مراقبات ماه رمضان
| نام کتاب | مراقبات ماه رمضان |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | عربی - فارسی
مراقبات شهر رمضان، ترجمه فارسی |
| پدیدآورندگان | افقی، رسول (نويسنده)
محمدی ری‌شهری، محمد (نويسنده) محدثی، جواد (مترجم) |
| زبان | فارسی
عربی |
| کد کنگره | BP 141/5 /م2 م3041 |
| موضوع | احادیث اهل سنت - قرن 14
احادیث شیعه - قرن 14 رمضان - احادیث |
| ناشر | موسسه علمی فرهنگی دار الحديث، سازمان چاپ و نشر |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1389 هـ.ش |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE18150AUTOMATIONCODE |
معرفى اجمالى
«مراقبات ماه رمضان»، نوشته‌ى محمد محمدى رى‌شهرى، با ترجمه‌ى جواد محدثى از عربى به فارسى مى‌باشد كه در مورد مراقبت‌ها و اعمال ماه مبارك رمضان نوشته شده است.
ساختار
اين كتاب، شامل پنج بخش و هر بخش داراى فصولى است. در هر فصل، يك يا چند موضوع با روايات مربوط به آن از پيامبر(ص) و معصومين(ع) به زبان عربى ذكر شده و سپس ترجمه آن مرقوم گرديده است. در هر بخش، يك صفحه احاديث به زبان عربى و در صفحه‌ى مقابل، ترجمه‌ى آن احاديث به زبان فارسى نوشته شده است.
بخش اول، در مورد فضايل ماه مبارك رمضان است كه در 4 فصل به عظمت، ويژگى، بركات و تاكيد بر استفاده از اين ماه پرداخته شده است.
در بخش دوم، تحت عنوان آمادگى براى ماه خدا، به شناخت اين ماه و آمادگى و اسباب آمادگى در اين ماه پرداخته شده است.
بخش سوم، در مورد آداب ميهمانى خداست كه در هفت فصل به آن پرداخته شده است. بخش چهارم، در مورد شب قدر و فضايل و اعمال آن است.
بخش پنجم، پيرامون آداب بيرون آمدن از اين ماه، عيد فطر و اعمال و آداب اين روز است.
گزارش محتوا
بخش اول، فضايل ماه خدا را در چهار فصل، با اين عناوين و ترتيب: «عظمت و احترام ماه رمضان»، «ويژگى‌هاى ماه رمضان»، «بركات ماه رمضان»، و «تاكيد بر بهره‌ورى از بركات ماه رمضان»، شرح داده است.
عظمت اين ماه، در بركات موجود در آن و برترى آن نسبت به ساير ماه‌ها است.
ويژگى‌هاى اين ماه با اين عناوين شرح داده شده است: ماه خدا، ماه ميهمانى خدا (خداوند از بندگانش با دادن غذاى معنوى به روحشان، پذيرايى مى‌كند)، سرور ماه‌ها، آغاز سال (مقصود تجديد حيات معنوى و آغاز انسانيت است) و...
از جمله بركات اين ماه، آمرزش گناهان و بسته بودن درهاى جهنم و در بند بودن شيطان است و بهره‌ورى از بركات آن تلاش بر بازگشت از گناه و توبه و پاك شدن است.
در ادامه، آداب روزه‌دارى از نظر مراتب و از زاويه تاثير آن در تكامل انسان، به سه دسته (روزه عوام، روزه خواص و روزه خواص خواص) تقسيم‌بندى و در باره هركدام توضيح مختصرى داده شده است [۱]
بخش دوم، در باره‌ى آمادگى براى مهمانى خداست كه شامل چهار فصل شناخت مهمانى، آمادگى، اسباب آمادگى و دعاهاى آمادگى براى مهمانى است و شامل خطبه‌هاى پيامبر(ص) و امام على(ع) و امام هشتم(ع) در هنگام فرارسيدن ماه رمضان و تمجيد از اين ماه والامقام مى‌باشد [۲]
يكى از اسباب آمادگى اين ماه، توبه كردن و خالص شدن براى خدا و دعا كردن پيش از فرارسيدن اين ماه است و ديگرى، سه روز روزه‌دارى در آخر شعبان و اصلاح غذا. در ادامه دعاهاى پيامبر(ص)، امام سجاد(ع)، امام صادق(ع)، امام كاظم(ع) و نيز امام جواد(ع) كه در باب وارد شدن اين ماه است، همراه با معانى آنها شرح داده شده است.
بخش سوم، آداب مهمانى است كه داراى هفت فصل مى‌باشد. مهم‌ترين آداب مهمانى خدا در اين بخش، ذكر گرديده و توضيح مختصرى در باره آن داده شده است؛ آدابى از قبيل: پرهيز از حرام‌هاى خدا، پرهيز از غيبت، دشنام، دروغ و آنچه خدا خوش نمى‌دارد.
همچنين در اين بخش، آنچه پيش از روزه گرفتن، سزاوار و شايسته است، بيان شده است، مثل خوردن سحرى و برترين سحرى، مسواك زدن و عطر زدن و خواب نيمروز.
آنچه براى روزه‌دار سزاوار نيست، عبارت است از: مسافرت، آنچه به ضعف و شكستن روزه مى‌انجامد و شعر خوانى.
چيزهايى كه هنگام افطار، سزاوار است، عبارت است از: زود افطارى خوردن و دير سحرى خوردن، جلو انداختن نماز، صدقه، خواندن سوره قدر و دعا كردن هنگام افطار و...
فصل دوم در مورد كارهايى است كه بر استحباب آنها تاكيد شده است؛ اعم از افطارى دادن و بسيار انفاق كردن و زياد قرآن خواندن و استغفار و دعا كردن و نماز خواندن و...
فصل سوم، در باره دعاهاى اين ماه مبارك، همراه با ترجمه آنها مى‌باشد؛ اعم از دعاى سحر و جوشن كبير و غيره.
فصل چهارم، آداب مخصوص شب‌هاى ماه رمضان (شب اول و شب پانزدهم و بيست و هفتم) را متذكر شده است.
فصل پنجم، آداب مخصوص روزهاى ماه رمضان، فصل ششم، آداب مخصوص دهه آخر و فصل هفتم، نوافل ماه رمضان را به‌طور كامل شرح داده است.
بخش چهارم، شامل چهار فصل مى‌باشد. در اين بخش، فضايل و ويژگى‌ها و اعمال و آداب شب قدر و راه‌هاى شناخت و دريافتن آن و... بيان شده است. خاطرنشان شده كه: تقدير هرچه در سال خواهد شد، در اين شب اتفاق مى‌افتد و فرشتگان بر صاحب‌الزمان نازل مى‌شوند و ايمن بودن همه از شر شياطين تا دميدن سپيده، وعده‌ى خداست.
همچنين در اين بخش، رواياتى كه از اهل‌بيت(ع) در تعيين شب قدر نقل شده، به پنج دسته تقسيم‌بندى گرديده و به بررسى اينكه شب قدر در مناطق مختلف، يكى است يا متفاوت، پرداخته شده است.
در بخش پايانى كتاب؛ يعنى بخش پنجم، آداب بيرون آمدن از ميهمانى خدا در سه فصل شرح داده شده است. از مهم‌ترين آداب آخر ماه رمضان اين است كه شخص روزه‌دار، خود را ارزيابى كند كه تا چه اندازه به هدف اين مهمانى نزديك شده است [۳]
آداب شب عيد (از جمله، خواندن دعاها و نمازهاى مخصوص اين شب و غسل و احيا و...) و آداب روز عيد (همچون غسل، آراستگى، غذا خوردن، پرداخت زكات، نماز عيد و...)، از ديگر مطالب بيان‌شده در اين بخش است.
وضعيت كتاب
فهرست اجمالى مطالب، در ابتدا و فهرست تفصيلى آن، در انتهاى كتاب ذكر شده است.
پاورقى‌هاى كتاب، در مورد اسانيد احاديث مى‌باشد.
پانويس
منابع مقاله
متن و مقدمه كتاب.