معالم القربة في أحكام الحسبة

معالم القربة في أحكام الحسبة تأليف محمد بن محمد بن احمد قرشى (729-648ق) به زبان عربى است كه توسط محمد محمد محمود شعبان و صديق احمد عيسى مطيعى تحقيق و تصحيح شده است. اين اثر مشتمل بر بيان شرايط، وظايف و امور مختلف پيرامون محتسب است.

معالم القربة في أحکام الحسبة
معالم القربة في أحكام الحسبة
پدیدآورانشعبان، محمد محمود (محقق)

مطیعی، صدیق احمد عیسی (محقق)

ابن اخوه، محمد بن محمد (نويسنده)
عنوان‌های دیگرکتاب معالم القربه فی احکام الحسبه
ناشرمکتب الإعلام الإسلامي، مرکز النشر
مکان نشرقم - ایران
سال نشر1408 ق
چاپ1
زبانعربی
تعداد جلد1
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

ساختار

كتاب مشتمل بر مقدمه تحقيق، مقدمه تألیف و متن كتاب در هفتاد باب است. هر يك از ابواب نيز مشتمل بر يك يا چند فصل است.


گزارش محتوا

در مقدمه تحقيقى كتاب به اهميت و ارزش منصب محتسب، وظايف او و تاريخ احتساب در زمانهاى گوناگون و خصوصاً در صدر اسلام پرداخته شده است. اهميت نسخ خطى كتاب، روش و شيوه تحقيق، امور حسبه در صدر اسلام، بيان و شرح علم احتساب، حسبه و اركان آن، اعمال و صفات محتسب، محتسبون اوليه در بلاد عربى و مصر از ديگر مطالب ذكر شده در مقدمه است.

مؤلف نيز در مقدمه پيرامون موضوع كتاب و ابواب آن سخن مى‌گويد و عناوين ابواب كتاب را ذكر مى‌نمايد.

محتسب به معناى داروغه و كسى كه مسئوليت حفظ نظم شهر را برعهده دارد مى‌گويند. انجام اين امر مهم، ابعاد گوناگونى دارد كه در اين زمينه احكام و مسائل گوناگونى بيان نموده‌اند. به مجموع اين امور و احكام پيرامون منصب حسبه، علم احتساب گفته مى‌شود.

متن كتاب همانگونه كه بيان شد پيرامون منصب محتسب در هفتاد باب تأليف و تدوين گرديده است. مؤلف، عنوان هر باب را در ابتدا ذكر مى‌نمايد، وظايف محتسب را در امور گوناگون بيان مى‌كند و سپس در فصول متعدد به شرح و توضيح آن امر مى‌پردازد.

آن چه مؤلف در ابواب كتاب بيان مى‌كند را مى‌توان مختصر در اين امور دانست: شرايط حسبه و وظيفه محتسب، حسبه و آلات قمار، حسبه و اهل ذمه، برخورد حسبه با امور فاسد، حسبه و امور روزمره مردمان، برخورد محتسب با شغلهاى مختلف، حسبه و معاملات، حسبه و بازار.

وضعيت كتاب

فهارس آيات، اصطلاحات فقهى، اعلام، اماكن، بلاد، كتب و محتويات در انتهاى اثر آمده است. اختلاف نسخ و توضيح برخى الفاظ و اصطلاحات نيز در پاورقى ذكر شده است.

منابع مقاله

مقدمه و متن كتاب.

وابسته‌ها

آیین شهرداری در قرن هفتم