دولتهای ایران از آغاز مشروطیت تا اولتیماتم
| نام کتاب | دولتهای ایران از آغاز مشروطیت تا اولتیماتم |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | آغاز مشروطیت تا اولتیماتم |
| پدیدآورندگان | نوایی، عبدالحسین (نويسنده) |
| زبان | فارسی |
| کد کنگره | DSR 1407 /ن9د9 |
| موضوع | ایران - تاریخ - انقلاب مشروطه، 1324 - 1327ق.
ایران - سیاست و حکومت - قرن13ق. |
| ناشر | بابک |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1355 هـ.ش |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE12043AUTOMATIONCODE |
دولت‌هاى ايران از آغاز مشروطيت تا اولتيماتوم، اثر دكتر عبدالحسين نوائى است كه در حقيقت مجموعه مقالاتى است كه در سال‌هاى 2507 و 2508 شاهنشاشى (1327 و 1328ش) در مجله اطلاعات ماهيانه چاپ شده، متضمن وقايعى است كه در خلال سال‌هاى 1324 تا 1330ق در ايران اتفاق افتاده است.
ساختار
با مقدمه‌اى از مؤلف و سپس متن كتاب با نخستين كابينه قانونى سلطانعلى خان وزير افخم آغاز مى‌گردد و با معرفى كابينه‌هاى مختلف و سرانجام با كابينه صمصام‌السلطنه پايان مى‌پذيرد.
گزارش محتوا
وقايعى كه در دوران مجلس اول و استبداد صغير و مجلس دوم صورت گرفته است در كتاب حاضر مشاهده مى‌شود.
در اين سال‌ها كه مى‌توان آن را دوران مشروطيت ناب ناميد، شور و شوق مردم به مشروطيت و حريت وصف ناكردنى بود.
انتخابات مجلس اول و دوم كه در وضعى خاص صورت گرفت، گواه اين مطلب است. مشروطيت را پس از قرن‌ها حكومت استبدادى و ساليان دراز حكومت منحوس قاجارى مردم در حقيقت از دهان شيرگرفتند و مجلس اول منتخب مردمى استبداد زده بود كه يكباره به آزادى رسيده و زنجير استبداد را درهم شكسته بودند. مجلس دوم هم مجلسى بود كه پس از بمباران مجلس اول و دوران استبداد صغير بر اثر كوشش مجاهدان تبريز، گيلان و اصفهان افتتاح گرديد و اين مجلس را هم ايرانيان آزادى طلب از دهان توپ گرفته بودند؛ اما هر دو مجلس منحل گرديد. اولى را محمدعلى شاه مستبد بدن‌ها به خاطر حمايت از عناصر داخلى و خارجى به توپ بست و دومى را ابوالقاسم خان ناصرالملك كينه توز به خاطر كينه‌ايى كه از دموكرات‌ها در دل داشت، به زور در قفل و زنجير كشيد و وكلا را از مجلس بيرون كرد. ولى تاريخ گواه صادقى است، نام نيك وكلاى آزادى خواه مجلس اول كه در برابر محمدعلى شاه ايستادند و با كوشش و تلاش و حتى با خون خود از مشروطيت حمايت و حراست كردند، در تاريخ ايران زنده و پايدار است. همچنين نام بزرگ مردانى كه به عنوان وكلاى ملت در مجلس دوم در برابر روسيه تزارى سينه سپر كردند و از سر نيزه سالدات روسى نهراسيدند و براى حفظ شرف ملى و آزادى و استقلال كشور خود اولتيماتوم دولت تزار نيكلاى دوم را رد كردند. در مقابل نام محمدعلى شاه همواره با لعن و نفرين همراه است و نام ناصرالملك با نفرت و بيزارى.
وضعیت کتاب
پايان كتاب؛ شامل چند فهرست از نام‌ها، كسان، جاها و چيزها و همچنين فهرستى از عكس‌ها مى‌باشد.
منابع مقاله
1- متن و مقدمه.
2- پايگاه مجلات تخصصى نور: مجله آيينه ميراث. عنوان مقاله: وفيات: نادره كاران ملك ادب در رثاى دكتر عبدالحسين نوائى. نويسنده: كيان فر، جمشيد.