ویکی‌نور

پژوهشگاه علوم وفرهنگ اسلامی(دفتر تبلیغات اسلامی)

پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، از سال 1363 با عنوان «مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی»، فعالیت خود را آغاز کرده و در سال 1384 با مجوز قطعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تأسیس شد.

پژوهشگاه علوم وفرهنگ اسلامی(دفتر تبلیغات اسلامی)
نام پژوهشگاه علوم وفرهنگ اسلامی(دفتر تبلیغات اسلامی)
نام‌های دیگر
رئیس
هیئت مدیره
بنیانگذاری
وبگاه
کد مؤلف AUTHORCODE00273AUTHORCODE

سابقه و تأسیس

«پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (isca)»، وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، که از سال 1363 با عنوان «مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی»، فعالیت خود را آغاز کرد، در سال 1384 با مجوز قطعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تأسیس شد. این پژوهشگاه، نهادی حوزوی، انقلابی، پژوهشی و علمی است که با ایفای نقش واسط فعال میان حوزه‎های علمیه با نیازهای دینی مردم و نظام اسلامی به «تبیین و گسترش باور، بینش و ارزش‎های اسلامی و انقلابی» و «تعمیق و توسعه دانش و معرفت اسلامی» می‎پردازد[۱].

اهداف پژوهشگاه

  1. تبیین معارف ناب اسلام و پالایش فرهنگ دینی از پیرایه‎های جمود و التقاط؛
  2. تبیین نظام‎مند اسلام و ارائه الگوهای کارآمد فردی و اجتماعی متناسب با نیازهای جهان معاصر از طریق توسعه، تعمیق و توانمندسازی علوم اسلامی؛
  3. تأمین پشتوانه‎های علمی برای نظام‎بخشی وکارآمدسازی حکومت دینی و انقلاب اسلامی[۲].

پژوهشکده‎های فعال پژوهشگاه

  1. پژوهشکده فرهنگ ومعارف قرآن؛
  2. پژوهشکده تاریخ و سیره اهل‎بیت(ع)؛
  3. پژوهشکده مهدویت و آینده‎پژوهی؛
  4. پژوهشکده اسلام تمدنی؛
  5. پژوهشکده فقه و حقوق؛
  6. پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی؛
  7. پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی؛
  8. پژوهشکده مدیریت اطلاعات و مدارک اسلامی[۳].

مراکز فعال پژوهشگاه

  1. مرکز اخلاق و تربیت؛
  2. مرکز احیای آثار اسلامی؛
  3. مرکز مطالعات اجتماعی - ‎تمدنی؛
  4. مرکز مطالعات اسلامی[۴].

گروه‎های علمی پژوهشگاه

  1. فلسفه فقه و حقوق اسلامی؛
  2. دانش‎های وابسته به فقه (اصول فقه، قواعد فقه، رجال و حدیث)؛
  3. مسائل فقهی و حقوقی؛
  4. فلسفه؛
  5. کلام اسلامی؛
  6. فلسفه اخلاق؛
  7. سیره اهل‎بیت(ع)؛
  8. تاریخ تشیع؛
  9. فرهنگ و تمدن اسلامی؛
  10. علوم‎ سیاسی؛
  11. فلسفه سیاسی؛
  12. فقه سیاسی؛
  13. مبانی مهدویت؛
  14. علوم قرآنی؛
  15. تفسیر قرآن؛
  16. مطالعات تطبیقی؛
  17. دایرةالمعارف‎های قرآنی؛
  18. فرهنگ‎نامه‎ها؛
  19. تدوین سازمان‎های دانش؛
  20. سازمان‎دهی اطلاعات و مدارک؛
  21. اشاعه اطلاعات و دانش؛
  22. فقه کاربردی؛
  23. حکمت و کلام جدید؛
  24. قرآن و مطالعات جتماعی؛
  25. هنر و تمدن اسلامی؛
  26. اخلاق؛
  27. تربیت؛
  28. مطالعات تمدنی؛
  29. مطالعات فرهنگی، اجتماعی؛
  30. کتاب‎شناسی و نسخهشناسی؛
  31. تصحیح و احیای آثار؛
  32. ادیان؛
  33. اخلاق؛
  34. فلسفه و کلام؛
  35. حقوق[۵].

منابع انسانی

بیش از 100 عضو هیئت علمی تمام‎وقت و 10 عضو هیئت علمی پاره‎وقت؛ بیش از 40 پژوهشگر تمام‎وقت و بیش از 200 نفر همکار پژوهشی پروژه‎ای[۶].

برخی از مهم‎ترین طرح‎های پژوهشی پژوهشگاه

الف)- دایرة‎المعارف‎ها و دانشنامه‎ها: -منتشرشده:

  1. دائرةالمعارف قرآن کریم (13جلد)؛
  2. دانشنامه قرآن کریم ویژه نوجوانان؛
  3. دانشنامه اعلام قرآن (5جلد)؛
  4. دانشنامه قرآنی اخلاق؛
  5. دانشنامه اصولیان شیعه (2جلد).

-در دست انجام:

  1. دانشنامه فقه و اصول؛
  2. دانشنامه علوم قرآنی؛
  3. دانشنامه اصولیان شیعه/ج3؛
  4. دانشنامه اهل‎بیت(ع)؛
  5. دانشنامه سبک زندگی بر اساس آموزه‎های قرآن و اهل‎بیت(ع)؛
  6. دانشنامه قرآن کریم ویژه نوجوانان/ج2، ج3، ج4 و ج5.

ب)- اصطلاح‎نامه‎ها: - منتشرشده:

  1. اصطلاح‎نامه علوم قرآنى؛
  2. اصطلاح‎نامه فلسفه اسلامى؛
  3. اصطلاح‎نامه منطق؛
  4. اصطلاح‎نامه کلام اسلامى (2 جلد)؛
  5. اصطلاح‏نامه اصول فقه؛
  6. اصطلاح‎نامه اخلاق اسلامی؛
  7. اصطلاح‏نامه علوم حدیث؛
  8. اصطلاح‏نامه معارف مهدوی؛
  9. اصطلاح‎نامه اصلاح الگوی مصرف؛
  10. اصطلاح‎نامه معارف قرآن.

-در دست انجام:

  1. اصطلاح‎نامه راویان حدیث؛
  2. اصطلاح‏نامه کلام جدید (مسائل جدید کلامی)؛
  3. اصطلاح‏نامه فقه‏.

ج)- فرهنگ‎نامه‎ها: - منتشرشده:

  1. فرهنگ قرآن (33 جلد)؛
  2. فرهنگ موضوعی تفاسیر (3 جلد)؛
  3. فرهنگ‎نامه تحلیل واژگان مشابه در قرآن کریم (2جلد)؛
  4. فرهنگنامه تحلیلی وجوه و نظائر در قرآن کریم (2جلد)؛
  5. فرهنگ‎نامه اصول فقه؛
  6. فرهنگ‎نامه علوم قرآنی؛
  7. فرهنگ‎نامه مؤلفان اسلامی (جلد 1 و 2)؛
  8. فرهنگ موضوعی تفاسیر(3 جلد)؛
  9. فرهنگ کاربردی واژگان قرآن (1 جلد).

-در دست انجام:

  1. فرهنگ‎نامه مؤلفان اسلامی ج3 و 4؛
  2. فرهنگ‎نامه کلام اسلامی؛
  3. فرهنگ‎نامه منطق.

د)- موسوعه‎ها: - منتشرشده:

  1. موسوعه علامه شرف‎الدین (11جلد)؛
  2. موسوعه شهید اول (21 جلد)؛
  3. موسوعه شهید ثانی (30 جلد)؛
  4. موسوعه علامه بلاغی (9 جلد)؛
  5. الصحابة‎ الكرام (3 جلد)؛
  6. موسوعة الإجماع في فقه الإمامية؛
  7. موسوعة أحكام المرتد (2 جلد).

-در دست انجام:

  1. موسوعه شیخ بهایی (20 جلد)؛
  2. موسوعه کاشف‎الغطاء (44 جلد)؛
  3. موسوعه علامه سید محسن امین (17 جلد)؛
  4. موسوعه حکیم ابونصر فارابی (12 جلد).

ه)- برخی از کلان‎پروژه‎ها:

  1. سیاست متعالیه از منظر حکمت متعالیه (تاکنون 16 اثر منتشر شده است)؛
  2. اندیشه‎نامه متفکران مسلمان (تاکنون 47 اثر منتشر شده است)؛
  3. دانش سیاسی در ایران معاصر (تاکنون 4 اثر منتشر شده است)؛
  4. فلسفه فقه سیاسی (تاکنون 4 اثر منتشر شده است)؛
  5. فقه نظام سیاسی (تاکنون 5 اثر منتشر شده است)؛
  6. سیاست در قرآن کریم (تاکنون3 اثر منتشر شده است)؛
  7. موسوعه روایات سیاسی (تاکنون 3 اثر منتشر شده است)؛
  8. فقه روابط بین‎الملل و سیاست خارجی (تاکنون 3 اثر منتشر شده است)؛
  9. امنیت در اسلام (تاکنون 3 اثر منتشر شده است)؛
  10. روحانیت و سیاست (تاکنون 9 اثر منتشر شده است)؛
  11. فلسفه زبان و علم اصول (تاکنون 2 اثر منتشر شده است)؛
  12. رابطه نفس و بدن (تاکنون 16 اثر منتشر شده است)؛
  13. توانایى‏هاى فلسفه اسلامى و ربط و نسبت آن با حیات سیاسى‏ - اجتماعى (تاکنون 3 اثر منتشر شده است)؛
  14. عقل و دین (تاکنون 3 اثر منتشر شده است)؛
  15. نظریه‏هاى اخلاقى (اخلاق هنجارى)؛ ‎
  16. اندیشه‎نامه متکلمان امامیه (تاکنون 8 اثر منتشر شده است)؛
  17. أنوار الفقاهة (در 10 مجلد منتشر شده است)؛
  18. الهیات اخلاق (تاکنون 4 اثر منتشر شده است)؛
  19. فقه هنر؛
  20. جامع السعادات؛
  21. منتقد المنافع؛
  22. میراث موضوعی فقه و اصول: إرث الزوجة؛
  23. میراث موضوعی فقه و اصول: ازدواج موقت؛
  24. میراث موضوعی فقه و اصول: إسداء الرغاب؛
  25. میراث موضوعی اخلاق و تربیت: (الإشارات و شرح الإشارات)؛
  26. میراث موضوعی فلسفه و کلام: بداء، جبر و اختیار، علم الهی؛
  27. طرح رساله‎های فلسفی و کلامی خواجه نصیرالدین طوسی؛
  28. طرح رساله‎های حجاب؛
  29. اخلاق دین‎داری؛
  30. اخلاق مدیریت؛
  31. اخلاق زیستی؛
  32. مبانی روان‎شناختی تربیت اخلاقی – دینی.

نشریات

الف)- مجلات علمی - پژوهشی:

  1. پژوهش‎های قرآنی (تاکنون 80 شماره منتشر شده است)؛
  2. اسلام و مطالعات اجتماعی (تاکنون 13 شماره منتشر شده است)؛
  3. کاوشی نو در فقه (تاکنون 80 شماره منتشر شده است)؛
  4. نقد و نظر (تاکنون 82 شماره منتشر شده است).

ب)- مجلات علمی - ترویجی:

  1. اخلاق (تاکنون 44 شماره منتشر شده است).

ج)- سایر مجلات:

  1. حوزه (تاکنون 175 شماره منتشر شده است)؛
  2. دوماهنامه آیینه پژوهش (تاکنون 160 شماره منتشر شده است)؛
  3. نشریه الکترونیکی مدیریت دانش اسلامی (تاکنون 1 شماره منتشر شده است)؛
  4. دوفصلنامه ادبیات دینی (تاکنون 8 شماره منتشر شده است)؛
  5. دوفصلنامه علمی - تخصصی مطالعات متون اسلامی (تاکنون 1 شماره منتشر شده است)؛
  6. دوفصلنامه علمی - تخصصی سیره‎پژوهی اهل‎بیت(ع) (تاکنون 1 شماره منتشر شده است)؛
  7. نشریه الکترونیکی نوقلم (تاکنون 16 شماره منتشر شده است).

نرم‎افزارها

برخی از مهم‎ترین نرم‎افزارها:

  1. دانشنامه جامع معارف قرآن: جامع‎ترین فرهنگ موضوعی قرآن، حاوی اطلاعات تفسیر راهنما، فرهنگ قرآن و فرهنگ موضوعی تفاسیر؛
  2. دانشنامه موضوعی مقالات قرآنی: حاوی متن کامل 10000 مقاله در زمینه علوم و معارف قرآن؛
  3. شجره طوبی (کتابخانه دیجیتالی آثار مرکز فرهنگ و معارف قرآن)؛
  4. نرم‎افزار فرهنگ موضوعی تفاسیر؛
  5. نرم‎افزار موبایلی سراج (قرآن)؛
  6. نرم‎افزار پرسمان‎های قرآنی؛
  7. مأخذشناسی جامع فقه اسلامی؛
  8. نرم‎افزار «گنجینه مهدویت در قرآن و حدیث»[۷].

پانویس

  1. ↑ پایگاه اطلاع‎رسانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
  2. ↑ همان
  3. ↑ همان
  4. ↑ همان
  5. ↑ همان
  6. ↑ همان
  7. ↑ همان

منابع مقاله

پایگاه اطلاع‎رسانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، به آدرس اینترنتی: http://www.isca.ac.ir/Portal/home/?news/208417/208473/562065/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C-%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87

وابسته‌ها

برگرفته از «https://fa.wikinoor.ir/w/index.php?title=پژوهشگاه_علوم_وفرهنگ_اسلامی(دفتر_تبلیغات_اسلامی)&oldid=389300»