مدخل شعر معاصر فارسی (1285 ـ 1392)

مدخل شعر معاصر فارسی (1285-1392) تألیف شهریار خسروی؛ این کتاب به عنوان مرجدی جامع و نظام‌مند برای شناخت جریان‌های اصلی شعر معاصر فارسی از سال 1285 تا 1392 شمسی تدوین شده است. اثر حاضر با رویکردی توصیفی و غیرقضاوتی، به بررسی ایده‌ها و مفاهیم محوری در شعر معاصر می‌پردازد و الگویی مفهومی برای درک تحولات شعر فارسی در این بازه زمانی ارائه می‌دهد.

مدخل شعر معاصر فارسی (1285-1392)
پدیدآوران	خسروی، شهریار (نویسنده) مصلحی مصلح آبادی، فرید (ویراستار)
ناشر	فاطمی
مکان نشر	تهران
سال نشر	1396
چاپ	چاپ اول
شابک	‎8-951-318-964-978
موضوع	شعر فارسی -- قرن 14 -- تاریخ و نقد
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	PK 6561 /خ5م3 1396

ساختار

کتاب در سه بخش اصلی تنظیم شده است: 1) روایت معیار شعر معاصر فارسی 2) جریان‌شناسی شعر معاصر فارسی (شامل سه فصل: محافظه‌کاران، نیمایی‌ها، رادیکال‌ها) 3) شعر معاصر فارسی: یک مرور تاریخی. کتاب با مقدمه، واژه‌نامه توصیفی و راهنمای مطالعه همراه است.

گزارش کتاب

کتاب «مدخل شعر معاصر فارسی» اثر شهریار خسروی با نگاهی نو به بررسی تحولات شعر فارسی از مشروطه تا دهه 1390 می‌پردازد. نویسنده در این اثر با نقد «روایت معیار» موجود در کتاب‌های درسی و دانشگاهی، رویکردی توصیفی و غیرقضاوتی را در تحلیل جریان‌های شعری پیش گرفته است(ص 15).

بخش اول کتاب به نقد و بررسی تصویر رایج از شعر معاصر می‌پردازد که نویسنده آن را «روایت معیار» می‌نامد. خسروی در این بخش نشان می‌دهد که چگونه این روایت سنتی، تحولات شعر معاصر را به شکل خطی و ساده‌انگارانه‌ای ارائه می‌دهد(ص 25-40).

بخش دوم که هسته اصلی کتاب را تشکیل می‌دهد، به جریان‌شناسی شعر معاصر با معیارهای مختلف می‌پردازد. نویسنده در این بخش جریان‌های شعری را در سه گروه کلی «محافظه‌کاران»، «نیمایی‌ها» و «رادیکال‌ها» دسته‌بندی کرده و هر گروه را با شاخصه‌های صوری (مانند پایبندی به وزن عروضی) و محتوایی (مانند گرایش‌های فلسفی و ایدئولوژیک) تحلیل می‌کند(ص 45-120).

نکته برجسته این کتاب استفاده از اصطلاحات رایج در میان شاعران و منتقدان (مانند قدمایی، نوقدمایی، حجم، دیگر و...) و پرهیز از اصطلاح‌سازی‌های جدید است. نویسنده در تحلیل خود به جای تمرکز بر شاعران، بر ایده‌ها و مفاهیم محوری هر جریان تأکید دارد(ص 75).

بخش سوم کتاب مروری تاریخی بر شعر معاصر فارسی ارائه می‌دهد که می‌تواند برای خوانندگان مبتدی راهنمای مفیدی باشد. در پایان کتاب نیز واژه‌نامه توصیفی اصطلاحات تخصصی و بخش «مطالعه بیشتر» با معرفی منابع تکمیلی گنجانده شده است(ص 150-180).

این کتاب با ارائه‌ی تصویری چندبعدی از شعر معاصر فارسی، منبعی ارزشمند برای دانشجویان، پژوهشگران و علاقه‌مندان به شعر معاصر محسوب می‌شود. رویکرد توصیفی و پرهیز از قضاوت‌های ارزشی، این اثر را به مرجدی بی‌طرفانه برای شناخت جریان‌های متنوع شعر معاصر تبدیل کرده است.

منابع مقاله

پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات