جمعیت نسوان وطنخواه ایران (سالهای 1314-1301ش)
جمعیت نسوان وطنخواه ایران (سالهای 1314-1301ش) تألیف محمدحسین خسرو پناه؛ در سال های 1314-1285ش، جنبش زنان ایرانی جنبشی تجدد طلبانه و عمدتا غیر سیاسی بود. این جنبش که مستقل و جدا از حکومت بود، به کندی شکل گرفت و با تأسیس تشکل ها و انتشار روزنامه ها و مجله ها اهداف و مطالبات خود را مطرح می کردند. «جمعیت نسوان وطن خواه ایران» یکی از پایدارترین تشکل های زنان ایرانی است. مجموعه ی حاضر به چگونگی شکل گیری، فعالیت ها، مشکلات و موانعی که در برابر این جنبش قرار داشته و نیز نحوه ی انحلال آن ها می پردازد. همچنین برگزیده ای از مقالات و مطالبی را که می تواند به شناخت بیشتر فعالیت این جمعیت و جنبش آنان در آن مقطع کمک کند، ارائه می نماید.
جمعیت نسوان وطنخواه ایران (سالهای 1314-1301ش) | |
---|---|
![]() | |
پدیدآوران | خسرو پناه، محمدحسین (نویسنده) |
ناشر | نشر خجسته |
مکان نشر | تهران |
سال نشر | ۱۳۹۷ش |
شابک | 978-964-2975-47-1 |
کد کنگره | |
ساختار کتاب
در سال 1285 ش، انقلاب مشروطیت ایران سلطنت مشروطه پارلمانی را جایگیزن نظام دیرپای استبداد مطلقه کرد. این تحول تنها به عرصه ی سیاسی محدود نماند و با افتتاح مجلس شورای ملی، انتشار روزنامههای آزاد، متشکل شدن مردم در انجمن ها و بعدا در احزاب سیاسی، تدوین قانون اساسی و متمم آن و ... به تدریج ابعاد فرهنگی و اجتماعی هم پیدا کرد. هر یک از اقشار و طبقات جامه با استفاده از امکانابات و فرصت های ناشی از انقلاب، نظرات و مطالبات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی خود را مطرح کردند و برای دستیابی به آن کوشیدند. از سال 1285 ش به بعد، زنان تجدد طلب و تحول خواه ایران هم، به رغم شمار اندک شان، در صدد بر آمدند تحولی در شرایط زندگی زنان پدید آورند. به این منظور، آن ها برای دستیابی به حقوق فردی و اجتماعی و نوسازی شرایط زندگی زن ایرانی، تشکل های عمدتا فرهنگی و اجتماعی تشکیل دادند، مدارس دخترانه را با اتکا به سرمایه و امکانات خویش تأسیس کردند، فرهنگ مرد سالار را به چالش کشیدند، طرح ها و برنامههای اصلاح سیاسی و اجتماعی ارائه کردند، به پاسداری از انقلاب مشروطه و دستاوردهای آن برخاستند. مناسبات سنتی حاکم بر خانواده را نقادی و روزنامه ها و مجلههای خود را منتشر کردند، شیوههای نوین خانه داری و بچه داری را آموزش دادند، با همتایان آسیایی و اروپایی خود مرتبط شدند و ...؛ به عبارت دیگر، زنان عصر مشروطه بنیان های نهضت اجتماعی زن ایرانی برای احقاق حقوق فردی و اجتماعی اش را در قرن بیستم پی افکند و با فعالیت های پیگیر خود توانستند بر پاره ای از موانع غلبه کنند و به برخی از مطالبات اولیه ی فردی و اجتماعی زن ایرانی دست یابند. این جنبش غیر سیاسی بود که ابتدا به کندی شکل گرفت. فعالان آن با ایجاد تشکل ها و انتشار روزنامه ها و مجله ها نه تنها هدف ها و مطالبات خود را مطرح کردند بلکه توانستند توجه عده ای از دختران جوانی را که در مدرسههای دخترانه تحصیل می کردند به خود جلب کنند و نسل دیگری از فعالان حقوق زنان را پرورش دهند. این جنبش در سال های پایانی سلطنت قاجار تشکیل شد و سنت های مبارزاتی جنبش زن ایرانی را که با انقلاب مشروطه آغاز شده بود در سال های 1301 تا 1314 ش ادامه داد. مجموعه ی حاضر در دو بخش به بحث و بررسی پیرامون این جمعیت می پردازد.[۱]
پانويس