نیساری، سلیم
سلیم نیساری (۱۲۹۹ - ۱۳۹۷ش) استاد ادبیات فارسی، نسخهپژوه و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی بود. وی نخستین کتابها را در زمینه آموزش زبان فارسی به غیرفارسیزبانان تألیف کرد و از پیشگامان حافظپژوهی به شمار میرود. نیساری دانشآموخته دکتری دانشگاه ایندیانا و دارای نشان درجه یک حافظشناسی بود.
| سلیم نیساری | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | سلیم نیساری |
| نام پدر | عبدالله |
| ولادت | ۲۱ آذر ۱۲۹۹ |
| محل تولد | تبریز، ایران |
| محل زندگی | تبریز، تهران، پاریس |
| رحلت | ۲۲ دی ۱۳۹۷ |
| مدفن | قطعه نامآوران، بهشت زهرا، تهران |
| طول عمر | ۹۸ سال |
| خویشاوندان | میرزا سلیم (نیای پدری، حاکم محال قره داغ) |
| دین | اسلام |
| پیشه | استاد دانشگاه، نسخهپژوه، نویسنده، حافظپژوه |
| منصب | رایزن فرهنگی ایران در ترکیه، رئیس اداره کمکهای فنی یونسکو، مدیر کل روابط فرهنگی وزارت آموزش و پرورش |
| اطلاعات علمی | |
| درجه علمی | دکتری علوم تربیتی و زبانشناسی |
| دانشگاه | دانشگاه ایندیانا، دانشگاه لندن، دانشگاه تهران |
| علایق پژوهشی | آموزش زبان فارسی، خط فارسی، حافظشناسی |
| معاصرین | مهدی محقق، منوچهر مرتضوی |
| برخی آثار | |
ولادت
سلیم نیساری در ۲۱ آذر ۱۲۹۹ در تبریز متولد شد. پدرش عبدالله نام داشت و نیای پدری او میرزا سلیم، حاکم محال قره داغ آذربایجان بود. در خردسالی و پیش از سن مدرسه، علاقه زیادی به تحصیل داشت و با تقلید خط از پشت شیشه بخارگرفته، پدرش را مجاب کرد تا وی را به مدرسه بفرستد.
تحصیلات
دوره تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در تبریز گذراند و در امتحان نهایی دانشسرای تبریز رتبه اول را کسب کرد. برای ادامه تحصیل به تهران آمد و در سال ۱۳۲۱ موفق به اخذ درجه لیسانس در رشته ادبیات فارسی و علوم تربیتی از دانشسرای عالی تهران شد. سپس در دوره دکتری ادبیات فارسی ادامه تحصیل داد و در سال ۱۳۲۹ برای ادامه تحصیل به اروپا و آمریکا رفت. فوقلیسانس علوم تربیتی را از دانشگاه لندن و دکتری علوم تربیتی و زبانشناسی را از دانشگاه ایندیانای آمریکا دریافت کرد.[۱]
فعالیتها
سلیم نیساری در سال ۱۳۲۱ به استخدام وزارت فرهنگ (آموزش و پرورش) درآمد و سمتهایی چون منشی مخصوص وزیر فرهنگ، رئیس اداره دفتر وزارتی و مشاور وزیر را بر عهده داشت. در سال ۱۳۲۳ معاونت دانشکده ادبیات دانشگاه شیراز را عهدهدار شد و در تأسیس این دانشکده نقش مؤثری ایفا کرد. در سال ۱۳۳۶ به دبیرخانه مرکزی یونسکو در پاریس پیوست و به سمت رئیس اداره کمکهای فنی یونسکو منصوب شد. در این سمت، برای سرکشی برنامههای یونسکو به کشورهای شمال آفریقا، خاورمیانه و جنوب غربی آسیا سفر کرد. پس از بازگشت به ایران در سال ۱۳۴۴، مدیر کل روابط فرهنگی وزارت آموزش و پرورش شد. در سال ۱۳۴۶ به مرتبه استادی رسید و به دانشکده علوم تربیتی دانشگاه تهران انتقال یافت. در سال ۱۳۵۶ با مأموریت از دانشگاه تهران و وزارت فرهنگ و هنر به عنوان رایزن فرهنگی به ترکیه رفت و در سال ۱۳۵۸ به ایران بازگشت. وی در سال ۱۳۵۹ پس از ۳۸ سال خدمت، بازنشسته شد. نیساری در سال ۱۳۸۲ به عضویت پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی درآمد و موفق به دریافت نشان درجه یک حافظشناسی شد. از نوآوریهای او میتوان به ابداع خط «نوآموز» و استفاده از خط زمینه روی تختهسیاه اشاره کرد.[۲]
وفات
سلیم نیساری سرانجام در ۲۲ دی ۱۳۹۷ در سن ۹۸ سالگی به علت سن بالا و بیماری معده در پاریس درگذشت و در قطعه نامآوران بهشت زهرای تهران به خاک سپرده شد.[۳]
آثار
- تمبرهای ایران
- تدریس زبان فارسی در دبستان یا آموزش هنرهای زبان
- نمونههایی از آثار جاویدان شعر فارسی
- غزلهای حافظ
- کلیات روش تدریس
- دفتر دگرسانیها در غزلهای حافظ
- دستور خط فارسی
- پژوهشی درباره پیوستگی خط فارسی با زبان فارسی
- نسخههای خطی حافظ (سده نهم)
- دیوان حافظ
- تاریخ ادبیات ایران
- درس انشای فارسی
- کتاب اول فارسی (دارا و سارا با دوستان)
- فارسی یاد بگیرید
- راهنمای مکالمه انگلیسی و فارسی
- برگزیدهای از غزلهای سعدی
- برگزیدهای از غزلهای حافظ
- مقدمهای بر تدوین غزلهای حافظ[۴]
پانويس
- ↑ ر.ک: درگذشت دکتر سلیم نیساری،انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، ۲۳ دی ۱۳۹۷
- ↑ ر.ک: مردی که خط زمینه را روی تختهسیاه باب کرد،خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، دوشنبه / ۲۲ آذر ۱۴۰۰
- ↑ ر.ک: وداع فرهنگستان ادب با حافظ شناس بزرگ، سلیم نیساری،مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی،1397/10/30
- ↑ ر.ک: سلیم نیساری، فرهنگستان زبان و ادب فارسی