ابن بردس بعلبکی، اسماعیل‌ بن‌ محمد

ابن بَرْدِس‌، عمادالدین‌ ابوالفداء اسماعیل‌ بن‌ محمد بن‌ بردس‌ بن‌ رسلان‌ بعلبكى‌ حنبلى ‌ (جمادی‌ الاخری 725- شوال‌ 786/ مه 1325- دسامبر 1384)، محدث‌، مقری‌ و نظم‌پرداز.

ابن بردس بعلبکی، اسماعیل‌ بن‌ محمد
NUR00000.jpg
نام کاملابن بَرْدِس‌، عمادالدین‌ ابوالفداء اسماعیل‌ بن‌ محمد بن‌ بردس‌ بن‌ رسلان‌ بعلبكى‌ حنبلى
لقبعمادالدین‌
نام پدرمحمد بن‌ بردس‌
ولادت725ق
محل تولدبعلبک، سوریه
رحلت786ق
مذهبحنبلی
اطلاعات علمی
اساتیدقطب‌ الدین‌ ابوالفتح‌ یونینى‌، قاسم‌ بن‌ عساكر، ابن‌ زراد، ابن‌ شحنه‌
شاگردانابن‌ السقیف‌، محمد بن‌ خطیب‌
برخی آثارإعلام‌ في‌ وفیات‌ الأعلام‌، نظم‌ القناعة في من‌ روی‌ لأهل‌ الجماعة

اساتید، شاگردان

در آغاز از قطب‌الدین‌ ابوالفتح‌ یونینى‌ دانش‌ آموخت‌، آن‌گاه‌ راهى‌ دمشق‌ شد و از مشایخ‌ وقت‌ همچون‌ قاسم‌ بن‌ عساكر، ابن‌ زراد، ابن‌ شحنه‌ و دیگران‌، اجازت‌ یافت‌. سپس‌ در حلب‌ اقامت‌ گزید و در آن‌جا، از ابراهیم‌ بن‌ شهاب‌ محمود و سلیمان‌ بن‌ مطوع‌ حدیث‌ فراگرفت‌ و به‌ تدریس‌ پرداخت‌. وی‌ یكى‌ از استادان‌ قاضى‌ شرف‌الدین‌ ابوالفتح‌ بعلى‌ معروف‌ به‌ ابن‌ السقیف‌ و محمد بن‌ خطیب‌ بود و به‌ دینداری‌، صیانت‌ نفس‌ و حسن‌ خلق‌ شهرت‌ داشت‌ و جمعى‌ كثیر از جمله‌ فرزندش‌، تاج‌ الدین‌ از محضر او بهره‌ بسیار بردند.

آثار

مهم‌ترین‌ آثار ابن‌ بردس‌، كه‌ همه آنها به‌ صورت‌ نسخه خطى‌ است‌، بدین‌ قرار است‌:

  1. إعلام‌ في‌ وفیات‌ الأعلام‌ كه‌ در آن‌ ابن‌ بردس‌ طبقات‌ الحفاظ ذهبى‌ را به‌ نظم‌ درآورده‌ است‌؛
  2. الانتخاب‌ في‌ اختصار كشف‌ النقاب‌ كه‌ خلاصه‌ای‌ است‌ از كشف‌ النقاب‌، تألیف‌ صلاح‌ الدین‌ علائى. مصنف‌، محدثان‌ را به‌ 4 گروه‌، یعنى‌ كسانى‌ كه‌ به‌ ترتیب‌ بیش‌ از هزار حدیث‌، میان‌ هزار تا 100 حدیث‌، میان‌ 100 تا 10 حدیث‌ و كمتر از 10 حدیث‌ نقل‌ كرده‌اند؛ تقسیم‌ نموده‌ و به‌ هر گروه‌، بابى‌ را اختصاص‌ داده‌ است‌؛
  3. بغیة الأریب‌ في‌ اختصار التهذیب‌، كه‌ صورت‌ مختصر تهذیب‌ الكمال‌ مزی‌ است‌. ابن‌ بردس‌ اسامى‌ همه‌ رجال‌ تهذیب‌ را در آن‌ آورده‌، ولى‌ گاه‌ برخى‌ از انساب‌ آنان‌ را حذف‌ كرده‌ است‌؛
  4. الكفایة في‌ نظم‌ النهایة، كه‌ در آن‌، كتاب‌ النهایة في‌ غریب‌ الحدیث‌، اثر ابن‌ اثیر به‌ نظم‌ درآمده‌ است‌ و نسخه‌ای‌ از آن‌ در برلین‌ نگهداری‌ مى‌شود؛
  5. نظم‌ القناعة في من‌ روی‌ لأهل‌ الجماعة، منظومه‌ای‌ است‌ درباره رجال‌ حدیث‌ كه‌ بنا به‌ گفته‌ آربری‌ تاكنون‌ نسخه‌ دیگری‌ از آن‌ به‌ غیر از نسخه‌ای‌ كه‌ در كتابخانه‌ چستربیتى‌ نگهداری‌ مى‌شود، به‌ دست‌ نیامده‌ است‌؛
  6. وسیلة المتلفظ إلى‌ كفایة المتحفظ، حاجى‌ خلیفه‌ و سپس‌ بستانى‌، بى‌آن‌كه‌ توضیحى‌ درباره این‌ كتاب‌ بدهند، آن‌ را جزو آثار ابن‌ بردس‌ به‌ شمار آورده‌اند. [۱]

پانویس

  1. ر.ک: حكیمیان‌، ابوالفتح‌، ج3، ص100

منابع مقاله

حكیمیان‌، ابوالفتح‌، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1374.

وابسته‌ها