لواعج الأشجان في مقتل الحسين عليه‌السلام
لواعج الأشجان في مقتل الحسين(ع)، اثر سید محسن امین عاملی، با تحقیق سید حسن امین، کتابی است توصیفی درباره قیام امام حسین(ع) و بیان‌کننده «نظر رایج» شیعه درباره آن حضرت[۱].
| نام کتاب | لواعج الأشجان في مقتل الحسين عليه‌السلام |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | امین، محسن (نويسنده)
امین، حسن (محقق) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | BP 41/5 /الف8ل9 |
| موضوع | امویان - تاریخ - جنبشها و قیامها
حسین بن علی(ع)، امام سوم، 4 - 61ق. شعر شعر مذهبی عربی - قرن 19م. عاشورا مختار بن ابی‌عبید، 1 - 67ق. - سرگذشت نامه واقعه کربلا، 61ق. |
| ناشر | دار الأمير للثقافة و العلوم |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 1996 م |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE10788AUTOMATIONCODE |
تاریخ نگارش
تاریخ پایان تألیف کتاب، ذی‌قعده 1329ق، است[۲].
ساختار
کتاب با مقدمه ناشر آغاز و مطالب در یک مقدمه، سه مقصد و یک خاتمه گنجانده شده است.
اثر حاضر بر پایه کتاب‌ها و روایات قابل اعتماد نوشته شده، اما نویسنده منابع خود را نقل نکرده است[۳].
گزارش محتوا
در مقدمه ناشر، به موضوع و اهمیت کتاب اشاره شده است[۴].
مقدمه کتاب درباره فضایل امام حسین(ع)، پیشگویی پیامبر(ص) درباره شهادت آن حضرت(ع)، پاداش گریستن بر او و نیز شامل خطبه و چند شعر از آن حضرت(ع) است[۵].
مقصد اول، مشتمل بر گزارشی از قیام آن حضرت(ع) تا ورود به کربلاست. مقصد دوم درباره رخدادهای در کربلا تا شهادت آن حضرت(ع) و یارانش است و سرانجام مقصد سوم، درباره وقایع بعد از شهادت آن حضرت(ع) می‌باشد؛ از بروز سرخی در آسمان و باریدن خون تا روانه کردن اسیران اهل‌بیت(ع) به کوفه و شام و بازگشت آن‌ها به مدینه و خطبه‌های امام سجاد(ع) و حضرت زینب(س) و دیگران[۶].
خاتمه شامل دو فصل است: در فصل اول از محل دفن سر امام حسین(ع) سخن رفته و هفت قول ارائه شده است. فصل دوم که تنها فصل تحلیلی کتاب است، در پاسخ به سه پرسش می‌باشد:
- چرا آن حضرت(ع) با خانواده‌اش به کوفه رفت، بااینکه خیرخواهان او را نهی کرده بودند؟
- آیا قیام آن حضرت(ع)، مصداق خود را به هلاکت افکندن نیست؟
- چگونه می‌شود کار او و امام حسن(ع) را جمع کرد؟[۷].
در پاسخ به پرسش سوم گفته شده که آن حضرت مأمور به قیام بود، همان گونه که امام حسن(ع) مأمور به صلح بود و لازم نیست که تکلیف هر دو، یک چیز باشد. در پاسخ به پرسش دوم، اشاره شده که قیام آن حضرت(ع)، نه‌تنها مصداق هلاکت نیست، بلکه بذل جان در راه خداست. در پاسخ به پرسش نخست نظر سید مرتضی در کتاب «تنزيه الأنبياء» نقل شده است که وضع کوفه در آغاز چنان بود که امام در آنجا به هدف خود می‌رسید، اما سپس وضع دگرگون شد. نویسنده پس از نقل نظر سید مرتضی، آن را نادرست دانسته و گفته است که آن حضرت(ع) از فرجام حرکت خود به‌سوی کوفه آگاه بود و می‌دانست که به شهادت می‌رسد و تکلیف او، استقبال از شهادت بود. آنگاه گفته نظر سید بن طاووس در کتاب «لهوف» نیز همین است[۸].
وضعیت کتاب
این کتاب نخستین بار در سال 1331ق، در صیدا چاپ شده است. چاپ دیگری از کتاب، افست از آن چاپ است و دو کتاب دیگر، که شماره صفحه‌های آن مستقل است، ضمیمه آن شده است: «أصدق الأخبار في قصة الأخذ بالثار» از همین نویسنده؛ «نصاریات» که شامل مرثیه‌های محمد نصار عراقی است. در صفحه عنوان کتاب در چاپ صیدا آمده است: «لواعج الأشجان في مقتل الإمام أبي‌عبدالله الحسين بن علي بن أبي‌طالب(ع)». اما در صفحه عنوان و روی جلد چاپ مکتبه بصیرتی، آمده است: «لواعج الأشجان في مقتل الحسين». حال آنکه عنوان کتاب، چنان‌که نویسنده در آغاز آن گفته، فقط «لواعج الأشجان» است[۹].
«لواعج الأشجان» ذیل عنوان «امام حسین(ع) و حماسه کربلا» به قلم ناصر پاک‌پرور، به فارسی ترجمه و منتشر شده است[۱۰].
فهرست مطالب در انتهای کتاب آمده است.
در پاورقی‌ها علاوه بر ذکر منابع [۱۱]، به توضیح و تشریح برخی از مطالب متن پرداخته شده است[۱۲].
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- اسفندیاری، محمد، «کتاب‌شناسی تاریخی امام حسین(ع)، به ضمیمه امام حسین(ع) در الذريعة»، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1380.
پیوندها
مطالعه کتاب لواعج الأشجان في مقتل الحسين عليه‌السلام در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور