مروارید، حسنعلی
| نام | مروارید، حسنعلی |
|---|---|
| نام های دیگر | |
| نام پدر | |
| متولد | |
| محل تولد | |
| رحلت | |
| اساتید | |
| برخی آثار | |
| کد مولف | AUTHORCODE1793AUTHORCODE |
معرفى مؤلف
آیت‌الله حاج ميرزا حسنعلى مرواريد، هشتم شوال 1329ق. در مشهد مقدس به دنيا آمد. پدر ايشان حجة الاسلام و المسلمين حاج شيخ محمد رضا مرواريد(1299- 1338ق.) از عالمان وارسته مشهد بود و با عالم ربانى آیت‌الله حاج شيخ حسنعلى اصفهانى نخودكى رابطه مودت و عقد اخوت داشت. شهرت «مرواريد» در خاندان ايشان، با يكى از مشهورترين رجال تاريخ ادب و هنر خوش‌نويسى، خواجه شهاب الدين عبدالله مرواريد کرمانى(865- 955ق.) آغاز مى‌شود. عموى آیت‌الله مرواريد، حاج شيخ على اكبر مرواريد نيز از علما و شاگردان محقق بزرگ، آیت‌الله آخوند محمد كاظم خراسانى بوده است. جد مادرى ايشان، عالم ربانى و صاحب كرامات، آیت‌الله حاج شيخ حسنعلى تهرانى(متوفاى 1325ق.) است كه از شاگردان برجسته مرجع بزرگ، آیت‌الله ميرزا محمد حسن شيرازى و از عالمان نام‌دار قرن 14 در مشهد مقدس بوده است. نام حسنعلى، به ياد آن اسوه تقوا و نيز به احترام يار ديرين پدر و عارف بزرگ حاج شيخ حسنعلى اصفهانى نخودكى(متوفاى 1361ق.) بر آیت‌الله مرواريد نهاده شده است.
آیت‌الله ميرزا حسنعلى مرواريد، در سال 1337ق. و در اوان نه سالگى پدر را از دست داد و مطابق وصيت پدر، تحت نظارت دوست معتمد او حاج شيخ حسنعلى اصفهانى نخودكى و تربيت و تدبير مادرى وارسته و اهل تهجد(متوفاى 1360ش.) قرار گرفت.
از همين ايام، رابطه علمى و دوستى ايشان با مرحوم آیت‌الله ميرزا جوادآقا تهرانى(1383- 1368ش) آغاز شد و از آن پس ساليان متمادى و تا آخر عمر آن بزرگ؛ يعنى قريب پنجاه سال، با وى هم‌درس، هم‌بحث، همراه و هم‌گام بود.
ايشان پس از يادگيرى خواندن و نوشتن و قرائت جزء سى‌ام قرآن و كليات سعدى نزد استاد مكتب، در 13 سالگى به دليل علاقه وافر به علوم اسلامى، وارد حوزه علميه شد. در مسير دانش‌اندوزى، مقدمات را نزد حجة الاسلام شيخ احمد كافى(جد خطيب شهير مرحوم كافى)، مرحوم حجة الاسلام شمس از شاگردان شيخ محمد تقى اديب نيشابورى اول، حجة الاسلام حاجى محقق و منطق را نزد برادر ارشد استاد محمد تقى شريعتى آموخت.
عالم ربانى آیت‌الله حاج شيخ حسنعلى اصفهانى نخودكى، خود بخش‌هايى از الروضة البهية(شرح لمعة) را به او درس داد و جالب اين كه شاگرد نورس او - ميرزا حسنعلى - استاد را در توضيح بعضى از قسمت‌هاى مشكل كتاب يارى مى‌داد. هم‌چنين قوانين را نزد آیت‌الله شيخ كاظم دامغانى و مكاسب را نزد آیت‌الله حاج شيخ هاشم قزوينى(1339ش) فراگرفت.
برجسته‌ترين استاد ايشان، عالم ربانى و استاد معارف قرآنى، آیت‌الله ميرزا مهدى اصفهانى(1303- 1365ق.) بود. ايشان علاوه بر فراگيرى مباحث تخصصى(خارج) فقه و اصول فقه(به ويژه آراى نوين آیت‌الله شيخ محمد حسين نائينى، استاد اصولى آیت‌الله اصفهانى)، آراى اصولى ميرزاى اصفهانى و نيز معارف اعتقادى بر پايه مكتب اهل بيت(ع) را در محضر اين استاد كم‌نظير فراگرفت و تا آخر عمر وى از محضرش در علم و عمل كسب فيض كرد. از آن پس بود كه ايشان در زمره اركان جنبش معاصر علمى حوزه خراسان در احياى روش اهل بيت(ع) در شناخت معارف اسلامى قرار گرفت، جنبشى كه بعدها به مكتب معارفى خراسان يا مكتب تفكيك شهرت يافت.
بنيان‌گذار اصلى اين جنبش، آیت‌الله ميرزا مهدى اصفهانى در پى يك تحول روحى و شهود باطنى، از سلوك عرفانى روزگار خويش و مشرب فلسفى مرسوم روى تافت. وى با بازخوانى معارف اهل بيت(ع) در دين شناسى و رويكرد متكلمان و فقيهان شيعى در روش فهم معارف دينى، سامانى دوباره داد و صورت متكامل و جديدى را عرضه داشت. اساس اين رويكرد، استوار ساختن خدا شناسى، انسان شناسى، كيهان شناسى و سلوك معنوى بر بنيان آموزه‌هاى وحيانى قرآن و حديث، و وانهادن فرضيه‌هاى رايج فلسفه موروثى و دستور العمل‌هاى تصوف و عرفان مصطلح است. وى پس از اخذ اجتهاد از استاد فقه و اصول خود، آیت‌الله نائينى از نجف رهسپار مشهد گرديد.
در آن‌جا با غلبه علمى بر مخالفان مشى خويش و جانبداران عرفان صوفيانه و فلسفه رايج، سفره درس خويش را براى شاگردان خويش كه برخى از مخالفان ديروز او بودند گسترد و آنها را با عمق مبانى خود آشنا كرد.
آیت‌الله مرواريد يكى از اين شاگردان بود كه با كمى سن در كنار انبوه شاگردان و بزرگانى همچون استاد خود آیت‌الله حاج شيخ هاشم قزوينى و نيز آیت‌الله حاج شيخ مجتبى قزوينى و آیت‌الله حاج شيخ كاظم دامغانى پاى درس ميرزا مى‌نشست.
آیت‌الله مرواريد مدتى پس از فوت استاد خويش ميرزا مهدى اصفهانى، به تدريس خارج فقه و معارف دينى پرداخت و قريب چهل سال بسيارى از دانشوران علوم و معارف اسلامى را از دروس و بيانات علمى خود بهره‌مند ساخت. در تدريس خارج فقه، هفته‌اى يك روز به شرح احاديث اخلاقى مى‌پرداخت. اينك بسيارى از اين شاگردان، خود عالمانى برجسته و وارسته‌اند و مشغول تدريس دروس خارج فقه و اصول و اداره مؤسسات بزرگ پژوهشى علوم اسلامى هستند. برخى از اعضاى مجلس خبرگان رهبرى، نمايندگان ولى فقيه در استان‌ها و امامان جمعه نيز از جمله شاگردان ايشانند.
آن فقيد سعيد تسلطى كم‌نظير بر معارف اهل بيت(ع) و تبحرى چشم‌گير در تفسير روايات و فقه الحديث داشت. اين تبحر، ايشان را در فقه و كلام بلند آوازه ساخته بود. بيشترين شهرت علمى ايشان، در تبيين و توضيح معارف كلامى - اعتقادى و ضوابط دين شناسى در مكتب اهل بيت(ع) به سبك استاد خويش است.
سرانجام ايشان در سن 96 سالگى در شامگاه سه‌شنبه نوزدهم شعبان المعظم 1425 قمرى برابر با چهاردهم مهر 1383ش، درگذشت.
وابسته‌ها
تنبیهات حول المبدأ و المعاد / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده