تمثيلات و تشبيهات قرآن كريم

تمثیلات و تشبیهات قرآن کریم

معرفى كتاب:

«تشبيهات و تمثيلات قرآن كريم»نوشته دكتر جهانبخش ثواقب مشتمل بر مجموعه‌اى از تمثيلات و تشبيهات قرآن كريم است

و با اين هدف فراهم آمده است كه جوانان و مشتاقان فرهنگ قرآنى ضمن استفاده

نمودن از اين أمثال،با آيات قرآنى و زبان قرآن آشنا و مأنوس گردند و در قالب

مثل،حقايق قرآنى را بهتر فهم و درك نمايند.در شيوۀ نگارش اين كتاب سعى شده

تا ابتدا يك قطعۀ كوتاه ادبى متناسب با موضوع آيۀ تمثيل نوشته شود و سپس آيه مورد

نظر و ترجمۀ آن قرار گيرد.شأن نزول آيات هم در حدّ ميسور آمده و در مواردى نيز

كه لازم بوده،تفسير مختصرى آورده شده است.

مطالب كتاب در دو بخش تمثيلات و تشبيهات تنظيم شده است،اگرچه تفكيك آنها از هم

دشوار است،چراكه آيات تمثيلى قرآن خود متضمّن تشبيهات نيز هستند.كليّاتى نيز

از تعاريف،انواع و فوايد مثل،اقسام أمثال قرآن،امثال در ميان اقوام،امثال

در ميان ايرانيان و امثال عرب در مدخل كتاب آمده است.

كتاب داراى يك مقدمه و يك مدخل و دو بخش اساسى و

عمده است.در مدخل«كلياتى در تعاريف،اقسام و فوائد مثل»عناوين ذيل به چشم مى‌خورد:

مثل و معانى آن،فوايد مثل،اقسام مثل،امثال در ميان اقوام،امثال در ميان ايرانيان،

مثل در قرآن،اقسام امثال قرآن،تأليفات در زمينۀ امثال قرآن و امثال عرب.

بخش اول تمثيلات قرآن نام دارد و شامل 20 نوع تمثيل است:1-تمثيل منافقان، 2-تمثيل انفاق في سبيل اللّه 3-تمثيل انفاق رياكارانه 4-تمثيل اعتدال در انفاق

5-تمثيل زندگانى دنيا 6-تمثيل بتها 7-تمثيل كفران نعمت 8-تمثيل كافر و مؤمن

9-تمثيل اعمال كافران 10-تمثيل حق و باطل 11-تمثيل عالم بى‌عمل 12-تمثيل ياران پيامبر

13-تمثيل خشم مشركين 14-تمثيل قرآن 15-تمثيل نور توحيد 16-تمثيل بهشت متقيان

17-تمثيل عيسى(ع)18-تمثيل زنان 19-تمثيل پيرزن نخ‌ريس 20-تمثيل استخوان

پوسيده.

بخش دوم:تشبيهات قرآن نام دارد و شامل 7 نوع كلى تشبيه است:1-هنگامه قيامت

2-حشر و قيامت 3-منكران قيامت 4-نقمت‌هاى جهنم 5-نعمت‌هاى بهشتى 6-

حكايات اقوام 7-آيات ربوبى.در ذيل هريك از انواع تمثيل و تشبيه چندين تمثيل

و تشبيه كه با موضوع مناسبت داشته آورده شده است.

در نهايت بخش پيوستها قرار دارد كه در آن به 1-امثال مخفى(پوشيده-كامنۀ)قرآن

2-فهرست امثال سائره يا ارسال المثل 3-آيه‌هاى نور(تشبيهات)اشاره

شده است.در پايان كتاب فهرستهاى ذيل موجود است:فهرست منابع و مآخذ،نامهاى

اشخاص،جايها،اقوام،خاندان و قبيله‌ها،كتابها،نام انتشارات،نام گروهها،فرق،

مذاهب و بتها،فهرست حوادث،موضوعات و موجودات خاص،فهرست نامهاى جانوران.

اين كتاب به قلم دكتر جهانبخش ثواقب در قطع رقعى و با جلد شوميز در 439 صفحه براى اولين

بار از طرف نشر قو،شيراز در سال 1376 به چاپ رسيده است.

منبع:1-بهاء الدين خرمشاهى،دانشنامۀ قرآن،ج اول،ص 624

2-مقدمه نويسنده كتاب