مناهج البحث و تطبيقاتها في التربية الإسلامية
| نام کتاب | مناهج البحث و تطبيقاتها في التربية الإسلامية |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | يالجن، مقداد (نويسنده)
|
| زبان | عربي |
| کد کنگره | BP 247/8 /ي2م8 |
| موضوع | اخلاق اسلامي
تحقيق تربيت اخلاقي - جنبههای مذهبی - اسلام تربيت خانوادگي (اسلام) |
| ناشر | دار عالم الکتب |
| مکان نشر | عربستان - رياض |
| سال نشر | 1419ق |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE24952AUTOMATIONCODE |
معرفی اجمالی
مناهج البحث و تطبیقاتها فی التربیة الإسلامیة، تألیف مقداد یالجن، کتابی است پیرامون روش تحقیق و بحث در امور تربیت اسلامی که به زبان عربی نوشته شده است.
ساختار
کتاب با مقدمه نویسنده آغاز و مطالب در پنج فصل و یک خاتمه تنظیم شده است.
نویسنده مطالب را تحت عناوین مختلفی، به صورت علمی و پژوهشی، دسته بندی کرده و مباحث تحت هر عنوان را با شماره گذاری، از یکدیگر تفکیک نموده است؛ به گونه ای که یادگیری، بررسی، تحقیق و حفظ کردن آنها برای خواننده، آسان می‌باشد.
گزارش محتوا
در مقدمه، به بیان انگیزه تألیف کتاب و موضوع فصول آن، اشاره شده است[۱].
در فصل نخست، به بررسی ماهیت روش تحقیق، پژوهش و تألیف در تعلیم و تربیت اسلامی و محدوده استفاده از آن پرداخته شده است. مباحث مطرح شده در این فصل عبارتند از: اهمیت شناسایی روش تحقیق بر حسب ماهیت رشته‌های مختلف؛ شناسایی روش‌های تحقیق به صورت کلی؛ مقالات و زمینه‌های استفاده از روش‌های تحقیق در تربیت اسلامی؛ مهم ترین حدود و استانداردهای مباحث تربیت اسلامی؛ روش بحث و تألیف در تربیت اسلامی؛ مهم ترین اهداف مباحث تربیتی اسلامی و ویژگی‌های کلیدی و مشخصات محقق در تربیت اسلامی[۲].
در فصل دوم، قوانین روش استنباطی اصولی اسلامی بررسی گردیده و نمونه‌هایی از تطبیق آن در تربیت اسلامی، مورد بحث قرار گرفته است. قواعد فهم نصوص اسلامی از آیات و احادیث؛ قواعد ترجیح بین مفاهیم و دلالات نصوص؛ قواعد وصول به نص صحیح و مهم ترین قواعد استنباط و تطبیق آن در تربیت اسلامی، از مباحث مطرح شده در این فصل می‌باشد[۳]. از جمله قواعدی که نویسنده ذکر و به توضیح آنها پرداخته است، عبارتند از: امور به مقاصد آنها سنجیده شده و ثوابی نیست مگر به واسطه نیت؛ زمانی که حلال و حرام مشتبه شوند، غلبه به حرام داده می‌شود؛ چیزی که تمامی آن درک نمی شود، همگی آن ترک نمی گردد؛ یقین با شک زائل نمی شود و علم با شبهه، منتفی نمی گردد و حدود به واسطه شبهات، ساقط می‌شود؛ تصرف امام در ملک رعیت منوط به مصلحت است؛ اصل در اشیا اباحه، در ذمه برائت و در کلام، حقیقت است؛ دفع مفاسد اولی از جلب مصالح است؛ اشتغال به غیر مقصود، اعراض از مقصود می‌باشد؛ ولایت خاصه، قوی تر از ولایت عامه است و...[۴].
در فصل سوم، به نقشه زمینه‌های پژوهشی در تعلیم و تربیت اسلامی پرداخته شده و برای این امر، بیست و یک مورد ذکر گردیده که از جمله آنها عبارتند از تحقیق در زمینه‌های: ریشه‌های تربیت اسلامی؛ تربیت در سایه قرآن و سنت؛ رسانه‌های آموزشی اسلامی؛ مقررات علوم اسلامی در مراحل مختلف؛ امور کمک آموزشی برای مقررات علوم اسلامی در مراحل مختلف؛ درمان مشکلات آموزشی در جهان اسلام؛ تاریخ تربیت اسلامی؛ تفکر تربیتی اسلامی نزد اعلام مسلمین؛ نظام تربیتی اسلامی؛ تراث تربیتی اسلامی؛ اخلاق اسلامی و...[۵].
در فصل چهارم، طرح‌های تحقیقاتی در زمینه تربیت اسلامی بررسی گردیده[۶] و در فصل پنجم، به تعریف اصطلاحات علم تربیت اسلامی پرداخته شده است. از جمله این اصطلاحات عبارتند از: ارشاد در تربیت اسلامی؛ اصول تربیت اسلامی؛ اصول تربیت فرهنگی؛ اهداف تربیت اسلامی؛ بلوغ در تربیت اسلامی؛ نظم و انضباط آموزش اسلامی؛ ریشه‌های آموزشی؛ میراث آموزش اسلامی؛ آموزش خلاقانه؛ آموزش اجتماعی اسلامی؛ آموزش اخلاق اسلامی؛ مدیریت آموزش و پرورش اسلامی؛ آموزش اعتقادی در اسلام؛ آموزش اقتصادی در اسلام؛ تزکیه؛ تطهیر؛ تعلیم؛ تهذیب؛ حکمت؛ تمدن اسلامی؛ گفتگوی آموزشی اسلامی؛ ویژگی‌های تربیت اسلامی؛ ضمیر انسانی؛ عقل در اسلام؛ فلسفه تربیت اسلامی؛ مسئولیت اخلاقی؛ نظام تربیتی اسلامی و...[۷].
در خاتمه، به مهم ترین نتایج بحث و توصیه‌های نویسنده پرداخته شده است[۸].
وضعیت کتاب
فهرست مطالب به همراه فهرست منابع و مصادر مورد استفاده نویسنده، در انتهای کتاب آمده است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.