آشنایی با احکام، اسرار و معارف عمره
| نام کتاب | آشنایی با احکام، اسرار و معارف عمره |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | برکت رضایی، روزبه (نويسنده) |
| زبان | فارسی |
| کد کنگره | |
| موضوع | |
| ناشر | مشعر |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE3982AUTOMATIONCODE |
معرفى اجمالى
آشنايى با احكام، اسرار و معارف عمره، اثر روزبه بركت رضايى (متولد 1352ش) است كه نويسنده در آن، يك دوره آداب و احكام و مناسك عمره را با بيانى روان و شيوا توضيح داده است.
ساختار
کتاب حاضر، مقدمه ندارد و از 7 بخش تشكيل شده است.
نويسنده اين اثر را به‌صورت متنى آموزشى براى دانش‌آموزان نوشته است.
گزارش محتوا
برخى از نكات جالب و آموزنده اين اثر عبارت است از:
- «حج» و «عمره» از باشكوه‌ترين برنامه‌هاى عبادى، سياسى و اجتماعى اسلام است و يك دوره كلاس خداشناسى است. سفر حج انسان را از فقر و ندارى بيمه مى‌كند و باعث بخشيده شدن گناهان مى‌شود. پيامبر خدا(ص) فرمودند: «حاجيان و عمره‌گزاران، ميهمانان خدايند. خداوند ايشان را دعوت كرده و آنان به اين دعوت پاسخ مثبت داده‌اند و از خداوند خواسته‌اى داشته‌اند و او عطايشان كرده است».[۱].
يا رب، تو خواندى، آمديم دل را ستاندى، آمديم عشق و ولاى كعبه را بر دل نشاندى، آمديم يا رب ندايت را ز جان لبيك‌گويان آمديم جان را رسانديم، آمديم در خود نمانديم، آمديم دل را ز هر وابستگى يكجا تكانديم، آمديم - جمعيت عربستان بيست و دو ميليون نفر است كه از اين تعداد، شانزده ميليون بومى و شش ميليون نفر خارجى هستند كه براى كار به اين كشور آمده‌اند. عربستان، حدود يك و نيم ميليون شيعه دارد كه بيشتر آنان، در مناطق «احساء»، «قطيف»، «ظهران»، و «مدينه» ساكنند. تقويم رسمى عربستان بر اساس ماه‌هاى هجرى قمرى است. زمان در اين كشور، سه ساعت جلوتر از «گرينويچ» است؛ به اين ترتيب، اختلاف ساعت عربستان با ايران در پاييز و زمستان سى دقيقه و در بهار و تابستان (به علت جلو كشيدن ساعت‌ها) يك ساعت و سى دقيقه است [۲].
- حجر اسماعيل ميان ركن شامى و ركن غربى كعبه واقع است. اين ديوار هلالى‌شكل زير ناودان كعبه است. امام صادق (ع) فرمودند: «حجر، خانه اسماعيل است و قبر هاجر و اسماعيل در آن قرار دارد». حجر اسماعيل، محل وقوع معجزه «شق القمر» حضرت رسول(ص) است [۳].
- در چهار كيلومترى شمال مكه، كوهى است بلند به نام «كوه نور» يا «جبل النور» كه در نزديكى قله آن، غار «حِرا» قرار دارد. حضرت محمد(ص) پيش از بعثت، در آنجا با خدا خلوت مى‌كرد. خداوند، امين وحى، جبرئيل را در غار حرا بر پيامبر نازل كرد و وحى چنين آغاز شد: «بخوان به نام پروردگارت كه [هستى را] آفريد؛ او كه انسان را از خون لخته آفريد؛ بخوان [و بدان كه] پروردگارت [از همه چيز] گرامى‌تر است؛ خدايى كه با قلم نوشتن آموخت و به انسان آنچه نمى‌دانست ياد داد [۴].
- حاجيان پس از طلوع آفتاب روز دهم ذى‌حجه، از مشعر حركت مى‌كنند و براى اعمال روزها و شب‌هاى دهم، يازدهم و دوازدهم به منا وارد مى‌شوند. بعضى از اعمال اين روز عبارتند از:
- - «رمى جمرات»: در اين مكان، آدم شيطان را كه در پىِ وى مى‌رفت، با افكندن سنگ‌ريزه از خود راند. حاجيان به پيروى از آن حضرت، به هريك از نمادهاى سه‌گانه شيطان، هفت سنگ پرتاب مى‌كنند.
- - «قربانى»: زنده نگه داشتن روح ايثار ابراهيم و تسليم اسماعيل در برابر فرمان الهى است.
- - «تراشيدن يا كوتاه كردن موى سر»: پايان احرام حاجى است.
- - مسجد «خيف»: يكى از مساجد مهم، منا است. پيامبر خدا در اين مسجد بسيار نماز گزارده و در روايت آمده است كه هفتاد نفر از پيامبران در آن نماز خوانده‌اند. همچنين مسجد «بيعت» به ياد پيمان عقبه ميان پيامبر(ص) و مردم يثرب در اينجا قرار دارد [۵].
- احرام، همگام با سپيدجامگان: احرام، لباس بندگى و نمادى از پاكى جان و روشنايى دل است. احرام، تمرين فرمان‌بردارى از حق و حركت در مسير خداست. در «ميقات» احرام مى‌بنديم و در آنجا تولدى ديگر مى‌يابيم. لباس‌هاى دنيا را درمى‌آوريم و تصميم مى‌گيريم «لباس گناه» را هم از خويشتن دور كنيم. «غسل» مى‌كنيم، خويشتن را از گناهان مى‌شوييم تا با طهارت قلب و روح و جسم، لباس احرام بپوشيم؛ لباسى سفيد، پاك و حلال، لباس اطاعت از پروردگار! لباس احرام، شبيه «كفن» است و حضور در ميقات، همانند حضور در برابر محضر ربوبى در روز قيامت است. آماده تكبيرة الإحرام مى‌شويم؛ چون احرام همانند تكبيرة الإحرام در نماز است. نمازگزار بايد خود را از همه چيز رها كند و تنها متوجه خدا شود و آنچه را بر او حرام است، مرتكب نشود [۶].
- سعى ميان صفا و مروه، اقتدا به هاجر است؛ او كه با قلبى پراميد و ايمانى استوار، فاصله پرفرازونشيب را در آن لحظات تنهايى، هفت بار به اين‌سو و آن‌سو دويد تا جرعه‌اى آب بيابد و فرزند تشنه‌كامش را از مرگ رهايى بخشد و سرانجام به نتيجه رسيد. مسلمانان در اين برنامه نمادين، با الهام از سعى هاجر مى‌آموزند كه در سختى‌هاى روزگار بايد علاوه بر توكل و دعا، به كار و كوشش بپردازند و از گوشه‌نشينى و زانوى غم در بغل گرفتن دورى گزينند؛ زيرا همراه با سعى و كار خستگى‌ناپذير بود كه چشمه زمزم به جريان افتاد و نيز مى‌آموزند كه متواضع و فروتن باشند؛ چراكه همه با لباسى سفيد و ساده براى حل مشكلات و سعادت خويش، سراسيمه در حركتند... [۷].
- خدا حافظ اى كعبه:[۸].
| خدا حافظ اى كعبه، اى بزم يار | خدا حافظ اى بيت پروردگار | |
| خدا حافظ اى محفل اهل راز | خدا حافظ اى قبله‌ام در نماز | |
| خدا حافظ اى كوى مطلوب من | خدا حافظ اى بيت محبوب من | |
| خدا حافظ اى از تو دل منجلى | خدا حافظ اى زادگاه على | |
| اگر ميهمان بدى بوده‌ام | به دامان پاك تو رخ سوده‌ام | |
| از اين در برون با چه حالى روم | مبادا كه با دست خالى روم | |
| اگر خواهى از خود جدايم كنى | كرم كن كه عبدخدايم كنى | |
| صفايى دگر بر روانم بده | امام زمان را نشانم بده |
وضعيت کتاب
براى کتاب حاضر، فقط فهرست تفصيلى مطالب در آغاز آن ذكر شده، ولى متأسفانه فهرست‌هاى فنى و حتى فهرست منابع نيز فراهم نشده است.
اين اثر، مستند است و نويسنده، ارجاعات و استناداتش را به‌صورت پاورقى آورده است.
با تأسف نويسنده محترم، مقدمه‌اى براى اين اثر ننوشته و مشخصات و زمان و مكان و چگونگى‌هاى نگارش آن را روشن نكرده و به همين جهت بسيارى از پرسش‌ها در مورد پيدايش اين کتاب بى‌پاسخ مانده است.
پانويس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.
پیوندها
مطالعه کتاب آشنایی با احکام، اسرار و معارف عمره در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور