الحوار في القرآن (قواعده. أساليبه. معطياته)
الحوار في القرآن؛ قواعده - أساليبه - معطياته، از آثار مرجع تقلید معاصر، علامه سيد محمدحسین فضلالله (۱۳۱۴- ۱۳۸۹ش)، پژوهشی جامع و کاربردی است که به بررسی موضوع گفتوگو در قرآن میپردازد و مبانی، روشها و رهآوردهای آن را تشریح میکند تا مسلمانان زندگی فردی و فعالیتهای اجتماعی خود را بر اساس آن سامان دهند.
| الحوار في القرآن | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | فضلالله، محمدحسین (نويسنده) |
| عنوانهای دیگر | قواعده - أسالیبه - معطیاته |
| ناشر | الدار الإسلامية |
| مکان نشر | لبنان - بیروت |
| سال نشر | 1418ق - 1998م |
| چاپ | 6 |
| شابک | - |
| موضوع | گفتگو - جنبههای مذهبی - اسلام - مجادله (قرآن) |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ف6ح9 87/4 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
هدف و روش
- علامه سيد محمدحسین فضلالله به جای اکتفا به نظریهپردازی صرف، درصدد است تا گفتگو کردن به ابزار هدایت در میدان واقعیات اجتماعی تبدیل شود و تأکید دارد: آنچه از این کتاب میخواهیم این است که دلیلی باشد در راهی دراز، و هدایتگری در تاریکیهای زورگویی، و راهنمایی در پیچ و خمهای گمراهی، و ابزاری برای به حرکت درآوردن گفتوگو در مسیر اقدامات عملی، تا چهرهی تابناک اسلام در تصویر عقلانی، آرام و اصلیاش نمایان شود.... [۱]
- این کتاب در واقع تفسیر موضوعی قرآن است و علامه سيد محمدحسین فضلالله میکوشد با بهرهگیری از آیات قرآن کریم، سبک زندگی و چگونگی فعالیت اجتماعی مسلمانان را اصلاح و تکمیل کند. [۲]
ساختار و محتوا
- این اثر از 6 فصل به ترتیب ذیل تشکیل شده است:
- فصل اول: به تمایز میان حوار (گفتوگو) و جدل میپردازد و بر اهمیت جدال احسن در رسیدن به حق تأکید میکند.
- فصل دوم: عناصر ضروری برای فضای طبیعی گفتوگو از جمله شخصیت گفتگوگران و اهمیت شک در مسیر یقین را بررسی میکند.
- فصل سوم: به گفتوگو در اصول عقاید اسلامی میپردازد و روشهای قرآنی مواجهه با مشرکان، ملحدان، منکران معاد و نبوت و اهل کتاب را تحلیل میکند.
- فصل چهارم: گفتوگو در چارچوب سؤال: این فصل به موضوع سؤال و پرسش در فرآیند گفتوگوی قرآنی با هدف فهمیدن جایگاه سؤال به عنوان محرک گفتوگو، اختصاص دارد.
- فصل پنجم: گفتوگو چگونه پایان مییابد؟ این فصل به موضوع مهم چگونگی پایان دادن به گفتوگو و انواع مختلف آن و کاربردی کردن نتایج آن در دنیای امروز میپردازد.
- فصل ششم: این فصل گستردهترین بخش است و به گفتوگوی داستانی در قرآن اختصاص دارد و شامل مباحثات انبیاء (نوح، ابراهیم، موسی و...) و همچنین گفتوگوهای اجتماعی (مانند داستان قارون یا ابلیس در قرآن) میشود.
نمونه مباحث
- «ارزش عقل در اسلام» اسلام در زندگی مردم بر پایه اصیلی از تفکر خود آغاز شد، و آن عبارت است از اعتبار بخشیدن به عقل به عنوان نیرویی شایسته برای داوری در مورد امور و معیاری برای صحت و سقم مسائل تا جایی که در برخی احادیث شریف درباره عقل آمده است که آن را «رسول باطنی» میخواند، در حالی که در مقابل، رسول خدا(ص) را «عقل از خارج» وصف میکند. این روشی برای تأکید بر احترام به عقل و نقش آن در عقیده و شریعت است.... [۳]
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.