحوث الإسلامية
مکان نشر	مشهد مقدس - ایران
سال نشر	1418 ق
چاپ	2
شابک	‎964-444-083-8
موضوع	آفرینش انسان - آفرینش توحید خدا شناسی عقل (اسلام) معاد کلام شیعه امامیه
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏217‎‏ ‎‏/‎‏م‎‏4‎‏ت‎‏9
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

اين كتاب، خلاصه‌اى از درس‌هاى معارف ايشان است كه در دوره‌هاى متعدد به تدريس آنها پرداخته بود و بنا به خواهش تنى چند از شاگردان خويش، آن را به صورت كتابى مستقل به رشته تحرير درآورد.

ساختار

كتاب، مقدمه مركز پژوهش‌هاى اسلامى آستان قدس رضوى، مقدمه مؤلف و دو بخش ذيل را در بر دارد:

تنبيهاتى در سرآغاز هستى.

تنبيهاتى در سرانجام هستى.

گزارش محتوا

در اين اثر ارزش‌مند معارف اهل‌بيت(ع) در دين شناسى، مورد بازخوانى قرار گرفته و به رويكرد متكلمان و فقيهان شيعى در روش فهم معارف دينى، سامانى دوباره داده شده و با استفاده از معارف وحيانى قرآن و سنت معصومين(ع)صورت متكامل و جديدى از معارف دينى عرضه شده است.

بخش اول كتاب حاضر مباحث ذيل را در بر مى‌گيرد:

ضرورت برهان، برهان در قرآن كريم، حجيت ذاتى علم و عقل، انكار يا تشكيك بعضى اخباریون در حجيت عقل، عقل و نفس از ديدگاه فلاسفه و از ديدگاه قرآن و حديث، حقيقت علم، شواهد تغاير نفس با عقل و علم، نگاهى به اقسام و تعريف علم، علم در احاديث، دو تذكر پيرامون حقيقت عقل و رابطه آن با علم، يادآورى‌هايى درباره عقل، حقيقت حكم عقل، نشانه‌هاى عقل، تجرد نور علم و عدم تجرد نفس انسانى، خود شناسى و خدا شناسى، هشدارى در گزينش راهنما، بهره عقل از معرفة الله نفى عدم و نفى تشبيه، آفريده آفريدگار مى‌خواهد، ارشاد به هستى‌آفرين، هدايت عام و خاص، قواعدى كه در آفرينش خداوند جريان ندارد، جدايى وجودى خالق و مخلوقات در آيات و روايات، دلايل نقلى وحدت وجود، سخنى در تجلى و مكاشفه، مكاشفه، سخن ملا صدرا در بيان مقصود عارفان والا مقام، شناخت فطرى، جلوه خداوند در دل موسى(ع)، ارزيابى جلوه حق، يادآورى اثر پيمان منشأ معرفت فطرى، پيمان عالم ذر و اظله، حكمت پيمان عالم ذر، دلايل نقلى تقدم ارواح بر اجساد، طاعت و عصيان انسان پيش از دنيا، شناخت فطرى به شناخت آياتى برنمى‌گردد، بروز شناخت فطرى هنگام نااميدى، اشكالات عالم ذر و پاسخ آن، كاشفيت نور علم نيازى به وجود معلوم ندارد، دلايل قائلين به جبر و پاسخ آن، دلايل جبريون، دلايل نقلى نفى جبر، معانى قضا و قدر، يادآورى تعاريف مختلف، مشيت و اراده، تعلق خواست خداوند به عمل بنده، تفويض، اثبات حالت بين جبر و تفويض، مشيت اراده قضا و قدر در افعال اختيارى، تفويض خلقت و رزق به ائمه(ع)، واگذارى سرنوشت دين به معصومين(ع)، مسئله بداء، نكاتى در توضيح حقيقت بداء.

بخش دوم حاوى مباحث ذيل است:

معاد در مكتب اهل‌بيت(ع)، نكاتى پيرامون معاد، دلايل عقلى و نقلى معاد، معاد روحانى و جسمانى در كلمات بزرگان، آيات معاد جسمانى، روايات معاد جسمانى، ماده اصلى آفرينش انسان، آب ماده اصلى جهان آفرينش، ماده اصلى خلقت علم و حيات ندارد، تقسيم ماده اصلى به عليون و سجين، جهان سايه‌ها و كالبدها، هر روح بدنى مناسب دارد، پيمان عالم ذر، امتحان مردم در عالم ذر، جايگاه آدم(ع)، عدم تجرد روح، استقلال روح، نقد دلايل قائلين به تجرد روح، فرق روح و بدن در عوارض آنهاست، هر ذره‌اى مى‌تواند داراى علم و ادراك شود، انسان بر جسمانیت خود باقى مى‌ماند، علم و هدايت با كفر و ظلم نابود مى‌شود، محل ارواح و بدن‌ها پس از ميثاق و قبل از دنيا، رابطه روح با بدن، بحثى در احوال روح در برزخ، تذكر و توضيح در كيفيف روح، پاسخ به دو شبهه.

وضعيت كتاب

كتاب حاضر، مشتمل بر پاورقى و فهرست آيات و احاديث و مطالب مى‌باشد.

منابع مقاله

1. الهى خراسانى، محمد، كتاب مرواريد علم و عمل(زندگى‌نامه آیت‌الله ميرزا حسنعلى مرواريد) به نقل از سايت تبيان، 1387/5/31.
2. مقدمه ناشر.
3. متن كتاب.