شرح الأخبار في فضائل الأئمة الأطهار
| نام کتاب | شرح الأخبار في فضائل الأئمة الأطهار |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | ابن حیون، نعمان بن محمد (نويسنده)
حسینی جلالی، محمد (محقق) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | BP 36 /الف2ش4 |
| موضوع | احادیث اهل سنت - قرن 4ق.
چهارده معصوم - احادیث چهارده معصوم - اخلاق |
| ناشر | جماعة المدرسين في الحوزة العلمیة بقم، مؤسسة النشر الإسلامي |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1409 هـ.ق |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE972AUTOMATIONCODE |
كتاب شرح الأخبار فى فضائل الأئمة الأطهار(عليهم‌السلام) بر خلاف نامش منحصر به فضائل و مناقب ائمه نيست؛ بلكه يك دوره تاريخ ائمه از اميرالمؤمنين علی‌عليه‌السلام تا پايان زندگى امام صادقعليه‌السلام است.
مؤلف اين كتاب قاضى نعمان مغربى (م 363) كه بر مذهب اسماعيليه است پس از شرح زندگى و مناقب امام صادق(ع)، به مهدى مغربى و مطالبى در باره اسماعيليه و فاطميان پرداخته و شرح حال بقيه ائمه را ذكر نكرده است. در عين حال اين كتاب از آثار كهن در زندگى امامان شيعه بخصوص امير مؤمنانعليه‌السلام به شمار مى رود كه با توجه به اشتراك عقيده مؤلف تا امام ششم، مباحثى كه در آن آمده كاملاً با روايات شيعه اماميه مطابق است.
جلد اول و دوم كتاب، اختصاص به زندگى و فضائل امام اول دارد و در جلد سوم به بقيه اهل بيت و مباحث خاص ديگر پرداخته است.
روش قاضى نعمان در اين كتاب، حديثى است و سلسله اسناد خود را كامل آورده است. راويان وى همانند كتب شيعى امامى، راويان ائمه هستند چنانكه اصل روايات و مطالب اين كتاب در باره اهل بيت و فضائل آنان، همانند روايات اماميه است حتى در بخش آخر اين كتاب كه به موضوع مهدى پرداخته شده روايات اماميه در باره مهدى نقل شده است ليكن مؤلف با هدف برداشت خاص از اين روايات، آنها را نقل مى كند به‌گونه اى كه تا مدتها پيش، كسى به اسماعيلى بودن قاضى نعمان اطمينان نداشت.
روش تأليف
اين كتاب از شانزده جزء تشكيل شده است. در ترتيب اين اجزاء قدرى آشفتگى وجود دارد و مؤلف يك مطلب را در اجزاى مختلف پراكنده است. مثلاً در جزء نخست احاديثى از پيامبر(ص) در فضيلت علی‌عليه‌السلام آورده ولى حديث سد الابواب را در جزء هفتم نقل كرده است.
البته مؤلف روايات را پيوسته و بدون عنوان دهى و تبويب در كنار هم آورده و محقق كتاب عناوينى را جهت تنظيم ابواب و اجزاء قرار داده است.
محتواى كتاب
يازده جزء كتاب كه دو جلد كنونى را تشكيل مى‌دهد به مناقب و تاريخ زندگانى امير مؤمنان پرداخته و در اجزاى بعدى از فضائل كلى اهل بيت، حضرت خديجه و حضرت زهرا، حسنين عليهم‌السلام و تاريخ كربلا سخن گفته است. وى همچنين بخشى از جزء سيزدهم را به خاندان ابوطالب اختصاص داده و به نام شهداى كربلا بازگشته است. سپس تا امام صادقعليه‌السلام مطالبى آورده و فرقه‌هاى شيعه را شرح مى‌دهد كه پس از آن حضرت بوجود آمدند.
شرح قيام بنى حسن و پس از آن موضوع مهدى و ظهور مهدى فاطمى و دعوت فاطميان در يمن و افريقا از مباحث بعدى است و جزء آخر كتاب يعنى شانزدهم به صفات شيعيان در بيان معصومين اختصاص دارد.
اهميت كتاب
كتاب شرح الأخبار از منابع اصلى حديث و تاريخ شيعه به شمار مى رود كه عالمان و نويسندگان قديم و جديد از آن نقل كرده و به آن اهتمام ورزيده‌اند. نقل اخبار غدير از كتاب الولاية طبرى كه اكنون در دست نيست، بر اهميت اين اثر مى افزايد.
پیوندها
مطالعه کتاب شرح الأخبار في فضائل الأئمة الأطهار در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور