الإختصاص
| نام کتاب | الاختصاص |
|---|---|
| نام‌های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | میرشریفی، علی (محقق)
موسوی زرندی، محمود (محقق) مفید، محمد بن محمد (نويسنده) غفاری، علیاکبر (محقق) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | BP 129 /م7الف3 1300 |
| موضوع | ائمه اثناعشر - احادیث
احادیث شیعه - قرن 4ق. |
| ناشر | جماعة المدرسين في الحوزة العلمیة بقم، مؤسسة النشر الإسلامي |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE1410AUTOMATIONCODE |
الاختصاص، به زبان عربى و حاوى مجموعه رواياتى از اهل بيت عصمت و طهارت درباره مسائل اعتقادى و اخلاقى و... است.
مؤلف اين كتاب، از برجسته‌ترين علماى شيعه در قرن چهارم هجرى؛ يعنى ابوعبدالله، محمد بن محمد بن نعمان عكبرى بغدادى، ملقب به شيخ مفيد است.
كتاب «الاختصاص»، براى دست‌يابى به بسيارى از روايات ناياب كه داراى مفاهيمى عالى و شگرف مى‌باشند، كتابى بس ارزش‌مند و قابل توجه است.
كتاب‌هاى شيخ مفيد، پيوسته، مورد توجه علما و فقهاى شيعه قرار داشته و در بسيارى از منابع روايى بزرگ شيعه، مانند بحار الانوار مورد استناد قرار گرفته است.
شيخ مفيد، در آغاز كتاب، مى‌فرمايد: «من، اين كتاب را با زحمات فراوان و مطالعات عميق در علوم مختلف روايى و چشمه‌هاى گواراى احاديث اهل بيت(ع) نگاشتم تا شخصيت‌هاى برجسته اسلام را معرفى و فضايل آنها را آشكار سازم و مقام علما و انديشمندان راستين و ارزش علم و دانش آنها را نمايان گردانم».
ساختار
كتاب، داراى باب‌بندى و فصل‌بندى نيست، اما تمام مطالب خود را پس از خطبه مؤلف و مقدمه كتاب، در قالب هفده عنوان مختلف، ارائه نموده است.
گزارش محتوا
اين كتاب شامل عناوين زير است:
- خطبة المؤلف و مقدمة الكتاب.
- طائفة من قوال الائمة(ع)(مشتمل بر مطالب گوناگون، از جمله معناى شرطة الخميس و تعداد آنهاست).
- ذكر السابقين المقربين من اميرالمؤمنين(ع).
- حديث الغار.
- طائفة من اقوال النبى(ص) و الائمة(ع)(شامل سؤالات يهودى از پيامبر(ص)، مسائل عبدالله بن سبا و...).
- في ذكر حوارى اهل البيت(ع) و جملة من اصحابهم.
- طائفة من احاديث الائمة(ع) و اصحابهم و غيرهم(شامل حديث مباهله، مناظره مؤمن الطاق با ابوحنيفه درباره طلاق، حديثى در ستايش شهر قم و...).
- طائفة من الاخبار لزهير بن معاوية و مكحول و غيرهما.
- احاديث وصايا النبى(ص) لعلى(ع).
- طائفة من الاحاديث في فضائل الائمة(ع) و معاجزهم و اقوال الائمة(ع)(شامل حديث منطق بعض الحيوانات، المسوخ و سبب مسخها و...).
- كتاب محنة اميرالمؤمنين، على بن ابى طالب(ع).
- في بيان طائفة من احاديث الائمة و اصحابهم(شامل حديث فدك، حديث سقيفة بنى ساعدة و...).
- ما روى في اصحاب الائمة(ع)(عبدالله بن ابى يعفور، عيسى بن عبدالله القمى و...).
- احاديث في تعيين الائمة(ع) و بيان فضلهم.
- طائفة من اخبار الائمة(ع) في ابواب متنوعة(شامل حديث في اوقات المكروهة للجماع و جملة من وصاياهم(ع)، حديث في الدعاء و اوقاتها و...).
- احاديث حول خصائص الائمة(ع).
- طائفة من الحكم و المواعظ و الخطب(بعض وصايا لقمان الحكيم لابنه(ع)، في بيان فضل سلمان الفارسى و جملة اخرى من الاخبار و...).
- كتاب صفة الجنة و النار.
وضعيت كتاب
كتاب، توسط استاد على اكبر غفارى، تصحيح شده و حاشيه و تعليقه زده شده است و استاد، سيد محمود زرندى محرمى، شش فهرست به شرح زير براى آن تنظيم نموده است:
- فهرست مطالب.
- فهرست آيات.
- فهرست اشعار.
- فهرست أعلام.
- فهرست قبايل.
- فهرست أماكن.
نسخه‌شناسى
- نسخه‌اى در كتاب‌خانه آستان قدس رضوى.
- نسخه‌اى در كتاب‌خانه حاج شيخ حسن مصطفوى كه تاريخ نگارش آن، 1307ق و به خط شيخ محمد على، مشهور به شالى است.