واله داغستانی، علیقلی
| نام | واله داغستانی، علیقلی بن محمدعلی |
|---|---|
| نام های دیگر | |
| نام پدر | محمدعلی |
| متولد | 1124ق |
| محل تولد | اصفهان |
| رحلت | 1170ق |
| اساتید | |
| برخی آثار | منشآت، بياض، مثنوى ميرزانامه |
| کد مؤلف | AUTHORCODE4194AUTHORCODE |
عليقلى واله داغستانى پسر محمد عليخان بيگلربيگى بن مهر عليخان، در ماه صفر 1124ق مقارن سلطنت شاه سلطان حسين صفوى، در شهر اصفهان به دنيا آمد. وى از شعرا و سخنوران قرن دوازدهم هجرى به شمار مى‌رود. خاندان واله در اصل عرب بودند و نسب به عباس، عموى پيامبر(ص) مى‌بردند. ايشان در زمان فتنه هلاكوخان و زوال دولت عباسيان به داغستان مهاجرت كردند. جماعت لزگى كه ساكن آن ناحيه بودند اين فرصت را غنيمت شمرده، آن‌ها را به رياست خويش برگزيدند. به زودى خانواده واله در آن‌جا صاحب قدرت و نفوذ بسيار شدند و به سمت شمخالى كه عبارت از سلطنت بود، منصوب شدند. در مقابله با حملات شاه عباس و شاه صفى، مردم داغستان را رهبرى كردند و در نهايت دولت صفوى با آن‌ها از در آشتى در آمد و آن‌ها در دستگاه صفوى تقرب يافتند و نسلا بعد نسل، در جرگه امراى سلاطين صفويه مشغول ماموريت‌هاى لشكرى و كشورى شدند.
عليقلى خان تحصيلات خود را در اصفهان زير نظر اساتيد و بزرگان علم و ادب آن دوره فراگرفته و در اندك زمانى به شاعر و سخنورى چيره دست مبدل گشت. وى به دو زبان تركى و فارسى شعر مى‌گفت.
وى پس از حمله افغان‌ها به هندوستان رفته نزد محمد شاه بن شاهجهان ثانى منزلت و تقرب يافت و «تذكرة الشعرا» را در آن‌جا تألیف نمود. وى در 1170ق در هندوستان بدرود حيات گفت.
آثار
منشآت، بياض، مثنوى ميرزانامه، ديوان شعر، رياض الشعراء.