حکمرانی حکیمانه
حکمرانی حکیمانه، نوشته مصطفی دلشاد تهرانی (متولد 1334ش)، نویسنده، محقق، مترجم، پژوهشگر نهجالبلاغه و استاد دانشگاه، عضو هیئت علمی دانشگاه قرآن و حدیث. این کتاب به بررسی و تحلیل حکمرانی امام علی(ع) به عنوان الگویی موفق در طول تاریخ میپردازد و ابعاد مختلف آن را از منظر عدالت، آزادی و حقوق انسانی شرح میدهد.
| حکمرانی حکیمانه | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | دلشاد تهرانی، مصطفی (نويسنده) |
| عنوانهای دیگر | جمال دولت محمود: حکومت امام علی(ع)، حکومت موفق تاریخ ** حکومت امام علی(ع)، حکومت موفق تاریخ |
| ناشر | دريا |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1395ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 978-964-7313-62-9 |
| موضوع | علی بن ابیطالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - دیدگاه درباره سیاست و حکومت |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 1395 /د8س9 38/9 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
اهمیت کتاب
کتاب به طور جامع و تفصیلی به ابعاد کلیدی حکمرانی امام علی(ع) از جمله آزادی و آزادیگرایی، عدالت و عدالتگرایی، مردمسالاری، نفی خودکامگی و خودکامگیپذیری، مرزبانی و قانونگرایی، نفی اباحیگری، صدق و صداقتورزی، حقوق مداری، رحمت و محبتورزی، اعتدال و میانهروی، و صلحگرایی و شاخصههای حکومت موفق میپردازد[۱].
ساختار
این کتاب در یک جلد، شامل یک دیباچه، پانزده فصل اصلی موضوعمحور در ارتباط با حکمرانی امام علی(ع) و یک بخش پایانی تحت عنوان «نتایج و مآخذ» است.
گزارش محتوا
دیباچه: این بخش، بهعنوان مقدمه کتاب، به تشریح ضرورت پرداختن به حکومت امام علی(ع) بهعنوان یک الگوی حکمرانی موفق و جامع میپردازد و اهداف کلی تألیف اثر را بیان میکند[۲].
شاخصههای حکومت موفق تاریخ: آزادی و آزادیگرایی: این بخش به بررسی جامع مفهوم آزادی در ابعاد فکری، اعتقادی، اجتماعی و سیاسی در آموزههای امام علی(ع) و شیوه مواجهه ایشان با مخالفان و منتقدان میپردازد[۳].
عدالت و عدالتگرایی: در این فصل، بر جایگاه محوری عدالت در حکمرانی امام علی(ع) تأکید شده و ابعاد مختلف آن، شامل عدالت اقتصادی، اجتماعی و قضایی، بهتفصیل شرح داده میشود[۴].
انسانیت و انسانگرایی: این بخش بر کرامت انسانی و روش برخورد امام علی(ع) با انسانها، صرفنظر از دین، نژاد یا موقعیت اجتماعیشان، تاکید دارد و اصول انسانیت را در حکمرانی ایشان بیان میکند[۵].
مردمسالاری: این فصل به نقش مردم در تعیین سرنوشت خود، لزوم مشارکت عمومی، و حق نظارت و نقد از سوی شهروندان در حکومت امام علی(ع) میپردازد و چگونگی تجلی آن را در سیره عملی ایشان بررسی میکند[۶].
نفی خودکامگی و خودکامگیپذیری: در این بخش، مبارزه قاطع امام علی(ع) با هرگونه استبداد و خودکامگی، و همچنین تشویق مردم به عدمپذیرش ظلم و ستم، تبیین میشود[۷].
مرزبانی و قانونگرایی: این فصل بر اهمیت التزام به قانون، رعایت حدود الهی و حقوق عمومی، و نظم و انضباط در حکمرانی از منظر امام علی(ع) تأکید میکند[۸].
نفی اباحیگری: این بخش به دیدگاه امام علی(ع) در خصوص پرهیز از بیبندوباری اخلاقی و اجتماعی، و لزوم حفظ ارزشهای دینی و انسانی در جامعه و حکومت میپردازد[۹].
صراحت و صداقتورزی: در این فصل، بر اصول راستگویی، شفافیت و پرهیز از فریب در رفتار حاکمان که از ارکان حکمرانی امام علی(ع) بوده، پرداخته میشود[۱۰].
حقوق مداری: این بخش مفهوم حقوق متقابل حاکمان و مردم، حقوق مخالفان، و مسئولیت حکومت در قبال رعایت حقوق شهروندان را از دیدگاه امام علی(ع) تحلیل میکند[۱۱].
رحمت و محبتورزی: این فصل به بررسی رویکرد امام علی(ع) در گسترش رحمت، مهربانی و دلسوزی نسبت به آحاد جامعه، حتی در شرایط سخت و با وجود مخالفان، میپردازد[۱۲].
اعتدال و میانهروی: این بخش به اهمیت حفظ تعادل و پرهیز از افراطوتفریط در تصمیمگیریها، رفتارها و سیاستهای حکومتی، مطابق با آموزههای امام علی(ع)، اشاره دارد[۱۳].
صلحگرایی: این فصل، به بررسی سیاستها و اقدامات امام علی(ع) در جهت برقراری صلح، مدیریت درگیریها، و پرهیز از جنگ تاحدامکان، حتی در مواجهه با دشمنان، میپردازد[۱۴].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.