بخارایی، میرزا شمس
| نام | شمس بخارائی |
|---|---|
| نامهای دیگر | بخارائی، شمس
مورخ بخارائی، شمس میرزا شمس بخارایی |
| نام پدر | |
| متولد | |
| محل تولد | |
| رحلت | |
| اساتید | |
| برخی آثار | تاریخ بخارا، خوقند و کاشغر (در شرح حکمرانی امیر میر حیدر در بخارا، محمد علی خان در خوقند و جهانگیر خواجه در کاشغر) |
| کد مؤلف | AUTHORCODE3251AUTHORCODE |
«ميرزا شمس بخارايى»، از نويسندگان قرن 13ق، است. متأسفانه از شرح حال وى اطلاع چندانى در دست نيست، اما واژه ميرزا، چنين مى‌رساند كه نويسنده در دربار شاهان منغيتيه ماوراءالنهر سمت دبيرى داشته و از نزدیک، شاهد رخدادهاى اين دوران بوده است. ظاهرا وى تا دوره كوتاه‌مدت فرمانروايى امير عمر (1826م)، در بخارا حضور داشته و پس از باده‌پيمايى وى، از بخارا فرار كرده، ولى در همان سال دوباره با سپاهيان امير نصرالله خان (1826-1860م) به بخارا بازگشته است. از گفتار نويسنده در خلال كتاب، چنين برمى‌آيد كه وى نتوانسته در بخارا پايدارى كند و بار ديگر از ترس ستمگرى‌هاى امير نصرالله به شهر سبز فرار كرده، از آنجا رهسپار خوقند شد و در زمره همراهان عمر خان، ولى‌نعمت سابق خود كه او نيز به دربار محمدعلى خان خوقندى پناهنده شده بود، درآمد. در خوقند به خواجه يوسف كاشغرى پيوست و از آنجا با وى به كاشغر رفت.
از مذهب و مرام ميرزا شمس اطلاعى نداريم؛ فقط از فحواى گفتار وى در خلال كتاب (تاريخ بخارا، خوقند و كاشغر) پيداست كه كتاب را به دور از تعصب دينى و مذهبى نگاشته است.