منجی در ادیان
| نام کتاب | منجی در ادیان |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | پژوهشی نو، در اندیشه نجات بخشی ادیان |
| پدیدآورندگان | شاکری زواردهی، روح‌الله (نويسنده) |
| زبان | فارسی |
| کد کنگره | BP 224/4 /ش2م8 |
| موضوع | عیسی مسیح در قرآن
محمد بن حسن (عج)، امام دوازدهم، 255ق. - مهدویت - پیش گوییها مهدویت در ادیان |
| ناشر | بنياد فرهنگی حضرت مهدی موعود (عج) |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1388 هـ.ش |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE13515AUTOMATIONCODE |
معرفى اجمالى
«منجى در اديان پژوهشى نو، در انديشه نجات‌بخشى اديان» اثر روح الله شاكرى زواردهى، در صدد است تا تلاش بشر براى ايجاد يك آينده اميدواركننده توأم با سعادت و خوش‌بختى و انتظار يك موعود مصلح مشترك را به تصوير درآورد.
كتاب به زبان فارسى و در سال 1387ش نوشته شده است.
ساختار
كتاب با مقدمه مؤلف آغاز شده و مطالب در دو بخش و هر بخش در چندين فصل، بر اساس تقسيم اديان به ابراهيمى و غير ابراهيمى، ايده نجات‌بخشى در آن‌ها را مورد بحث و بررسى قرار داده است.
مباحث به دور از هر گونه پيش‌داورى و با استعانت منطقى از منابع مستند و قابل اطمينان اديان، كتب و آموزه‌هاى مرتبط، به تحقيق و پژوهش در موضوع «منجى و موعود آينده بشر» پرداخته است.
گزارش محتوا
مقدمه، واژه‌هاى «نجات» و «اديان» را به طور اجمال، مورد بررسى قرار داده و چنين نتيجه‌گيرى كرده است:
الف) مراد از نجات و نجات‌بخشى كه مبناى مشترك اديان است، نجات اجتماعى، سياسى و معنوى انسان‌ها در سايه رهبر آسمانى بوده و بيشتر اديان در انتظار چنين ارمغانى هستند؛ اين نجات داراى سه ركن است:
1- انزجاراز وضع موجود جامعه
2- انتظار براى ورود به وضع مطلوب به كمك منجى
3- راه‌هاى گذر از وضع موجود و ورود به وضع مطلوب.
ب) تعبير اديان، تسامحى و بنابر روش متداول علم دين‌شناسى است، وگرنه از نظر قرآن و اسلام، دين يكى است كه در طول تاريخ به تناسب نياز بشر و اقتضاى زمان، در چهره شريعت‌ها، ظهور پيدا كرده است.
بخش اول، باورها و اعتقادات اديان ابراهيمى نسبت به منجى را در سه فصل مورد بررسى قرار داده است:
الف) ابتدا مفهوم موعود يهود يا ماشيح(معادل واژه فارسى «مسيحا») و زمينه پيدايش طرح آن در يهود را توضيح داده و بعد از بيان سير تحول اين مفهوم قومى‌نگر به يك انديشه فراقومى يا فراملى، پيامدهاى موعودباورى در يهود را مورد كنكاش قرار مى‌دهد.
برخى از اين پيامدها؛ عبارتند از: اميد به تحقق وعده الهى، صبر و آرامش در برابر مشكلات، ايجاد نشاط، وحدت قومى، تن دادن به شريعت و رفتار شرعى و...
ويژگى‌هاى ماشيح و كاركردهاى انديشه آن در يهود، محاسبات ظهور او و بررسى ديدگاه‌هاى موجود، وضعيت جهان در عصر ظهور ماشيح، موعود در نگاه منابع يهود از ديگر مباحث اين فصل است.
ب) بررسى مسيحيت و رجعت مجدد مسيح:
مؤلف معتقد است، مسيحيت تنها دينى است كه از دل دين ديگرى بيرون آمده و يكى از مذاهب يهود است و دو چهره از مسيح در عهد جديد وجود دارد:
1- مسيح يهودى - مسيحى، تا قبل از مصلوب شدن عيسى(ع)
2- مسيح مسيحى، بعد از مصلوب شدن
البته وى چهره سومى هم براى مسيحا ترسيم مى‌كند كه اين چهره، مسيح در نگاه غير يهوديان و مسيحيان است؛ مثلا مسلمانان مى‌گويند مسيح در نگاه اسلام(قصه بشارت برآمدن كسى ديگر به نام فارقليط).
ويژگى‌هاى موعود مسيحى و معناى بازگشت مجدد مسيح، پيش‌گويى‌هايى در مورد ظهور مجدد، هزاره‌گرايى در مسيحيت، تفاوت‌هاى موجود ميان موعود مسيحى و موعود يهودى - مسيحى، اهداف و ثمرات بازگشت وى؛ از جمله: داورى در ميان امت‌ها، آزاد ساختن و بركت دادن، برقرارى ملكوت، نجات بنى اسرائيل و... از مباحث مهم اين فصل هستند.
ج) به مهدى موعود(عج) از نگاه اسلام نگريسته و بعد از توضيح ويژگى‌هاى اين دين؛ از جمله جامعيت، كمال، خاتميت و جاودانگى، اوصاف و ويژگى‌هاى كلى موعود اسلام در نگاه عامه و خاصه را تشريح كرده و به بيان علائم ظهور پرداخته است.
دوم، اعتقاد به منجى و موعود نهايى در آيين‌ها، كيش‌ها، فرهنگ‌ها و اديان غير ابراهيمى را كه خاستگاه آن‌ها(غير از زرتشت) كشورهاى آسيايى است را، در چهار بخش، مورد بررسى اجمالى قرار داده است:
اول، سابقه انديشه موعودگرايى زرتشت را نسبت به ساير اديان بيشتر دانسته و براى تبيين اين موضوع، عناوينى را مورد بحث قرار داده است؛ از جمله: ريشه‌يابى واژه سوشيانت و مفهوم آن، ادوار تاريخى در نگاه زرتشتيان و موعود سه‌گانه آن‌ها، جهان در آستانه ظهور «هوشيدر»، «هوشيدرماه» و «سوشيانت»، موعود در منابع و متون زرتشتى و تفاوت منجى و موعود زرتشتيان و مسلمانان.
دوم، هندوييزم را عبارت از يك سيستم مذهبى اجتماعى كه در ميان مردم سرزمين هند، در قرن سوم ق.م رشد و نمو يافته دانسته و عناوينى كه با توجه به اين موضوع مورد بحث قرار داده عبارتند از: موعود هندو، ويژگى‌هاى «كالى»، ادوار جهانى هندو و ويژگى‌هاى عصر ظهور.
آيين بودا، همچون نهرى جدا شده از بستر انديشه هندويى است و مؤلف در سوم، به بررسى موارد ذيل درباره بودا و موعود آن(ميتريه) مى‌پردازد: واژه ميتريه و مفهوم آن، ادوار تاريخى در نگاه بودائيان، ويژگى ميتريه، جهان در عصر ظهور او و ميتريه در منابع و متون بودايى.
آخرين فصل، در بحثى كوتاه، نگاهى اجمالى به موعودهاى اديان ديگر؛ مانند كنفسوس، دائو، مانى و... انداخته است.
نويسنده معتقد است، باورهاى پيروان اين كيش‌ها به نجات و نجات‌بخش نهايى را نمى‌توان به عقايد و آموزه‌هاى زرتشتى، يهودى، مسيحى و اسلامى منطبق دانست، بلكه مى‌توان پاره‌اى از اين باورها را شبيه و همانند آموزه‌هاى اين اديان تلقى كرد.
وضعيت كتاب
فهرست مطالب در ابتدا و فهرست منابع و مآخذ در انتهاى كتاب آمده است.
پاورقى‌ها به ذكر منابع و توضيح كلمات و عبارات متن پرداخته است.
منابع
مقدمه و متن كتاب.
پیوندها