أبوحيان و تفسيره البحر المحيط
| نام کتاب | ابوحیان و تفسیره البحر المحیط |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | البحر المحیط فی التفسیر. شرح |
| پدیدآورندگان | ابن ناصر البدر، بدر (نويسنده) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | BP 95/5 /الف2 ب3082 |
| موضوع | ابوحیان، محمد بن یوسف، 654 - 745ق. - نقد و تفسیر
ابوحیان، محمد بن یوسف، 654 - 745ق. البحر المحیط فی التفسیر - نقد و تفسیر تفاسیر ادبی تفاسیر اهل سنت - قرن 8ق. |
| ناشر | مکتبة الرشد ناشرون |
| مکان نشر | ریاض - عربستان |
| سال نشر | 1420 هـ.ق |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE10537AUTOMATIONCODE |
ابوحيان و تفسيره البحر المحيط تأليف بدر بن ناصر البدر عضو هيأت علمى دانشگاه امام محمد بن مسعود به زبان عربى، گزارشى از زندگانى ابوحيان محمد يوسف الاندلسى متولد 745 ه- وتفسير او بحر المحيط مى باشد. بدين جهت كه صاحب تفسير از بزرگان مفسران اهل سنت است مؤلف بر خود لازم مى‌بيند كه گزارشى از آن ارائه دهند تا مورد استفاده همگان قرار گيرد.
ساختار
مؤلف پس از بررسى گزيده‌هاى نحوى ابوحيان در تفسير بحرالمحيط در خلال بحث به ويژگيهاى خاص اين تفسير از جهت علمى، جامعيت، تنوع مباحث و حسن استفاده از مصادر، رساله‌اى در مورد ابوحيان و تفسيرش مى‌نويسد كه شامل يك مقدمه، دو فصل، خاتمه و فهرست اعلام و فهرست موضوعات است و با بيانى ساده، رعايت اختصار، نظم منطقى و با دقت در استناد، نگاشته شده است.
گزارش محتوا
در فصل اوّل زندگانى ابوحيان، نسبت و محل تولد، صفات، سفرها، اساتيد، شاگردان، تأليف‌ها و وفاتش بررسى شده است.
در فصل دوم به زمان و مكان تأليف، روش تفسيرى، ارزش علمى، مصادر، جايگاه او در فرق و طائفه‌هاى معتزله، فلاسفه، صوفيه، شيعه باطنيه و... واستفاده او از كتب سائر علماء و استفاده علماى بعدى از تفسير ايشان اشاره شده است.
مؤلف در روش تفسيرى ابوحيان چنين نگاشته‌اند:ابوحيان در ابتداى کتاب پس از بررسى مفردات،آياتى را كه وى آنها تفسير مى‌كند از جهت لغوى و احكام ادبى به سبب نزول آيه و نسخ، مناسبت و ارتباط آن با آيات قبلى و قرائات آيه به همراه توجيه آن در علم عربى، اقوال علماء متقدم و متأخّر در فهم آيه مى پردازد. ايشان با رعايت اختصار اهتمام درعدم تكرار مباحث داشته، بدين جهت در بسيارى از موارد، تحقيق موضوع را به جاى ديگرى حواله كرده و در ادامه به اقوال علماى چهارگانه و غير ايشان هم اشاره كرده است. جائيكه حكم، غريب و خلاف مشهور است ادلّه و مقتضاى دليل آمده است سپس فوائد بيانى و بديع آيات را به طور خلاصه بررسى و در آخر آيات مضمون آيات را به طور خلاصه آورده‌اند.
به نظر ابوحيان براى تفسير احتياج به هفت مسأله ضرورى است؛ آشنايى با علم لغت و احكام، ادبيان عرب و علم بيان و بديع و تعيين مبهم، تبيين مجمل، سبب نزول، نسخ و شناخت اجمال و تبيين، عموم و خصوص، اطلاق و تقييد، دلالت امر و نهى و كلام در آنچه بر خداوند ممكن است، واجب است و محال است.
وضعيت کتاب
در آخر کتاب فهرست اعلام و فهرست موضوعات، آمده، و در پاورقى به آدرس آيات، روايات، مطالب نقل شده و هم چنين توضيح برخى لغات، اصطلاحات، اماكن و شرح مختصر بعضى اعلام اشاره شده است.
پیوندها
مطالعه کتاب ابوحیان و تفسیره البحر المحیط در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور