میناگر عشق، شرح موضوعی مثنوی معنوی

میناگر عشق، شرح موضوعی مثنوی معنوی، از آثار كريم زمانى (متولد تهران 1330ش)، به زبان فارسى و در شرح و توضيح مطالب مثنوى جلال‌الدين محمد بلخى، معروف به مولوى (604 - 672ق) است. مؤلف، نخست، كتاب مفصلى به نام «شرح جامع مثنوى معنوى» در هفت جلد نوشته و منتشر كرده و بعد اين اثر را پديد آورده است. شرح آقاى زمانى از سويى بسيار مختصر است و از سويى ديگر بيشتر جنبه ادبى و لفظى - نه عرفانى - دارد.

میناگر عشق، شرح موضوعی مثنوی معنوی مولانا جلال الدین محمد بلخی
میناگر عشق، شرح موضوعی مثنوی معنوی
پدیدآورانزمانی، کریم (نويسنده)
عنوان‌های دیگرشرح موضوعی مثنوی معنوی مولانا جلال الدین محمد بلخی
ناشرنشر نی
مکان نشرتهران - ایران
سال نشر1382 ش
چاپ1
موضوعشعر فارسی - قرن 7ق.

مولوی، جلال الدین محمد بن محمد، 604 - 672ق. مثنوی - فهرست مطالب

مولوی، جلال الدین محمد بن محمد، 604 - 672ق. مثنوی - کشف الابیات
زبانفارسی
تعداد جلد1
کد کنگره
‏PIR‎‏ ‎‏5304‎‏ ‎‏/‎‏آ‎‏2‎‏ز‎‏8‎‏

اين كتاب از نظر روشى، سخت پريشان و مشوش است و در آن، صدها موضوع بدون هيچ نظمى در صد و هفتاد و چهار محور مطرح شده است! محورها نيز سامانى ندارد و از «خداشناسى» [۱] شروع مى‌شود و با «تجلى» [۲]، و «ظهور و خفاى حق» [۳] و... ادامه مى‌يابد و با «فضيلت‌هاى اخلاقى حضرت على(ع) در مثنوى» [۴] خاتمه مى‌پذيرد. شايسته بود نويسنده محترم موضوعات را به‌صورت منظم عرضه مى‌كرد و مثلاًمباحث را به ترتيب الفبايى و يا دسته‌بندى موضوعى بر اساس ساختار علوم مانند فقه، كلام، اخلاق، عرفان و... سامان مى‌داد.

البته مؤلف فقط در 11 مورد از محورهاى صد و هفتاد و چهارگانه، به شرح ذيل براى طبقه‌بندى مطالب كوشيده است:

  1. «انسان‌شناسى»؛ [۵]
  2. «خودشناسى»؛ [۶]
  3. «نكته‌هاى روان‌شناختى»؛ [۷]
  4. «موسيقى و سماع»؛ [۸]
  5. «زيبايى‌شناسى»؛[۹]
  6. «مباحث اخلاقى و اجتماعى»؛[۱۰]
  7. «بيمارى‌هاى اخلاقى»؛ [۱۱]
  8. «نكته‌هاى گوناگون اخلاقى»؛[۱۲]
  9. «موضوعات فقهى در مثنوى»؛[۱۳]
  10. «موضوعات گوناگون كلامى و فلسفى»؛[۱۴]
  11. «فضيلت‌هاى اخلاقى حضرت على(ع) در مثنوى».[۱۵]

نكته انتقادى: اين طبقه‌بندى يازده‌گانه در رديف ساير موضوعات قرار گرفته است؛ در حالى كه چنين تقسيمى از نظر منطقى معتبر نيست و سبب تداخل و آشفتگى مباحث مى‌شود؛ به طور مثال، مورد ششم (فضيلت‌هاى اخلاقى حضرت على(ع) در مثنوى)، از مصاديق مورد اول (نكته‌هاى گوناگون اخلاقى) است و در هر حال، رده‌بندى‌هاى كتاب، بر اساس معيار واحدى صورت نگرفته و همين اشكال، سبب اختلال و ناهم‌آهنگى شده است.

پانویس

  1. ميناگر عشق، ص 1
  2. همان، ص 19
  3. همان، ص 24
  4. همان، ص 990
  5. همان، ص 197
  6. همان، ص 231
  7. همان، ص 294
  8. همان، ص 566
  9. همان، ص 357
  10. همان، ص 714
  11. همان، ص 725
  12. همان، ص 782
  13. همان، ص 880
  14. همان، ص 932
  15. همان، ص 990

منابع مقاله

ميناگر عشق، شرح موضوعى مثنوى معنوى جلال‌الدين محمد بلخى، كريم زمانى، نشر نى، چاپ دوم، تهران 1383ش (پنجاه + 1005 ص).

شرح جامع مثنوى معنوى، كريم زمانى، انتشارات اطلاعات، چاپ دوم، تهران 1381ش.

وابسته‌ها

مثنوی معنوی