علوم قرآن و فهرست منابع
| نام کتاب | علوم قرآن و فهرست منابع |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | علوم قرآن |
| پدیدآورندگان | طالقانی، عبدالوهاب (نويسنده) |
| زبان | فارسی |
| کد کنگره | BP 69/5 /ط2ع8 |
| موضوع | قرآن - بررسی و شناخت
قرآن - علوم قرآنی قرآن - کتابشناسی |
| ناشر | دار القرآن الکريم |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1361 ش |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE3089AUTOMATIONCODE |
معرفی اجمالی
علوم قرآن و فهرست منابع تألیف عبدالوهاب طالقانی
كتاب پيرامون معرفى و ارائۀ فهرست منابع علوم قرآنى نوشته شده است.مؤلف كه يكى از قرآن پژوهان معاصر مى‌باشد در اين كتاب به جمع آورى فهرستى از كتابهاى تألیف شده در حوزۀ مسائل علوم قرآنى پرداخته، آنها را معرفى مى‌نمايد.اما قبل از معرفى آنها، بحث‌هاى مختلفى دربارۀ موضوعات علوم قرآنى ارائه نموده است، در حقيقت ايشان ابتدا بحث‌هايى پيرامون نزول قرآن، جمع قرآن، تحريف، تاريخ قرآن، قرائت، ناسخ و منسوخ و محكم و متشابه ارائه و در پايان به معرفى كتابهاى هر بخشى اقدام نموده است.
وى در بخشى از كتاب، تحقيقى پيرامون اولين كتاب تألیف شده در علوم قرآنى انجام داده، آنگاه در خصوص تعداد موضوعات علوم قرآنى، ديدگاههاى صاحب‌نظران از جمله قطب‌الدين شيرازى، زركشى و سيوطى را ذكر و در پايان خود اظهار نظر مى‌كند، و مجموع علوم و موضوعات علوم قرآنى را نام مى‌برد.
از طرف ديگر به لحاظ جايگاه خاص و اهميت كتاب «المقنع» ابوعمرو سعيد دانى در رسم الخط قرآن و رعايت كردن ضوابط و قواعد املائى، اين كتاب را در بحث خط قرآن ضميمۀ كتاب خود نموده است.
ساختار
كتاب داراى يك مقدمه و هشت باب و فهرست مطالب آن به قرار زير است
مقدمه:شامل: علوم قرآن/تحقيقى در اولين كتاب علوم قرآن/فهرست كتابهاى علوم قرآن /اصطلاح علوم قرآن/تقسيم علوم قرآن از نظر قطب‌الدين، زركشى و سيوطى/ تقسيم علوم قرآن از زبان حضرت على(ع) /و تقسيم علوم قرآن از نظر نويسنده
باب اول:تاريخ قرآن شامل دوازده فصل به شرح زير: آيا قرآن يك جا نازل شده، آيات و سوره‌هاى مكى و مدنى، ترتيب نزول سوره‌ها و آيات، ترتيب سوره‌ها و آيه‌ها توقيفى است يا نه؟، آيا قرآن در زمان پيامبر(ص)جمع آورى شده، سبب جمع قرآن توسط عثمان، رابطۀ كتابت با قرائت، ضرورت پيروى از مصحف موجود، تحقيقى در مصحف على(ع)، عدم تحريف در قرآن، خط قرآن و تاريخ نقطه و اعراب قرآن
باب دوم:قرائت قرآن شامل نه فصل به قرار زير: تعريف علم قرائت، قرآن و قرائت‌هاى مختلف، شيعه و سبعة احرف، خبر سبعة احرف در نظر اهل سنت، منشأ اختلاف قرائات، قرّاء سبعه نه «قرائت‌هاى هفت‌گانه»، تواتر قرائت‌ها، قرّاء و راويان آنها و تعداد قرّاء
باب سوم:تجويد
باب چهارم:غريب القرآن شامل: تدوين غريب القرآن/مجاز القرآن/و وجوه القرآن
باب پنجم:اعراب القرآن
باب ششم:ناسخ و منسوخ شامل: نسخ در اصطلاح/اهميت ناسخ و منسوخ/و نظرى دربارۀ نسخ قرآن به قرآن
باب هفتم:محكم و متشابه شامل: محكم و متشابه/اثر آيات متشابه در قرآن/و توجه در مورد تشخيص مبهمات
باب هشتم:اسباب النزول شامل: شأن نزول/فائده شأن نزول/و اهميت شناخت شأن نزول
ويژگى‌ها
- ارائه فهرستى از كتابهاى تألیف شده، در پايان موضوعات مورد بحث، همچون-علم تجويد، قرائت، علوم قرآن و..
- در مقدمۀ كتاب:تحقيقى پيرامون اولين كتاب تألیف شده در علوم قرآن انجام داده، در ادامه موضوعات مورد بحث در علوم قرآن را نام مى‌برد
- در بخش اول-فصل هفتم-مسالۀ اختلاف قرائت‌ها را مطرح مى‌نمايد و مى‌نويسد كه اختلاف قرائت‌ها در زمان عثمان و بازگشت به قرائت صاحبان مصاحف آن زمان مى‌كند و اين مسالۀ قبل از قرّاء بوده، و لذا ارتباطى با يكديگر ندارند.
- در بخش دوم-فصل دوم:مسالۀ قرآن و قرائت‌هاى مختلف را مورد بررسى قرار داده و نظر شيعه را در اين زمينه مبنى بر اينكه قرآن به يك قرائت و حرف نازل شده را توضيح داده، و در ادامه حديث سبعة احرف را از نظر شيعه و اهل سنت بررسى مى‌كند.
- در بخش اول: فصل هشتم-بحث ضرورت پيروى از مصحف موجود را مطرح مى‌نمايد و نظر اماميه را در اين زمينه بيان مى‌كند مبنى بر اينكه:قرآن موجود از هر نوع تحريف مصون و پيروى از آن لازم است.
نسخه شناسى
كتاب يك جلد، متن آن فارسى، داراى 428 صفحه مى‌باشد كه مشخصات آن به قرار زير است:
- كاغذ:معمولى
- چاپ:كامپيوترى
- جلد:شوميز
- نوبت چاپ:اول
- تاريخ انتشار:سال 1361
- ناشر:دار القرآن الكريم-حضرت آية ا..العظمى گلپايگانى(ره)
- تيراژ:10/000 نسخه
- داراى فهرست موضوعات كتاب
- نام كتاب:علوم قرآن و فهرست منابع
- نام مؤلف:سيد عبدالوهاب طالقانى
پیوندها
مطالعه کتاب علوم قرآن و فهرست منابع در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور