ترجمه نفس المهموم؛ در کربلا چه گذشت

    از ویکی‌نور
    ترجمه نفس المهموم، در کربلا چه گذشت؟
    ترجمه نفس المهموم؛ در کربلا چه گذشت
    پدیدآورانقمی، عباس(نویسنده) کمره‎‌اي، محمدباقر(مترجم)
    عنوان‌های دیگردر کربلا چه گذشت؟: ترجمه نفس المهموم
    ناشرمسجد مقدس جمکران
    مکان نشرايران - قم
    سال نشر1381ش
    شابک964-6705-169-2
    موضوع1.حسين بن علي (ع)، امام سوم، 4 - 61ق. 2.واقعه کربلا، 61ق.
    زبانفارسی
    کد کنگره
    ‏‏BP‎‏ ‎‏41‎‏/‎‏5‎‏ ‎‏/‎‏ق‎‏8‎‏ ‎‏ن‎‏7041‎‏ ‎‏1381
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    ترجمه نفس المهموم؛ در کربلا چه گذشت، ترجمه فارسی کتاب «نفس المهموم في مصيبة سيدنا الحسين المظلوم(ع)» اثر شیخ عباس قمی می‌باشد که به‌صورت سلیس و روان، به قلم آیت‌الله شیخ محمدباقر کمره‌ای، در سال 1379ق، به فارسی ترجمه شده است [۱].

    «نفس المهموم»، کتابی است پیرامون زندگی‌نامه و شهادت امام حسین(ع) و آنچه باعث اهمیت آن می‌شود، این است که نویسنده برای نگارش این کتاب تقریباً تمامی مقاتل و کتب تاریخی گذشته را دیده است و در جزئی‏ترین حوادث مربوط به کربلا، آرای پیشینیان قبل از خود را با ذکر مآخذ آن می‏آورد و گاهی آنها را هم نقد می‏کند و هرجا که بر اساس نگرش اخباری خود اشکالی می‏بیند، با صراحت به تبیین و رد آن می‏پردازد [۲].

    در ابتدای کتاب، مقدمه‌ای از مترجم افزوده شده است که در آن ضمن ذکر انگیزه ترجمه (که عبارت است از خدمت به آستان حسینی) و بیان این مطلب که چون «نفس المهموم» با عبارات کتب تاریخ عربی قدیم از قبیل «تاریخ طبری» و «کامل ابن اثیر» تنظیم شده ولذا محتاج ترجمه‌ای ساده و مفهمومی می‌باشد، به این نکته اشاره گردیده است که غالب این کتب، به دلیل برخی مشکلات و نواقص، مورد استفاده کامل نیست؛ مشکلات و نواقصی که سعی شده است در ترجمه حاضر برطرف گردد. این نواقص عبارتند از اینکه:

    1. در بسیارى از موارد، مقصود متن ادا نشده تا آنجا که ترجمه اشتباه به نظر مى‏رسد.
    2. در پاره‏اى موارد، اختلاف نظر عمیقى وجود دارد.
    3. غالبا ترجمه نسبت به متن، کم و زیاد شده و پاره‏اى از اشعار عربى بى‏ترجمه مانده یا ساقط گردیده و چون فارسى‌زبانان به اشعار عربى یا نثر عربى بى‏ترجمه برخوردند، در بن‏بست قرار مى‏‌گیرند و گیج مى‏شوند و مطلب را درست درک نمى‏کنند [۳].

    از آنجا که سعی مترجم بر آن بوده که فارسی‌زبانان از این کتاب نفیس، استفاده همه‌جانبه ببرند، همه عبارات کتاب و اشعار آن، به فارسی ترجمه شده و هر شعر عربی، غالبا به یک شعر فارسی ترجمه گردیده و تا حد امکان مقصود شعر عربی در آن گنجانده شده است [۴].

    ترجمه کتاب «نفثة المصدور» اثر شیخ عباس قمی هم که به‌عنوان متمم این کتاب تألیف شده، در آخر کتاب چاپ شده است [۵].

    مترجم در این ترجمه، اشعار عربى را به اشعار پارسى نقل کرده و تا حد امکان و فرصت مقصود شاعر عرب را در شعر پارسى گنجانده است [۶].

    این ترجمه از نسخه چاپى کتاب «نفس المهموم» است که سید احمد کتابچى در سال 1368ق، منتشر کرده است. در این نسخه، قسمت‌هاى متعددى از مؤلف کتاب به‌عنوان پاورقى درج شده و مترجم براى آنکه تغییرى در مقصود مؤلف نشده باشد، آنها را در همان پاورقى درج کرده است [۷].

    در ضمن کتاب، فصلى بود در مرثیه‏هاى عربى که مؤلف آن را جمع‏آورى کرده بود و چون به نظر مترجم براى فارسى‌زبانان کم‌استفاده بوده و ترجمه آن هم چندان مفید به نظر نرسیده، وی براى آنکه این کتاب از هر نظر مورد استفاده کامل باشد، نوحه‏هاى پارسى به‌جاى آن گذاشته است [۸].

    وضعیت کتاب

    فهرست مطالب در ابتدای کتاب آمده است.

    در پاورقی‌ها علاوه بر ذکر منابع، به توضیح برخی از مطالب متن پرداخته شده است [۹].

    پانویس

    1. ر.ک: متن کتاب، ص920
    2. موسوی، سید ناصر، 1395
    3. ر.ک: مقدمه مترجم، ص15-17
    4. همان، ص18
    5. همان
    6. همان، ص18-19
    7. همان، ص19
    8. همان، ص24
    9. ر.ک: پاورقی، ص32

    منابع مقاله

    1. مقدمه و متن کتاب.
    2. موسوی، سید ناصر، «منابع اخیر تاریخ عاشورا (نفس المهموم و فيض الدموع)؛ مقاله‌ای از حجت‌الله جودکی به‌همراه نقد مقاله»، برگرفته از پایگاه اطلاع‌رسانی راسخون، پنج‌شنبه 6 آبان 1395، به آدرس اینترنتی:

    http://rasekhoon.net/article/show/162624/%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9%20%D8%A7%D8%AE%D9%8A%D8%B1%20%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE%20%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%20(%D9%86%D9%81%D8%B3%20%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%87%D9%85%D9%88%D9%85%20%D9%88%20%D9%81%D9%8A%D8%B6%20%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%85%D9%88%D8%B9)/

    وابسته‌ها نفس المهموم في مصيبة سيدنا الحسين المظلوم و يليه نفثة المصدور فيما يتجدد به حزن العاشور