اهلبیت علیهمالسلام در تفاسیر اهل سنت
اهلبیت علیهمالسلام در تفاسیر اهلسنت، اثر حسین خاکپور و احمد عابدی به نقش، جایگاه و میراث اهلبیت(ع) در روایات و تفاسیر اهلسنت میپردازد.
| اهل بیت علیهم السلام در تفاسیر اهل سنت | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | خاکپور، حسین (نويسنده) عابدی، احمد (نویسنده) |
| عنوانهای دیگر | نقش، جایگاه و میراث اهل بیت علیهم السلام در روایات تفسیری اهل سنت |
| ناشر | آستان مقدس حضرت فاطمه معصومه سلام الله عليها. انتشارات زائر |
| مکان نشر | ایران - قم |
| سال نشر | 13سده - 1391ش - 1392ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 978-964-180-228-0 |
| موضوع | خاندان نبوت در قرآن - خاندان نبوت - احادیث اهل سنت - تفاسیر اهل سنت |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 3 |
| کد کنگره | /خ4 م42 104 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
این کتاب پژوهشی در سه جلد تألیف شده است که به ترتیب شامل بخشهایی مانند کرامات اهلبیت(ع)، نقش آنان در علوم قرآنی، جایگاه و رسالت ایشان از منظر قرآن، مبحث تولی و تبری، و در نهایت، ولایت، امامت و مهدویت است.
سبک نگارش
شیوه نگارش کتاب استدلالی و پژوهشی است و تلاش میکند با ارجاع به منابع و مآخذ معتبر، بهویژه منابع اهلسنت، به تحقیق و استخراج حقایق بپردازد[۱]. ویژگی دیگر آن تکیه گسترده بر نقل روایات و آرا تفسیری اهلسنت از اهلبیت(ع) است[۲]، [۳].
همچنین، کتاب بهمنظور شفافسازی و اثبات حقایق، به نقد و بررسی ابهامات و شبهات تاریخی و کلامی پیرامون جایگاه اهلبیت(ع) میپردازد[۴].
گزارش محتوا
جلد اول، فصل اول، بخش اول: اهلبیت(ع) در آیه تطهیر این بخش به آیه تطهیر (احزاب/ 33) اختصاص دارد که یکی از مهمترین دلایل بر فضیلت، عصمت و طهارت اهلبیت(ع) شمرده میشود[۵].
فصل اول، بخش دوم: نقش اهلبیت(ع) در تفسیر این بخش جایگاه اهلبیت(ع) را بهعنوان مرجع اصلی فهم معارف و اسرار قرآن و پیوند ناگسستنی آنان با کتاب الهی (بر اساس حدیث ثقلین) بررسی میکند[۶].
فصل اول، بخش سوم: امامان اهلبیت(ع) از دیدگاه محدثان، علما و مفسران اهلسنت این بخش بهتفصیل، منزلت و فضائل ائمه معصومین(ع) را از منظر شخصیتهای بزرگ اهلسنت و محدثان ایشان مستند میکند[۷].
فصل دوم، بخش اول: در این بخش، آیات ناظر به فضایل اهلبیت(ع) موردبحث و بررسی دقیق قرار گرفته است[۸].
بخش دوم: گوشهای از کرامات اهلبیت(ع) در تفاسیر و منابع دیگر اهلسنت این بخش (که شامل فهرست جزئی است) به ذکر شواهدی از کرامات، معجزات و امور خارقالعاده منسوب به اهلبیت(ع) در منابع اهلسنت اختصاص دارد[۹].
در جلد دوم، فصل سوم، دارای دو بخش است: بخش اول: مصحف امام علی علیهالسلام: این بخش به تعریف علوم قرآنی و تاریخ و منشأ آن میپردازد و جایگاه مصحف امام علی(ع) را بررسی میکند[۱۰].
بخش دوم (جلد دوم): اهلبیت علیهمالسلام و علوم قرآنی: این قسمت ارتباط اهلبیت(ع) با علوم قرآنی را تبیین میکند، از جمله نقش آنان در قراآت و شاگردانشان در این علم. شأن نزول و ترتیب نزولی قرآن، مفاهیم کلیدی مانند مجمل و مبین و ناسخ و منسوخ در قرآن، بر اساس روایات ائمه(ع) شرح داده میشوند. در ادامه، صفات قرآن از دیدگاه اهلبیت(ع)، مانند اینکه قرآن صراط مستقیم و ریسمان الهی است، موردتأکید قرار میگیرد و به شیوههای تفسیری ایشان اشاره میشود[۱۱].
فصل چهارم (جلد دوم): در این فصل، میراث تفسیری اهلبیت(ع)، در قالب چهارده بخش، موردبررسی قرار گرفته است. از جمله موضوعات مطرح شده در این فصل، عبارتاند از: قرآن از دیدگاه اهلبیت(ع)، تجلی قرآن در اقوال و افعال ائمه(ع)، احتجاج اهلبیت(ع) به آیات قرآن، فضایل اهلبیت(ع) در کلام آن حضرات و...[۱۲].
جلد سوم فصل پنجم را با عنوان نقش رسالت و جایگاه اهلبیت(ع) بر گستر کتاب و روایات تفسیری، در خود جایداده است. این فصل، دارای چهار بخش است: بخش اول: جایگاه و میراث اهلبیت علیهمالسلام: این بخش بر اهمیت و منزلت کلی اهلبیت(ع) تمرکز دارد و به استناد احادیثی مانند حدیث ثقلین، تمسک به ایشان را مایه نجات امت اسلامی میداند. بخش عمدهای از این قسمت به آیه تطهیر(احزاب/33) اختصاص دارد و با نقل روایات فراوان از منابع اهلسنت، تأکید میکند که شأن نزول این آیه صرفاً مختص پیامبر(ص)، علی(ع)، فاطمه(س)، حسن(ع) و حسین(ع) است و دلالت قطعی بر عصمت آنان دارد[۱۳].
بخش دوم (جلد سوم): نقش و رسالت اهلبیت علیهمالسلام از منظر قرآن: در این بخش، نقش هدایتگرانه و رسالت الهی اهلبیت(ع) با استناد به آیات مشخص قرآنی (مانند آیهی نور، آیهی ولایت و...) تبیین میشود. همچنین، حدیث سفینه (اهلبیت به کشتی نوح تشبیه شدهاند) بررسی میشود و پیوستن به اهلبیت(ع) بهعنوان راه نجات معرفی میگردد. یکی از موضوعات مهم این بخش، تبیین جایگاه اهلبیت(ع) در ذیل آیهی «فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ» (نحل/43) است؛ باوجود اختلافنظر مفسران اهلسنت، نویسندگان نتیجه میگیرند که ائمه(ع) از مصادیق برجسته اهل ذکر هستند[۱۴].
بخش سوم: تولی و تبری: این قسمت به موضوع تولی (دوستی با اهلبیت(ع)) و تبری (دشمنی با دشمنان آنان) بهعنوان یک اصل دینی میپردازد. تمرکز اصلی این بخش بر آیهی مودت(شوری/23) است که در آن مزد رسالت، مودت با «ذویالقربی»(نزدیکان) قرار داده شده است و روایات اهلسنت نیز تأیید میکنند که این مودت شامل علی(ع)، فاطمه(س)، حسن(ع) و حسین(ع) میشود. این بحث نشان میدهد که دوستداشتن اهلبیت(ع) از واجبات شمرده شده است[۱۵].
بخش چهارم: ولایت، امامت و مهدویت: این بخش شامل بررسی مفاهیم ولایت و امامت است که در کلام اهلسنت موردتوجه قرار گرفته و همچنین به موضوع مهدویت پرداخته میشود[۱۶].
پانویس
- ↑ متن کتاب، ج1، ص472- 455
- ↑ همان، ج2، ص368- 359
- ↑ پیشگفتار، ج1، ص12
- ↑ متن کتاب، ج1، ص85- 63
- ↑ متن کتاب، ج1، ص86-19
- ↑ همان، ص134-87
- ↑ همان، ص295-135
- ↑ همان، ص451- 299
- ↑ همان، ص528-453
- ↑ همان، ج2، ص51- 21
- ↑ همان، ص145- 53
- ↑ همان، ص149- 608
- ↑ همان، ج3، ص80-21
- ↑ همان، ص157-81
- ↑ همان، ص243-159
- ↑ همان، ص524-245
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.