القول الرشيد في الإجتهاد و التقليد
| نام کتاب | الـقول الرشید في الاجتهاد و التقلید |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | الغایه القصوی لمن رام التمسک بالعروه الوثقی. شرح
عروه الوثقی. شرح منهاج المومنین. شرح شرح و تعلیق علی کتاب (العرو ه الوثقی) و (منهاج المومنین) و (الغایه القصوی لمن رام التمسک بالعروه الوثقی) لـ... سید شهاب الدین المرعشی النجفی |
| پدیدآورندگان | یزدی، محمد کاظم بن عبدالعظیم (نويسنده)
علوی، عادل (شارح و معلق) مرعشی، شهاب‌الدین (نويسنده) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | BP 167 /ع8ق9 |
| موضوع | اجتهاد و تقلید
فقه جعفری - قرن 14 مرعشی، شهاب الدین، ۱۲۷۶ - ۱۳۶۹. الغایه القصوی لمن رام التمسک بالعروه الوثقی - نقد و تفسیر مرعشی، شهاب الدین، ۱۲۷۶ - ۱۳۶۹. منهاج المومنین - نقد و تفسیر یزدی، محمد کاظم بن عبدالعظیم، 1247؟ - 1338؟ق. العروه الوثقی - نقد و تفسیر |
| ناشر | کتابخانه عمومی حضرت آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی (ره) |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1422 هـ.ق |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE2800AUTOMATIONCODE |
معرفى اجمالى
كتاب «القول الرشيد فى الاجتهاد و التقليد»، به زبان عربى، تأليف سيد عادل بن على بن الحسين علوى، درباره اجتهاد و تقليد است. اين كتاب، حاصل درس خارج فقه مؤلف براى جمعى از فضلاى حوزه علميه قم است. وى، محور درس خود را كتاب «الالعروة الوثقی»، نوشته مرحوم سيد محمد كاظم يزدى، قرار داده و براى تكريم و تعظيم و احياى فقه استاد خويش، آيت‌الله مرعشى نجفى، مسائل منقول از كتاب مزبور را با آنچه در دو كتاب «منهاج المؤمنين»(رساله عمليه مطابق با فتواى آيت‌الله مرعشى نجفى، به قلم سيد عادل علوى ) و «غاية القصوى لمن رام التمسك بالالعروة الوثقی»، نوشته آيت‌الله مرعشى نجفى، تطبيق داده است.
ساختار
كتاب، داراى دو جلد است كه جلد اول آن، مشتمل بر توضيح و بررسى 21 مسئله و جلد دوم، شامل تحليل و تبيين 50 مسئله است. روش مؤلف، در شرح مسائل، بدين‌گونه است كه نخست، اهم الفاظ هر مسئله را از نظر لغوى و اصطلاحى معنا مى‌كند، سپس وارد اصل موضوعات فقهى و اصولى و بيان نصوص شرعى و مدارك و مسانيد و آرا و نظريات بزرگان مى‌شود و آن‌گاه نظريه مورد قبول خود را بيان مى‌كند.
گزارش محتوا
مؤلف، در جلد اول، نخست، مفهوم وجوب، اجتهاد، تقليد و احتياط، تكليف، عقل، بلوغ، تخيير، عبادت و معامله را از لحاظ لغوى و اصطلاحى بررسى نموده و سير تاريخى اجتهاد و اصول فقه را بيان نموده است، آن‌گاه به تعريف مقدمات اجتهاد پرداخته و اجتهاد را امرى واجب و وجوبش را وجوبى كفايى ارزيابى نموده است.
وى، اقسام اجتهاد را از قبيل اجتهاد فعلى و اجتهاد شأنى، اجتهاد مطلق و اجتهاد متجزى بيان كرده و شروط احراز اجتهاد و حكم اختلاف فتوى بين مجتهدين را بيان كرده و نقش مكان و زمان در اجتهاد را تبيين نموده است، آن‌گاه به بحث از تقليد پرداخته و معناى لغوى و اصطلاحى تقليد و ادله جواز تقليد را از قرآن و سنت بررسى كرده و شبهات مربوط به آن را پاسخ گفته و سپس به بررسى مفهوم احتياط از لحاظ لغوى و اصطلاحى پرداخته و مطلوب بودن احتياط در همه حال را بيان كرده است.
جواز عمل به احتياط، احتياط در اوامر و نواهى، لزوم اجتهاد و تقليد در جواز احتياط، حكم تقليد در امور ضرورى و يقينى دين، باطل بودن عمل عوام الناس بدون تقليد و احتياط، صحيح بودن عمل مجتهد و عوام در صورتى كه مطابق با واقع باشد، بقاى بر تقليد مجتهد متوفى و ادله و شروط بقاى بر تقليد، حكم عدول كردن از مجتهد زنده به مجتهد زنده ديگر، حكم تقليد كردن از مجتهد اعلم، حكم تخيير بين دو مجتهد مساوى در فضايل علمى و معنوى، حكم عمل جاهل مقصّر و شرايط مجتهد اعلم، حكم تقليد مفضول، حكم تقليد كردن فرد غير مجتهد، راه‌هاى شناخت مجتهد اعلم، حكم تقليد كردن از مجتهدى كه اعلميت او مشخص نيست، شرايط مجتهد اعلم، اعم از بلوغ، عقل، علم، ايمان، تقوى، عدالت، رجوليت(مرد بودن)، حرّيت و داشتن ملكه اجتهاد و اعلميت و بيان ديدگاه‌هاى كتاب «منهاج المؤمنين» و «العروة الوثقی» در اين زمينه‌ها و ديدگاه‌هاى برخى از اعلام در اين باره، از ديگر مندرجات جلد اول كتاب مى‌باشد.
در جلد دوم، تعريفى از عدالت مجتهد و مفهوم لغوى و اصطلاحى آن ارائه شده و عدالت، در كتاب و سنت و راه‌هاى احراز ملكه عدالت در مجتهد نيز مورد بررسى قرار گرفته است. در ادامه، مباحثى درباره فقدان شرايط مجتهد و وجوب عدول از مجتهد غير جامع الشرايط مطرح شده و حكم تقليد از چنين مجتهدى بيان گرديده است و تقليد از كسى كه تقليد از ميّت را حرام مى‌داند، نيز مورد بحث و بررسى قرار مى‌گيرد. علم مكلف به عبادات به صورت اجمالى، وجوب ياد دادن مسائل فقهى به ديگران، حكم تقليد در مستحبات، حكم عمل كردن كسى كه حكم فقهى را نمى‌داند، حكم تقليد در صورتى كه رأى مجتهد برگردد، حكم عدول كردن مجتهد از رأى خود، حكم تقليد بين دو مجتهد متساوى، حكم تقليد از شخصى كه خلاف شروط اجتهاد او ثابت شود، راه‌هاى علم به فتواى مجتهد، حكم تقليد كردن از كسى كه اهليت فتوى را ندارد، حكم انحصار اعلميّت در دو نفر، حكم شك در مرگ مجتهد، حكم كسى كه عمل بدون تقليد انجام مى‌دهد، حكم اعمال سابق مكلف بدون علم به صحت تقليد، حكم شك در جامع الشرايط بودن مجتهد، عدالت مجتهد و قاضى و شروط آن، حكم شك در صحت تقليد، حكم تقليد از اعلم، حكم تبعيض در تقليد، حكم نقل اشتباهى فتواى مجتهد، حكم وكيل و منصوب از جانب مجتهد، حكم كسى كه باقى بر تقليد مجتهد ميت مى‌ماند و ساير شئون مجتهد و مقلّد و بررسى ديدگاه‌هاى آيت‌الله مرعشى نجفى و سيد محمد كاظم يزدى، از مباحث مهم ديگر جلد دوم اين مجموعه است.
وضعيت كتاب
در پاورقى كتاب، منابع مورد استفاده مؤلف، درج شده و در پايان هر جلد، فهرستى تفصيلى از مندرجات كتاب ارائه شده است.
پیوندها
مطالعه کتاب الـقول الرشید في الاجتهاد و التقلید در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور