زن؛ نظام سلطه و رسانهها
زن؛ نظام سلطه و رسانهها، اثر ابراهیم شفیعی سروستانی (متولد 1343ش- شیراز)، نویسنده و پژوهشگر، در تحلیل و نقد اندیشههای فمینیستی غربی و تأثیرات آن بر جایگاه زن در آن جوامع که در آن، راهبردها و سیاستهای نظام سلطه جهانی برای تحمیل الگوهای فرهنگی غربی بر کشورهای دیگر، بهویژه ایران، بررسی میشود.
| زن؛ نظام سلطه و رسانهها | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | شفیعی سروستانی، ابراهیم (نويسنده) صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران. مرکز پژوهشهای اسلامی (سایر) |
| ناشر | هلا بوک شوب |
| مکان نشر | ایران - قم |
| سال نشر | 1390ش |
| چاپ | 1 |
| موضوع | فمینیسم - فمینیسم - ایران - رسانههای گروهی و زنان - زنان -- مطالعات میان فرهنگی |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
کتاب شامل یک دیباچه و پیشگفتار، دو بخش اصلی (بخش اول: فمینیسم و نظام سلطه؛ و بخش دوم: زنان و نظام سلطه) است که مجموعاً دارای شش فصل و یک خاتمه میباشد.
سبک نگارش
شیوه نگارش کتاب تحلیلی و انتقادی است و هدف اصلی آن، بررسی و نقد جریانهای فمینیستی و رسانههای غربی در حوزه زن و خانواده است. ویژگی دیگر سبک نگارش، بهرهگیری گسترده از دیدگاهها و منابع غربی (اعم از اندیشهورزان و رسانههای غربی) برای تبیین تاریخچه، نقد فمینیسم و تحلیل بحرانهای اجتماعی در غرب است[۱].
گزارش محتوا
در دیباچه، مهمترین ویژگیهای کتاب بیان گردیده[۲] و در پیشگفتار، به فرمایشات مقام معظم رهبری(حفظهالله) به فعالان حوزه مباحث زنان و اصحاب فرهنگ، اشاره شده است[۳].
بخش اول: فمینیسم و نظام سلطه این بخش به نقد و بررسی اندیشههای فمینیستی میپردازد و شامل سه فصل است: فصل اول: تاریخچه پیدایش و گسترش فمینیسم: این فصل به بررسی زمینههای پیدایش جنبش فمینیستی در اروپا و آمریکا میپردازد و اندیشههای مهم رهبران فمینیست مانند سیمون دوبوار (در قالب مفاهیمی چون «نقش دوم» و «جنس دوم») و بتی فریدان (با تأکید بر نقشهای همسری و مادری) را تشریح میکند. همچنین، مفهوم پدرسالاری بهعنوان یکی از مشکلات اصلی اجتماعی در دیدگاه فمینیستها موردبحث قرار گرفته است[۴].
فصل دوم: نقد و بررسی فمینیسم: این فصل، انتقادات وارد شده به فمینیسم توسط اندیشمندان غربی را بررسی میکند. موضوعات مورد نقد شامل دیدگاه فمینیستها درباره خانواده، نقش مادری و همسری، حقوق زنان (با تأکید افراطی فمینیستها بر حقوق فردی و بیتوجهی به مسئولیتهای اجتماعی)، وضعیت دختران و پسران، عفاف، ارزشهای اجتماعی و برنامهریزی برای نظام نوین جهانی است[۵].
فصل سوم: فمینیسم و بحرانهای اجتماعی: در این فصل، بحرانهای اخلاقی و اجتماعی ناشی از فمینیسم در غرب، از جمله گسترش صنعت هرزهنگاری و صنعت روسپیگری و همچنین بحران خانواده (شامل کاهش میزان ازدواج رسمی، افزایش طلاق و ظهور خانوادههای بدون فرزند)، شرح داده میشوند. علاوه بر این، بحران هویت زنانه و نقش تبلیغات، صنعت پوشاک و مد، و صنعت زیبایی در کالاییشدن زن و دورشدن او از ارزشهای انسانی بررسی میگردد[۶].
بخش دوم: زنان و نظام سلطه: این بخش به رویکرد غرب برای تحمیل فرهنگی سلطه بر جوامع اسلامی، بهویژه ایران، و نقش زن در این راهبرد میپردازد و شامل سه فصل است: فصل اول: زن و همسانسازی فرهنگی: این فصل راهبردهای رسانههای غربی برای تحمیل ارزشها و هنجارهای غربی را در قالب همسانسازی فرهنگی تحلیل میکند. اهداف سیاسی و اقتصادی این همسانسازی (مانند تحمیل ارزشهای دموکراسی، حقوق بشر، بازار آزاد و کسب منافع اقتصادی) و همچنین نقش وسایل ارتباطجمعی و رسانههای ماهوارهای در ترویج این فرهنگ، در این فصل، موردبررسی قرار میگیرد[۷].
فصل دوم: زن و مقابله با اصولگرایی اسلامی: این فصل به راهبرد غرب در برخورد با پدیده اصولگرایی اسلامی اشاره میکند و بر گسترش فساد و تباهی میان جوانان بهعنوان یکی از راهبردهای مهم تأکید دارد. همچنین، نقش رسانهها در راهبرد غرب ضد نظام اسلامی، شامل ترویج بیحجابی و بیعفتی و ارائه تصویری مخدوش از زن و مرد در روابط بینابینی و خانواده و نقد جایگاه زن در جوامع اسلامی، تشریح میشود[۸].
فصل سوم: زن و تغییر سبک زندگی در ایران: این فصل تعریف سبک زندگی و نقش زن در تغییر آن را بیان میکند. سپس، به بررسی محتوایی برنامههای شبکههای ماهوارهای فارسیزبان (مانند من و تو و فارسی وان) میپردازد که با هدف تغییر فرهنگ و سبک زندگی مردم ایران طراحی شدهاند. محتوای این برنامهها شامل ترویج روابط نامشروع، مصرفگرایی، نمایش مظاهر غربی زندگی، و تلاش برای الگوسازی شخصیت غربی در میان جوانان ایرانی است[۹].
خاتمه: راهبرد برخورد با رسانههای غربی: این بخش راهبردهایی برای مقابله با تهاجم رسانههای غربی ارائه میدهد. ابتدا به نقد دستاوردهای فرهنگ و تمدن غربی و بیان فروپاشی آرمانهای آن میپردازد، سپس، راهبردهای مقابله با رسانههای غربی در سه محور اصلی تعریف میشود[۱۰].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.