مرآت عشاق؛ اصطلاحات صوفیان


مرآت عشاق، نوشته مؤلفی ناشناخته، رساله‌ای به زبان فارسی در توضیح «اصطلاحات صوفیان» است که با مقدمه، تصحیح و تعلیقات مرضیه سلیمانی منتشر شده است. کتاب حاضر در حقیقت متن رساله دانشگاهی مصحح بوده است که تحت نظر و راهنمایی استاد فتح‌الله مجتبایی و کامران فانی به سرانجام رسیده است.

مرآت عشاق اصطلاحات صوفيان
مرآت عشاق؛ اصطلاحات صوفیان
پدیدآورانسلیمانی، مرضیه (مصحح)
ناشرشرکت انتشارات علمي و فرهنگي
مکان نشرايران - تهران
سال نشر1388ش
موضوعتصوف - اصطلاحها و تعبيرها تصوف - متون قديمي تا قرن 14
زبانفارسی
کد کنگره
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

مرآت عشاق مشتمل بر تعریف 468 مدخل اصطللاحی است و بدین‌حیث فراگیرترین اثر مستقل در اصطلاحات عرفانی به فارسی تا نیمه نخست سده 10ق است. مطالبی که مؤلف درباره فلسفه حروف و اعداد، دانش تأویل، معنی‌شناسی، دلالات الفاظ بر معانی و... ارائه کرده، قابل توجه است و می‌تواند در مباحث مقدماتی اصطلاح‌شناسی عرفانی مد نظر قرار گیرد[۱]‏.

این اثر از دو جهت: توضیح ادبی مصطلحات صوفیه و سبک خاص نگارش و ذوق مؤلف ناشناخته حائز اهمیت ویژه است. نوع بیان و کیفیت توضیح اصطلاحات در مرآت عشاق، به اصطلاحات صوفیه عراقی و لطیفه غیبی دارابی شباهتی دارد و این موضوع قرینه بر یکسانی مکتب و منابع و مدرسه جمیع مؤلفان این آثار است. متن مرآت عشاق سبکی منشیانه و تا حدودی مصنوع دارد. مؤلف علاقه زیادی به استفاده از امکانات و شیوه‌های بلاغی نثر ادبی کهن داشته و کوشیده است تسلط خود را در این زمینه نشان دهد و با صناعت‌پردازی و تذوق ادبی، این ساختار را شکل بخشد. مرآت عشاق را در مجموع می‌توان از آثار خوب قرون نهم تا دوازدهم هجری قلمداد کرد و این امر را مقارنه با آثار مشابه و بررسی مؤلفه‌های سبکی متن نشان می‌دهد[۲]‏.

پانویس

  1. ر.ک: قلی‌زاده، حیدر، ص12 و 13
  2. ر.ک: دیباچه مصحح، صفحات پانزده تا بیست‌ویک

منابع مقاله

  1. دیباچه مصحح.
  2. قلی‌زاده، حیدر؛ ایمانی، بهروز؛ «شناخت مولف مرآت عشاق (مطالعه‌ی نسخه شناسانه و متن‌پژوهانه)»، آینه میراث، بهار و تابستان 1395، شماره 58.

وابسته‌ها