ابن قاصح، علی بن عثمان
| نام | ابن قاصح، علی بن عثمان |
|---|---|
| نام های دیگر | ابن العذری
ابن القاصح، ابوالبقاء علی بن عثمان ابن القاصح، علی بن عثمان |
| نام پدر | |
| متولد | 1316 م |
| محل تولد | |
| رحلت | 801 هـ.ق یا 1399 م |
| اساتید | |
| برخی آثار | |
| کد مؤلف | AUTHORCODE1305AUTHORCODE |
ابوالبقاء نور‌الدين على بن عثمان بن محمد عذرى، معروف به ابن قاصح، از عالمان و قاريان شافعى‌مذهب قرن هشتم هجرى است كه در سال 716ق / 1316م، در بغداد ديده به جهان گشود.
وى در علم قرائت استاد فن بود و از دانش‌هاى ديگر نيز بهره داشت. آثار به‌جاى‌مانده از وى گوياى آن است كه وى به نجوم، هيئت و رياضيات نيز آگاه بوده است.
نام او گاه به‌صورت «على بن محمد بن عثمان» و كنيه وى به شكل «ابوالقاسم» و «ابوالحسن» نيز آمده است.
او، «شاطبيه» را از مجد‌الدين اسماعيل كفتى فراگرفت و از ميدومى، ابن ابى حوافر، رحبى و مقدسى اجازه روايت دريافت كرد.
وى همچنين قرائت‌هاى ده‌گانه و غير آن را بر ابوبكر بن جندى خواند و در جامع ماردانى به تعليم قرائت پرداخت. وى در اين زمينه، شاگردانى نيز تربيت كرد، از جمله برهان‌الدين صالحى كه برخى از تصانيف وى و آثار پيشينيان را همچون «المستنير» ابن سوار، «ارشاد المبتدى» قلانسى و «الكافى» ابن شريح، از او فراگرفت و روايت نمود.
زراتينى و زين‌الدين رضوان نيز از شاگردان وى به شمار مى‌روند.
آثار
الف) چاپى:
- تلخيص الفوائد فى شرح اتراب القصائد كه شرحى است بر «رائيه» شاطبى در رسم مصحف؛
- سراج القارى المبتدى و تذكار المقرى المنتهى.
ب) خطى:
- اتفاق القراء؛
- تحفة الانام فى الوقف على الهمزة لحمزة و هشام؛
- تحفة الطلاب فى العمل بربع الاسطرلاب؛
- درة الافكار فى معرفة اوقات الليل و النهار؛
- قرة العين فى الفتح و الامالة و بين اللفظين؛
- مصطلح الاشارات فى القرائات الزوائد المروية عن الثقات؛
- المنهل العذب المسيب فى شرح العمل بالريع المجيب؛
- نزهة المشتغلين فى احكام النون الساكنة و التنوين.
ضمناً آثار ديگرى نيز در قرائت و نجوم به وى نسبت داده شده كه يافت نشده‌اند.
وى در 801ق / 1399م، وفات يافت.
منابع مقاله
- دائرةالمعارف بزرگ اسلامى، ج 4، ص 436، عباس نقيبى؛
- لغت‌نامه علامه دهخدا، مدخل على عذرى.