وصايا العلماء عند حضور الموت
وصايا العلماء عند حضور الموت، تألیف ربعی دمشقی(۲۹۸-۳۷۹ق/۹۱۱-۹۸۹م)، محدث و مورخ، به وصیتها و نصایح بزرگان و علمای اسلام در زمان احتضار و مرگ میپردازد.
| وصايا العلماء عند حضور الموت | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ربعی دمشقی، محمد بن عبدالله (نويسنده)
خیمی، صلاح محمد (محقق) ارناووط، عبدالقادر (محقق) |
| ناشر | دار ابن کثير |
| مکان نشر | سوریه - دمشق ** لبنان - بیروت |
| سال نشر | 1406ق - 1986م |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ر2و6 54 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
اهمیت کتاب
وصايا العلماء، بعد از کتاب المحتضرين ابن ابىالدنیا (218-208ق)، دومین اثر در این زمینه است[۱].
کتاب بهنوعی تذکر و یادآوری است برای مسلمانان تا در زندگی خود به یاد مرگ، حساب و کتاب و آخرت باشند و از معصومین و علمای بزرگ اسلام بیاموزند که چگونه در لحظات پایانی زندگی خود باید رفتار کنند و چه توصیههایی را به دیگران منتقل کنند.
روش و محتوا
ربعی در این اثر به جمعآوری و نقل وصیتهایی از حضرت آدم(ع)، حضرت نوح(ع)، حضرت امیرالمؤمنین(ع)، حضرت فاطمه(س)، خلفا و برخی صحابه، تابعین و دانشمندان میپردازد که در زمان نزدیک به مرگ خود، به دیگران توصیه کردهاند.
این وصیتها شامل موضوعاتی چون: مرگ[۲]، کیفیت تشییع و کفن و دفن[۳]، وصیت به اموال و داراییها[۴]، ترس از بعد از مرگ[۵]، تقوا[۶]، اهمیت نماز[۷]، ذکر خداوند[۸]، توبه، طلب حلالیت و استغفار[۹]، نکوهش دنیا[۱۰]، رعایت حلال و حرام الهی[۱۱]، اصلاح و رفتار نیکو با دیگران[۱۲]، حالات هنگام مرگ[۱۳]، اقرار به اعتقادات[۱۴]، طرز نوشتن وصیت[۱۵] و وصیت به بازماندگان[۱۶]، است.
پایانبخش وصیتها، حدیثی از پیامبر اعظم(ص) است درباره آنچه ملک الموت هنگام قبض ارواح بیان میدارد[۱۷].
نویسنده در نقل وصیتها، روش محدثین را رعایت کرده و با سند کامل آنها را بازگو میکند.
وصیت حضرت علی(ع)
ایشان در وصیت خود درباره ضارب خویش، فرمودند: از آشامیدنی و غذایی که به من میدهید به او هم بدهید. اگر زنده ماندم خودم میدانم که با او چگونه رفتار کنم و اگر زنده نماندم، یک ضربه به او بزنید و بیش از آن نباشد[۱۸].
فعالیت تحقیقی
محققان در مقدمه به اهمیت مرگ و زندگی اخروی، انگیزه تحقیق، شرح حال مصنف و گزارش نسخههای خطی، پرداختهاند و در پاورقی به نسخهبدل، توضیح برخی کلمات و تعبیرها، شرح حال وصیتکننده و اعتبارسنجی روایت و راویان همت گماشتهاند.
فهرست صاحبان وصیت، آیات، احادیث، اشعار، اعلام و جایها در پایان، راهنمای پژوهشگران میباشد.
پانویس
- ↑ ر.ک: مقدمه تحقیق، ص7-6
- ↑ ر.ک: متن کتاب، ص104
- ↑ ر.ک: همان، ص45، 67، 87 و 92
- ↑ ر.ک: همان، ص66
- ↑ ر.ک: همان، ص86 و 93
- ↑ ر.ک: همان، ص88-89
- ↑ ر.ک: همان، ص88-89
- ↑ ر.ک: همان، ص88-89
- ↑ ر.ک: همان، ص49
- ↑ ر.ک: همان، ص83-86
- ↑ ر.ک: همان، ص88
- ↑ ر.ک: همان، ص89
- ↑ ر.ک: همان، ص95، 96، 101-103 و 106
- ↑ ر.ک: همان، ص107-106
- ↑ ر.ک: همان، ص107
- ↑ ر.ک: همان، ص109
- ↑ ر.ک: همان، ص111
- ↑ ر.ک: همان، ص40-41
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.