سنن النبي صلی‌الله‌علیه‌و‌آله
| نام کتاب | سنن النبي صلی الله علیه و آله |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | فقهی، محمدهادی (محقق)
طباطبایی، محمدحسین (نويسنده) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | BP 24/46 /ط2س9 |
| موضوع | احادیث شیعه - قرن 14
سنت نبوی محمد(ص)، پیامبر اسلام، 53 قبل از هجرت - 11ق. - احادیث مستحب (فقه) |
| ناشر | جماعة المدرسين في الحوزة العلمیة بقم، مؤسسة النشر الإسلامي |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1422 هـ.ق |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE11935AUTOMATIONCODE |
سنن النبي (صلی الله علیه و آله)، متن عربى «سنن النبي(ص)» نوشته علامه سيد محمدحسين طباطبايى است كه به اهتمام محمدهادى فقهى تصحيح و همراه با ملحقاتى به زبان عربى منتشر شده است.
درباره اين نسخه چند نكته گفتنى است:
- در مقدمه ناشر (انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم) چنين آمده است: كتاب حاضر نوشته علامه طباطبايى است و شاگردش حجت‌الاسلام محمدهادى فقهى با اجازه ايشان مجموعه‌اى از سنت‌هاى مأثور را به آن افزوده و مطالب نويسنده را تكميل كرده است. اين اثر در زمان حيات علامه، همراه با ترجمه فارسى چند بار منتشر شده بود و اكنون بدون ترجمه فارسى عرضه مى‌شود تا حجمش كمتر شود و البته در بيشتر كشورهاى اسلامى عربى و غير آن نيازى به ترجمه فارسى ندارند...[۱]
- مصحح در مقدمه خويش كه آن را در تاريخ 14 آذر 1353 نوشته، تأكيد كرده است: «... انصاف اين است كه بگوييم اين اثر يك خلأ را در فرهنگ اسلامى در دوران معاصر پُر كرد و مى‌توانيم به‌روشنى بگوييم كه كتاب حاضر در موضوع خودش كم‌نظير است، بلكه اثرى علمى و روايى جديدى است. نويسنده علامه، اين كتاب را قبل از چهل سال، حدود سال 1350ق، همراه با نگارش آثار ديگرش نوشته؛ يعنى آن زمان كه مشغول تحصيل علوم اسلامى در نجف بود. تاآنكه در اواخر ماه شعبان سال 1391ق، موفق شدم كه او را زيارت كنم در شهر قم. پس به ايشان پيشنهاد كردم كه كتاب سنن النبي(ص) را به زبان فارسى ترجمه كنم و استاد علامه اين پيشنهاد را پذيرفت و به من اجازه داد با خط و نوشته خودش كه اين كار را انجام دهم و در مدتى كه مشغول ترجمه روايات و تطبيق آن بر منابع بودم، روايات ديگرى يافتم در موضوع سنن كه مؤلف گران‌قدر به آن دست نيافته بود؛ پس آن را در جزوه‌اى جداگانه جمع كردم و آنگاه كه بار ديگر در مشهد الرضا(ع)موفق به زيارت ايشان شدم، بخشى از اين روايات را به حضرت استاد علامه تقديم كردم، ايشان بعد از ملاحظه آن مرا دستور داد كه اين روايات را هم به اصل كتاب ضميمه كنم و به‌عنوان ملحقات قرار دهم؛ پس دستور ايشان را عمل كردم و بعد از هر باب از اصل كتاب، باب ديگرى بر اساس ترتيب اصل به نام ملحقات افزودم؛ جز آنكه ملحقات باب «شمائل الرسول» را در پايان كتاب قرار دادم و به اصل كتاب دو باب ديگر افزودم و آن دو عبارتند از: باب الحج و باب النوادر. گفتنى است كه منابع اين كتاب، از آثار علماى مذهب اهل‌بيت(ع) است و از كتاب‌هاى عامه -به‌جز چند حديث از «إحياء العلوم» نوشته غزالى و «الدر المنثور» نوشته سيوطى - مطلبى نياوردم[۲]
- تقريظ علامه طباطبايى بر اين كتاب چنين است: بسم الله الرحمن الرحيم كتابى كه از نظر خوانندگان محترم مى‌گذرد مجموعه‌اى است از روايات سنن كه متضمن روش‌هاى عملى حضرت نبى اكرم(ص) بوده و آن اعمالى را كه آن حضرت در سير زندگى به آن‌ها مداومت فرموده و عنايت داشته است ضبط مى‌كند. بخشى از معروف‌ترين اين روايات را اين‌جانب در سال هزار و سيصد و پنجاه قمرى در رساله‌اى به نام سنن نبى گرد آورده بودم. اخيراً دانشمند معظم جناب آقاى آقا شيخ محمدهادى فقهى - دامت بركاته - با تتبعى وسيع و كوششى چند ساله بقاياى آن‌ها را كه در جوامع حديث و غير آن‌ها متفرق بودند به‌عنوان ملحقات جمع‌آورى نموده و به اصل ضم و به‌منظور تعميم فايده، تمام كتاب را با حفظ اصل عربى روايات به فارسى ترجمه نموده و در دسترس مراجعه‌كنندگان قرار داده‌اند؛ جزاه الله عن الإسلام و صادعه خير الجزاء. محمدحسين طباطبائى[۳]
- همچنين مصحح در مقدمه‌اش توضيحاتى را درباره معناى لغوى و اصطلاحى سنت آورده و به بررسى اجمالى سنت در قرآن كريم و روايات پرداخته و بعد از توضيح چگونگى پيدايش اثر حاضر و ساختار آن، مطالبى را در مورد تاريخ زندگى استاد علامه طباطبايى و آثار علمى ايشان افزوده و آنگاه درباره تعداد 42 نفر از محدثان مطرح‌شده در اين كتاب، به ترتيب حروف الفبا توضيحات مختصرى آورده است[۴]
- همه مطالب مذكور در كتاب حاضر، به زبان عربى است؛ جز اجازه‌نامه علامه طباطبايى به مصحح براى افزودن ملحقات به سنن النبي(ص) كه به زبان فارسى نوشته شده است[۵]البته مصحح محترم علاوه بر اصل اجازه‌نامه ترجمه عربى آن را نيز ذكر كرده است[۶]
- دانستنى است كه با جمع‌زدن تعداد روايات ذكرشده در هر باب از اين اثر، مشخص شد كه تعداد روايات ملحقات، بيشتر از تعداد روايات متن اصلى و حدود شصت درصد است؛ به اين ترتيب كه علامه طباطبايى در مجموع در متن كتاب حاضر تعداد 411 روايت آورده، ولى مصحح در مجموع تعداد 600 روايت به‌عنوان ملحقات به آن افزوده و در نتيجه در متن و ملحقات كتاب حاضر تعداد 1011 روايت گردآورى شده است.
پانويس
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.