ابن سراج، محمد بن عبدالملک
| نام | ابن‌سراج، محمد بن عبدالملک |
|---|---|
| نام‌های دیگر | شنترینی، محمد بن عبدالملک
اندلسی، ابوبکر محمد |
| نام پدر | |
| متولد | |
| محل تولد | |
| رحلت | 549 ق |
| اساتید | |
| برخی آثار | جواهر الآداب و ذخائر الشعراء و الکتاب |
| کد مؤلف | AUTHORCODE502AUTHORCODE |
ابن سراج ابوبكر محمد بن عبدالملك شنترينى اندلسى از ادباء، نحویون و شعراى معروف مى‌باشد كه در نيمه دوم قرن پنجم هجرى و احتمالاً در سال 475ق، در شهر شنترين اندلس متولد گرديد.
در اين‌كه چه مدت در شنترين ساكن بوده است، اطلاعى در دست نيست. وى در سال 515ق به مصر مسافرت نمود و با علماى اين ديار ديدار كرد و به تدريس و نقل حديث اهتمام ورزيد. آن‌چنان كه اشبيلى نقل كرده، او در يك مقطع زمانى در مسجد جامع عتيق مصر علم نحو مى‌گفته است. او سپس به يمن رفت و مدتى را در اين شهر مقيم شد و دوباره به مصر بازگشت.
مطالب او در بخش‌هاى مختلف کتاب «الجواهر» حاكى از ايمان قوى و عقيده راسخ اوست. از اسامى بعضى از کتاب‌هايى كه شاگردانش بر او قرائت كرده‌اند نيز به‌دست مى‌آيد كه او از درجه علمى ممتازى برخوردار بوده است. منذرى درباره او گفته است: «يكى از ائمه ادب عرب و مبرزين در آن بوده است». سلمى نيز مى‌گوید: «او بسيار فاضل و ظاهر الصلاح بود و در جامع مصر، حلقه‌اى برای درس نحو داشت. در مدت اقامتم در فسطاس فراوان نزد من حضور داشت».
ابن‌آبار در ذكر اساتيد او چنين آورده است: «ادب عرب را نزد ابن ابى العافيه، ابوالحسن بذيل و ابن اخضر فراگرفت و در حديث از ابوالقاسم نفطى روايت مى‌كرد». او شاگردان بسيارى را نيز تربيت نمود كه از آن جمله است: ابن عبدالجبار مقدسى (متوفى 582ق) نحوى و لغوى مشهور، ابن برّى و ابن عطار.
وى در سال 536ق در حالى‌كه قصد داشت به اندلس بازگردد، در مصر وفات نمود.
آثار
1- جواهر الآداب و ذخائر الشعراء و الکتاب؛
2- المعيار في وزن (أوزان) الأشعار؛
3- الكافى في علم القوافى؛
4- تنبية الألباب على فضائل الإعراب؛
5- تلقيح الألباب في عوامل الاعراب؛
6- تقویم البيان لتحرير الأوزان.