الرافد في علم الأصول
| الرافد في علم الأصول | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | قطیفی، منیر (مقرر) سیستانی، علی (محاضر) |
| عنوان‌های دیگر | محاضرات آیه الله العظمی السید علی الحسینی السیستانی |
| ناشر | مکتب آیت‌الله السيد السيستاني |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1414 ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | اصول فقه - تاریخ اصول فقه شیعه - قرن 14 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 159/8 /ق6ر2 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
«الرافد في علم الاصول»، تأليف سيد منير سيد عدنان القطيفى، به زبان عربى و شامل مجموعه مباحث و دروسى است كه مؤلف، در محضر حضرت آیت‌الله سيد على سيستانى، در دوره سوم از تدريس بحث اصول، فراگرفته و آنها را در يك جلد به رشته تحرير درآورده است.
ساختار
تمام مطالب كتاب، در قالب يازده مبحث و سه عنوان كلى مختلف بيان شده است.
گزارش محتوا
مباحث مطرح شده در كتاب، عبارتند از:
1. ارزش و جايگاه علم اصول در مكتب اماميه: در اين بخش، ادعاى برخى از بزرگان، مبنى بر مستقل نبودن علم اصول، پايه‌گذارى آن توسط اهل سنت و بى‌نيازى از آن، نقل و نقد شده است.
2. ادوار فكر اصولى: در اين بخش، سه دوره و مرحله براى علم اصول ذكر شده است؛ يكى دوره برخورد آغازين علماى شيعه با ساير مكاتب فقهى و با علماى شيعه‌اى كه متأثر از آن مكاتب بوده‌اند و ديگرى دوره برخورد دو مكتب اصولى و اخبارى شيعه با يك‌ديگر و سومى دوره فعلى‌اى كه در آن زندگى مى‌كنيم.
3. منهج علم اصول: در اين بخش، دو روش براى تصنيف علم اصول و باب‌بندى و ترتيب آن ذكر شده است؛ يكى روش تقليدى و ديگرى روش ابتكارى مؤلف.
4. ارتباط بين فكر اصولى و فلسفى: در اين بخش، تأثيرپذيرى فكر اصولى از فلسفه و عوامل اين تأثيرپذيرى و آثار آن بررسى شده است.
5. ارتباط علم اصول با علوم ادبى: در اين بخش، از شواهد ارتباط بين علوم ادبى و علم اصول و هم‌چنين از فارق بين اعتبار ادبى و اعتبار قانونى سخن به ميان آمده است.
6. ارتباط علم اصول با فقه: در اين بخش، فقه خلافى و فقه مذهبى معرفى شده و نقش علم اصول، فراهم كردن كبرى به هدف وسيله قرار دادن آن براى استنباط حكم شرعى يا براى دفاع از مذهب مختار و نقض ساير مذاهب دانسته شده است.
7. اسناد اعتبارى و مجازى: در اين بخش، از اقسام واسطه (واسطه در اثبات، واسطه در ثبوت و واسطه در عروض)، ثمرات بحث و اقسام واسطه در عروض بحث شده است.
8. موضوع علم: در اين بخش، نخست، مراد از علم، معناى موضوع، عوارض ذاتى و دليل بر وجود موضوع براى هر علمى، توضيح داده شده و سپس تعريف موضوع علم(ما يبحث فيه عن عوارضه الذاتية)، تفسير گرديده و آن‌گاه پاسخ اشكالاتى كه بر تعريف مزبور بنا به تفسير اعم(تعريف، شامل همه علوم و فنون، اعم از برهانى و اعتبارى و قانونى مى‌شود)، وارد گرديده، بيان شده است.
9. تمايز علوم: در اين بخش، پنج نظريه درباره ملاك امتياز علوم از يك‌ديگر بررسى شده است.
10. موضوع علم اصول: در اين بخش، در مورد موضوع علم اصول، چهار نظريه (آن كلى‌اى كه بر موضوعات مسائلش منطبق است، به نوع انطباق كلى بر افراد خود؛ امورى كه بالذات متكثر و بالعرض متحدند؛ قانونى كه براى استنباط حكم شرعى، بى‌آنكه قانونى ديگر به آن ضميمه شود، فراهم گرديده؛ قانونى كه در فقه، حجت شمرده مى‌شود.)، بررسى شده است.
11. ميزان مسئله اصولى: در اين بخش، وجه امتياز مسائل اصولى از مسائل لغوى و رجالى و فقهى بررسى شده است.
12. حقيقت وضع: در اين بخش، حقيقت پيوند لفظ با معنا و منشأ آن و شواهد دال بر آن و حقيقت وضع و... بيان شده است.
13. استعمال لفظ در چند معنا: در اين بخش، ابتدا، محل نزاع توضيح داده شده و سپس شواهدى براى وقوع استعمال مزبور، ذكر گرديده است.
14. مشتق: در اين بخش، از معناى مشتق، مفهوم تلبس به مبدأ، معناى حال، عقلى بودن يا لغوى بودن بحث مشتق، دخول اسم زمان در محور بحث، بيان منشأهاى قول به اعم، بساطت و تركيب و... سخن به ميان آمده است.