لوامع التوحيد
لوامع التوحيد: مقدمه اين رساله به حمد و ثناى خداى سبحان و صلوات و تحيت بر پيامبر اكرم(ص) اختصاص دارد و متضمن دقايق عرفانى است. مؤلف، در ابتداى اين رساله بيان مى‌كند كه براى توحيد نهايتى متصور نيست، زيرا حقيقت توحيد، صفت موحد است و براى او از جميع وجوه غايتى وجود ندارد. به نظر وى بدايت توحيد داراى ده مرحله است كه عبارتند از: فكر، ذكر، حكمت، حياء، جمع، تفرقه، تمكين، تلوين، مكاشفه و مشاهده و وصول به درجه توحيد بدون اين مراتب محال است.
- وى توحيد را بر اصول ده‌گانه مبتنى مى‌كند كه عبارتند از: قبض، بسط، سكر، صحو، فناء، بقاء، انبساط، اتحاد، استقامت و سر. ناگفته نماند كه بعد از مقام سر، ديگرى مقامى براى سالك متصور نيست و آخر مقام توحيد، اول مقام سر است و براى موحد در مرتبه سر، هزار مقام است كه اول آنها معرفت و آخر آنها نكره مى‌باشد.
- براى توحيد، رسم و اسم و نور و سرى است. رسم توحيد، همان معرفت عقلانى اسماء الله و نعوت اوست، ولى اسم توحيد، بعد از تخليه قلب از جميع شكوك و تنور به نور ايمان حاصل مى‌شود. روزبهان در پايان رساله سوم، مردان مسالك حق را به ده دسته تقسيم مى‌كند كه عبارتند از: اهل كرامات، اهل مقامات، اهل منازلات، اهل درجات، اهل حالات، اهل مخاطبات، اهل مكاشفات، اهل مشاهدات، اهل مدانات، اهل استقامات. وى، سپس، به شرح هر كدام از اين اقسام مى‌پردازد.