منتهی الآمال في تواريخ النبي و الآل

منتهي الآمال في تواريخ النبي و الآل (صلوات الله و سلامه عليهم)
پدیدآوران	قمي، عباس (نويسنده) ميلاني، هاشم(مترجم) الموسسة الاسلامية للترجمة(مترجم)
ناشر	جماعة المدرسين في الحوزة العلمية بقم، مؤسسة النشر الإسلامی
مکان نشر	ايران - قم
سال نشر	1422ق
چاپ	5
شابک	‎964-470-236-0
موضوع	1.ائمه اثناعشر - سرگذشت نامه 2.چهارده معصوم - سرگذشت نامه
زبان	عربی
تعداد جلد	2
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏36‎‏ ‎‏/‎‏ق‎‏8‎‏ ‎‏م‎‏8‎‏043‎‏

منتهی الآمال في تواريخ النبي و الآل، تعریب «منتهی الآمال» اثر فارسی شیخ عباس قمی (متوفی 1359ق)، شامل یک دوره شرح زندگانی چهارده معصوم(ع) است که توسط سید هاشم میلانی به زبان عربی ترجمه شده است. از آنجا که درباره متن فارسی، کتاب‌شناسی صورت گرفته، در این نوشتار مطالبی درباره ترجمه عربی ارائه می‌شود.

در ابتدای اثر ویژگی کتاب نسبت به سایر آثار همسان چنین توصیف شده است: دقت، ضبط و امانت در نقل نصوص و متون از ویژگی‌های قلم نویسنده است. این ویژگی، این کتاب را در بین کتب سیره و مناقب، جایگاهی عالی بخشیده و آن را مرجع و مستندی نموده که بسیاری از اهل علم و تحقیق به آن مراجعه و در فهم وقایع و حوادث تاریخی به آن استناد می‌کنند .

به جهت اهمیت اثر و برای اینکه بیشتر مفید واقع شود، مؤسسه اسلامیه اقدام به ترجمه کتاب به عربی، استخراج منابع، تحقیق و تصحیح و تکمیل نواقص فنی آن نموده است .

در ابتدای اثر، مقدمه‌ای تحقیقی و زندگی‌نامه نویسنده در بیش از سی صفحه نوشته شده است .

شیوه‌ای که در این کتاب ارزشمند و تألیف جلیل در نوشتن و مطالعه وقایع تاریخ اسلام به‌کار گرفته شده است، همان شیوه قرآنی است. در شیوه قرآنی در ذکر هر مطلب تاریخی مسئله حق و باطل ملاک عمل است . مترجم در مقدمه تأکید می‌کند که ما تاریخ اهل‌بیت(ع) را مانند دیگر دانشمندان و مکتشفین و مخترعین تنها به جهت اینکه ذریه رسول‌الله(ص) هستند یا اینکه از علما هستند، مورد بررسی قرار نمی‌دهیم؛ بلکه بدین ‌جهت که اصحاب حق هستند و سبب تغییر مسیر تاریخ شده‌اند، مطالعه می‌کنیم؛ برخلاف سلاطین و خلفا و رجال سیاسی که نیروی سلبی تاریخ هستند و مردم را به راه باطل می‌کشانند . وی به‌عنوان مثال به نهضت امام حسین(ع) اشاره می‌کند که اگر نبود، بنی‌امیه با حکومت و خلافت بازی می‌کردند و قرن‌ها آن را بین خود مانند کسراها و فرعون‌ها و قیصرها می‌گرداندند و کسی نمی‌توانست خلافت را از دست آنها بگیرد؛ مگر دشمنان اسلام از خارج دولت اسلامی مانند روم و مغول و مانند آن که در این‌صورت با زوال بنی‌امیه اسلام نیز از بین می‌رفت. لکن به برکت امام حسین(ع) و انقلابش، نهضت‌هایی برپا شد که بنی‌امیه را تضعیف کرد و راه را برای انقلاب بنی‌عباس آماده نمود که از نام امام حسین و اهل‌بیت(ع) در سرنگونی امویان و برپایی دولتشان استفاده کردند .

از جمله ویژگی‌های این کتاب ذکر شجره طیبه انساب و ذریه عترت نبوی و احوال و مراقد آنهاست که در دیگر آثار یافت نمی‌شود .

از دیگر ویژگی‌های این اثر، جزء آخر کتاب با نام «تتمة المنتهی» است که به حاکمان اختصاص داده و تاریخ خلفا را تا انتهای خلفای عباسی در آن ذکر کرده است .

در این نسخه علاوه بر ترجمه کتاب به زبان عربی، منابع کتاب نیز استخراج شده و در انتهای آن ذکر شده است .

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.

وابسته‌ها

منتهی الآمال