شکوفه‌های خرد یا سخنان علی عليه‌السلام
| نام کتاب | شکوفه‌های خرد یا سخنان علی عليه‌السلام |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | سخنان علی(ع)
با ترجمه فارسی و انگلیسی و رباعیات فارسی نهج البلاغه. برگزیده. چندزبانه |
| پدیدآورندگان | حالت، ابوالقاسم (نويسنده) |
| زبان | فارسی
عربی انگلیسی |
| کد کنگره | BP 38/04 /ح2ش8 |
| موضوع | شعر آموزنده فارسی - قرن 14
شعر فارسی - قرن 14 علی بن ابی‌طالب (ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - کلمات قصار |
| ناشر | علمی |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1363 هـ.ش |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE3479AUTOMATIONCODE |
معرفى اجمالى
شكوفه‌هاى خرد يا سخنان على(ع)، تأليف ابوالقاسم حالت (م 1298ش) به زبان فارسى است. در اين اثر بيش از 1200 مورد از كلمات گهربار اميرالمؤمنين على(ع) گردآورى شده و به همراه ترجمه‌اى روان و يك رباعى از نويسنده آمده است. در بين ترجمه‌هاى منظومى كه از نهج‌البلاغه صورت گرفته است، ترجمه ابوالقاسم حالت ممتاز است و اى كاش به ترجمه بخشى از نهج‌البلاغه اكتفا نمى‌كرد و تمامى اين كتاب شريف را به نظم در مى‌آورد.
از خصوصيات اشعار ابوالقاسم حالت سادگى و روانى و در عين حالت انقياد كامل بر اصول شعرنويسى و اوزان و سبك‌هاى شعر است. علاقه به مسائل دينى سبب شد كه حالت كه نويسنده و شاعرى طنزپرداز است، از سال 1323(ش) هر هفته چند رباعى جدّى كه ترجمه‌اى از كلمات قصار حضرت على(ع) بود، در مجله «آئين‌اسلام» چاپ كند.
وى داراى طبعى روان و قريحه‌اى سيّال است، به گونه‌اى كه در بديهه‌گويى و ارتجال در رديف سخنوران بزرگ قرار دارد. زين‌العابدين مؤتمن ضمن مقدمه‌اى كه بر ديوان وى نگاشته، مى‌نويسد: «طبع سرشار حالت به مثابه‌ى چشمه فيّاضى است كه على‌الدّوام مى‌زايد و هرگز نقصانى در آن راه نمى‌يابد. حالت طبعى روان و قريحه‌اى سيّال دارد و از لحاظ بديهه‌گويى و ارتجال نيز گوينده‌اى تواناست».
«سوءظنّ» مداوم نوع بيمارى روانى است كه درد و رنج مداومى را ايجاد مى‌كند و اضطراب و تشويش و نگرانى به بار مى‌آورد، در حالى‌كه «حسن ظنّ» نشانه اعتماد و اطمينان و موجب آسايش و آرامش خاطر است. اين دو موضوع در نهج‌البلاغه در موارد مختلف به طور وضوح بيان شده و مورد تأكيد قرار گرفته است كه به دو نمونه از كلمات گهربار كه به زيبايى در قالب نظم درآمده است، اشاره مى‌شود:
- «حُسنُ الظنِّ راحَة القَلْبْ وَ سَلامَةُ البَدن»: حسن ظنّ مايه آرامش دل و سلامت بدن است.
- ابوالقاسم حالت اين سخن را در يك رباعى فارسى چنين آورده است:
- «يك چند اگر كنى به خوش‌بينى زيست دانى كه خوشى به غير خوش‌بينى نيست
- گر صحت جس-م است وگر راحت دل هر دو بر و برگ شاخه خوش‌بينى است».
- «مَنْ حَسُنَ ظَنُّه بِالنّاسِ حازَ منْهُمُ المَحَبَّةَ»: هر كس به مردم حسن ظنّ داشته باشد، دوستى آنان را به دست مى‌آورد.
و اما در دو بيتى به زيبايى چنين مى‌سرايد:
«بدبين كه به چشمش همه كس همچو عدوست گر بى‌كس و تنهاست، ز بدبينى اوست
با اهل زمانه هر كه خوشبين‌تر شد، از اهل زمانه بيشتر گيرد دوست».
منابع مقاله
- متن كتاب
- مجله آموزش زبان و ادب فارسى، سال هفدهم، 1382، شماره 68، ص 18