كشف اليقين في فضائل أميرالمؤمنين

کشف اليقين في فضائل أمير المؤمنين


نام کتاب	کشف اليقين في فضائل أمير المؤمنين
نام های دیگر کتاب
پدیدآورندگان	علامه حلی، حسن بن یوسف (نويسنده) درگاهی، حسین (محقق)
زبان	عربی
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏37‎‏/‎‏34‎‏ ‎‏/‎‏ع‎‏8‎‏ک‎‏5‎‏
موضوع	علی بن ابی طالب (ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - خطبه‎ها
ناشر	وزارة الثقافة و الإرشاد الإسلامي، مؤسسة الطبع و النشر
مکان نشر	تهران - ایران
سال نشر	726 هـ.ق
کد اتوماسیون	1531

«كشف اليقين في فضائل أميرالمؤمنين»، نوشته علامه حلى، با استناد به منابع اهل سنت در فضائل امير مؤمنان على(ع) از ولادت تا بعد از شهادت آن حضرت است.

علامه در مقدمه بيان كرده كه اولجايتو (حاكم مغول) از او خواسته است در فضائل حضرت على(ع) كتابى تدوين كند و او پذيرفته و كتابى مختصر نوشته است (ر.ك: مقدمه ص1 و 2).

مؤلف به دليل اختصارى كه در مقدمه وعده داده، از آوردن سلسله اسناد روايات خوددارى كرده و تنها به نام معصوم و آخرين راوى و همچنين به منبعى كه از آن نقل مى‌كند، اشاره كرده است (ر.ك: مقدمه، ص2).

كتاب داراى يك مقدمه و چهار فصل است:

فصل اول در فضائلى است كه براى اميرالمؤمنين(ع) قبل از ولادتش ثابت گرديده است؛ مانند ذكر نام آن حضرت در تورات، بعثت انبيا بر ولايت او، مكتوب بودن نام وى بر عرش، نور واحد بودن او و رسول خدا، توسل آدم(ع) به او به هنگام توبه.

فصل دوم در فضائل آن حضرت در حال ولادت است. نويسنده، اين فصل را با ذكر اينكه اميرالمؤمنين(ع) در كعبه متولد شده و هيچ‌كس جز او بدين فضيلت نائل نگشته، ماجراى تولد حضرت را از كتاب «بشارة المصطفى»، اثر عمادالدين طبرى نقل كرده است.

فصل سوم در فضائل آن حضرت در دوره كمال و بلوغ است. اين فضائل يا به اعتبار اعمال و رفتار شخص هستند يا به اعتبار علل و اسباب ديگر؛ به همين جهت اين فصل را دو بخش كرده است:

بخش اول، فضائل اكتسابى: اين بخش در دو مطلب سامان يافته است:

مطلب اول، فضائل نفسانى: اين مطلب، در نه مبحث ايمان، علم، اخبار از غيب، شجاعت، زهد، سخاوت، استجابت دعا، اخلاق نيكو و حلم سامان يافته است.

مطلب دوم، فضائل بدنى: اين مطلب در شش مبحث عبادت، جهاد، سبقت در اسلام، قرائت سوره برائت در مكه، جمع فضائل متضاد و فصاحت كلام منظم شده است. در مبحث جهاد رشادت‌ها و ازجان‌گذشتگى‌هاى حضرت در جنگ‌هاى احد، خندق، بنى مصطلق، حديبيه، خيبر، حنين، تبوك و صفين را برشمرده است و در مبحث ششم سخنانى را از آن حضرت نقل كرده است كه درباره آنها گفته شده: فوق سخن بشر و دون كلام خداوند است.

بخش دوم، فضائل حاصل‌آمده از علل و اسباب خارجى: اين بخش در 37 مبحث تنظيم شده است. مباحثى همچون نسب آن حضرت، ازدواج با حضرت فاطمه(س)، مباهله، وجوب محبت و مودت او، ملازم بودن حق و قرآن با او، مؤاخات با رسول خدا و... در اين بخش مطرح شده است.

همچنين نويسنده با بيان اينكه مبادى علوم اسلامى مستند به او هستند، چگونگى نشأت گرفتن علومى همچون فقه و انتساب فقه اماميه، حنفيه و شافعيه و علم نحو، تفسير، كلام و... را به حضرت را بيان كرده است.

فصل چهارم، فضائل بعد از وفات اميرالمؤمنين(ع): نويسنده اين فصل را با نقل از دو كتاب پايان داده است: قصه‌اى عجيب از كتاب ابن بابويه (منتجب‌الدين على) و ذكر خصوصيت اين كتاب فضائل و ديگر مطلبى از كتاب تذكرة الخواص ابن جوزى حنبلى.

علامه در اين كتاب براى هر مبحث و حتى هر روايتى يك عنوان انتخاب كرده كه دستيابى به مطالب كتاب را آسان كرده است.