مرآة الافراد
| نام کتاب | مرآة الافراد |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | انیسی پور، حسین (تصحيح و تنظيم)
جمالی اردستانی، جمال‌‌الدین محمد (نويسنده) |
| زبان | فارسی |
| کد کنگره | BP 289/6 /ج8م4 |
| موضوع | آداب طریقت
عرفان |
| ناشر | زوار |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1371 هـ.ش |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE10442AUTOMATIONCODE |
معرفى اجمالى
«مرآة الافراد»، به زبان فارسى، اثرى عرفانى است كه توسط پير جمال الدين اردستانى، عارف قرن نهم هجرى، به رشته‌ى تحرير درآمده است.
ساختار
كتاب، مشتمل بر 165 رساله است.
گزارش محتوا
مؤلف، در اين اثر، به تأويل بسيارى از آيات قرآنى و احاديث نبوى و چند حديث قدسى مى‌پردازد؛ مثلا در تأويل آيه نور مى‌گويد:
«اين سماوات و ارض كه تو مى‌بينى عالم تمثل است و نور ذات الله، پرتوى بر اين آسمان‌ها و زمين انداخته است. تو معنى الله از مشكات بطلب. از نور مصباح؛ يعنى نور السموات و الارض، در ولايت حضرت سيد كائنات موجود و از آسمان رسالت به زمين ولايت متصل است، مانند چراغ در چراغ‌دانى كه صاف باشد و نور آن چراغ در غايت حرارت و لطافت بى‌تحريك غيرى روشنايى دهد؛ يعنى عقل محمدى(ص) لطيف است و وحى الهى در او پيداست و بر روى حكمت و حكومت و استغناء بر زمينيان تشريف مى‌نمايد؛ يعنى قاردست كه بنمايد آفتاب جمال«الله نور السموات» بر ارض، چنان‌كه اكثر اهل زمين آن نور نبينند، چنان‌كه چراغ در چراغ‌دانى كثيف باشد و پرده‌اى بر روى آن انداخته و بر بعضى چنان نمايد كه ستاره در شب تاريك.»
پيرجمال، نسبت به پيامبر اكرم و حضرت على(ع) احترام كامل دارد و از آنان به بزرگى ياد مى‌كند و در ميان عارفان، بيشتر، به مولانا علاقه‌مند است و انديشه عرفانى وى را به‌عنوان والاترين انديشه عرفانى در ميان عرفا مى‌داند. وى، در رساله هيجدهم بيان مى‌كند كه بعد از قرآن و احاديث نبوى، هيچ كتابى بهتر از مثنوى مولوى نمى‌باشد و حديقه سنايى و فصوص محى الدين عربى، در يك ورق مثنوى مولوى است.
وى، كلمات بزرگان صوفيه از قبيل محى الدين عربى، عبدالقادر گيلانى، روزبهان بقلى، شيخ شهاب‌الدين سهرودى و عده‌اى ديگر را نيز نقل و تأويل مى‌كند.
او، در رساله‌ى 22 و 165، مكاشفات خود را بيان مى‌كند كه در يكى از آنها، به حضور پيامبر اكرم(ص) مشرف مى‌شود و در ديگرى، گروه‌هايى از فرشتگان و سپس پيامبر اكرم(ص) را مشاهده مى‌نمايد.
وى، هم‌چنين توصيه‌هايى اخلاقى و عرفانى را ارائه مى‌دهد كه در اينجا به مهم‌ترين آنها اشاره مى‌شود:
هر كسى كه حسن شريعت محمد(ص) را نگه ندارد، بى‌عزت مى‌شود و هر كس حسن طريقت آن حضرت را ملاحظه نكند، غنى نمى‌گردد و هر كه حقيقت آن حبيب را نگه ندارد، قدرت حق پيدا نمى‌كند.
مشغول شدن به دنيا، لهو است و به آخرت، تجارت.
كسى را كه دوست مى‌داريد، هرگز به وى زر و تجمل بسيار ندهيد.
دنيا را به سبب آنكه حجاب راه است، بايد دشمن داشت و هر كسى دنيا را اسير گرداند، دشمن خداى متعال را اسير كرده است.
يك ساعت به دوست مشغول بودن، بهتر از عمرى با خلايق به سر بردن است.
اگر مى‌خواهى كه قدم در راهى نهى كه عاقبت پشيمان نشوى، در همه حال وسط نگه‌دار تا درمانده نشوى و حق‌پرست باش، نه طاعت‌پرست.
پيرجمال، به‌طور مبهم به برخى از وقايع تاريخى و اوضاع اجتماعى زمان خود اشاره كرده است. وى، در رساله 83 و 104، دستور العمل‌هايى را به مريدان خود داده است.