ديوان أبيفراس الحمداني
ديوان أبيفراس الحمداني، مجموعهای از اشعار ابوفراس حمدانی (321-357ق)، شاعر و فرمانده برجسته عرب از خاندان حمدانیان است که شامل غزلیات، اشعار فخر، مرثیهها، توصیفات و اشعار حکمتآمیز میشود.
| ديوان أبي فراس الحمداني | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابوفراس حمدانی، حارث بن سعید (نويسنده) دویهی، خلیل (شارح) |
| ناشر | دار الکتاب العربي |
| مکان نشر | لبنان - بیروت |
| سال نشر | 1414ق - 1994م |
| چاپ | 2 |
| موضوع | نقد و تفسیر ابوفراس حمدانی، حارثبنسعید، ۳۲۰-۳۵۷ق. دیوان,قرن ۴ شعر عربی |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /د9 3887 PJA |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
نگارش دیوان
شایان ذکر است که ابوفراس حمدانی خود در طول حیاتش اقدام به گردآوری دیوان اشعارش نکرده است. او شعرش را تنها به استادش ابن خالویه میداد، در خفا و دور از مردم و انتشار آن را بر او ممنوع کرده بود. دیوان او تنها از طریق ابن خالویه در دست است و علمای عرب چون تنوخی، ثعالبی، حصری، مکین، ابن خلکان و دیگران از ابن خالویه نقل کردهاند[۱].
ساختار
این کتاب، شامل مقدمهای درباره زندگی و شعر شاعر و سپس مجموعه اشعار اوست که بر مبنای قافیه بهترتیب حروف الفبا تنظیم شدهاند.
گزارش محتوا
- این دیوان، شامل طیف وسیعی از انواع شعری، از جمله: غزل، فخر، رثا، وصف و حکمت است:
- غزل: شامل اشعار عاشقانه است که اغلب، حاوی مضامین حسرت و اندوه ناشی از فراق و دوری از معشوق است.
- فخر: اشعاری که در آنها شاعر به نسب خود، اعتماد به نفس و افتخار به قوم و قبیلهاش میبالد.
- مرثیه و وصف و حکمت: شامل سوگنامهها، اشعار توصیفی از طبیعت و حوادث و اشعار حاوی پند و حکمت است که بیانگر دیدگاههای فلسفی و اخلاقی شاعر هستند.
اشعار او اغلب، سرشار از عواطف قوی مانند اندوه ناشی از فراق در غزلیات و روحیه حماسی و افتخار به نسب و دلاوریها در اشعار فخر است[۲].
- اشعار «رومیات» که در دوران اسارت سروده شدهاند، نشاندهنده اوج مهارت او در بیان حسرت آزادی، وفاداری و گاه گلایه از عدم رهایی سریع هستند[۳].
- آنگونه که ابن شرف قیروانی گفته، ابوفراس نهتنها یک شاعر برجسته، بلکه یک فرمانده نیز بوده است که این جنبهها به شعر او عمق و اعتبار بخشیده است. او در زمان خود یکی از «أشعر الناس» (شاعرترین افراد) در پادشاهی حمدانیان بشمار میرفت[۴].
این طبع دیوان بر اساس نسخههای خطی، از جمله یک نسخه در موزه بریتانیا و چاپهای پیشین مانند چاپ دکتر سامی الدهان در سال ۱۹۴۴م، تهیه شده است[۵].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه کتاب.