روضة الشهداء (تصحیح عقیقی بخشایشی)
| نام کتاب | روضة الشهداء |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | کاشفی، حسین بن علی (نويسنده)
عقیقی بخشایشی، عبدالرحیم (مصحح) |
| زبان | فارسی |
| کد کنگره | BP 260/4 /ک2ر9 |
| موضوع | روضه خوانی - متون قدیمی تا قرن 14 |
| ناشر | دفتر نشر نويد اسلام |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1382 هـ.ش |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE962AUTOMATIONCODE |
موضوع
اين كتاب از آثار و متون كهن فارسى در باره شهادت امام حسين عليه السلام و واقعه كربلاست كه در سال 908 و به دست ملاحسين كاشفى تاليف شده است. كتاب روضة الشهداء كه در آن زمان بر منابر خوانده مى شد و بعدها روضه خوانى از آن گرفته شده، هر چند نخستين اثر فارسى در اين زمينه نيست ليكن به دلايلى چنان جاودان مانده كه گويى پيش از آن كسى به زبان فارسى مقتلى اينگونه ننوشته است.
انگيزه نگارش
مؤلف به درخواست يكى از بزرگان هرات و به دليل آنكه متنى جامع براى ذكر مصائب امام حسين عليه السلام و واقعه كربلا وجود نداشته است، چنين ضرورت ديده كه در اين باره قلم زند و سعى كرده حتى اشعار عربى را ترجمه كند.
كتاب شامل ده باب و يك خاتمه است كه به اجمال زندگى دوازده امام را در بردارد ولى هدف اصلى نويسنده پرداختن به مصائب امام حسين عليه السلام است و ابتلاى انبياء و ستم‌هاى قريش به پيامبر(ص) را مقدمه بحث اصلى قرار داده است.
منابع كتاب
كاشفى به منابع خود تصريح نكرده اما از لابلاى كتاب مى توان دريافت كه به پشتوانه برخى كتاب هاى پيش از خود، به داستان سرايى و تفصيل حوادث روى آورده است. كتابهايى كه وى در روضة الشهداء از آنها نقل كرده و بسيارى از آنها امروزه شناخته شده نيست عبارتند از: فتوح ابن اعثم، روضة الاحباب، شواهد النبوة، عيون اخبار الرضا، كنز الغرائب، مصابيح القلوب، مقتل الشهداء، نور الائمه و بسيارى از منابع شناخته شده و مجهول ديگر كه البته مقيد به نقل دقيق از آنها نيست و بيشتر آنها غير معتبر دانسته شده است. به نظر مى رسد مؤلف فقط خواسته است كتاب را مستند نشان دهد اما گرايش به داستان سرايى و قصه گويى وى بيش از نقل صحيح است.
اهميت
روضة الشهداء با توجه به ادبيات شيوا و نثر زيباى خود به سرعت در زمان خود رواج يافت و حتى امروزه به طور غير مستقيم مورد توجه محافل عزادارى است. اين كتاب تاكنون بارها و به زبان‌هاى مختلف ترجمه شده يا به شعر در آمده است.
اين اثر به رغم شهرت، در دوره‌هاى بعد مورد مخالفت عالمان و محققان قرار گرفت و اعتراضات جدى به آن وارد شده است. مهم ترين اشكالات كتاب نگاه صوفيانه و نقل‌هاى نادرست و به عبارتى قصه‌گويى‌هاى كاشفى است. اين كتاب فقط به ذكر مصائب مى پردازد و تحليل و برداشتى حماسى و سياسى از واقعه كربلا بيان نمى كند و به عوامل و ماهيت آن نمى پردازد. كسانى چون ميرزا عبدالله افندى، ميرزا حسين نورى و شهيد مطهرى اعتراضاتى به اين كتاب بيان كرده اند.