ديوان ابن الرومي
ديوان إبن الرومي | |
---|---|
پدیدآوران | ابن رومی، علی بن عباس (نويسنده) بسج، احمد حسن (شارح) |
ناشر | دار الکتب العلمية |
مکان نشر | لبنان - بیروت |
سال نشر | 1423ق - 2002م |
چاپ | 3 |
شابک | 2-7451-0798-4 |
زبان | عربی |
تعداد جلد | 3 |
کد کنگره | /د۹ 3654 PJA |
نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ديوان ابن الرومي، مشتمل بر اشعار عربی علی بن عباس بن رومی (221-283ق) است که با مقدمه و شرح احمد حسن بسج در سه جلد منتشر شده است.
علی بن عباس بن رومی، دیوان شعر نسبتاً بزرگی بهجا گذاشته است. اشعار او ترتیب نداشته و مسیبی آن را از وی روایت کرده، سپس ابوبکر صولی آن را بر اساس حروف الفبا مرتب کرده و ابوطیب وراق بن عبدوس آن را از همه نسخ جمعآوری نموده و...[۱].
ابن خلکان گوید: «ابوطیب وراق، بر هر نسخهای از آن که بر اساس حروف و غیر آن بود، مقدار هزار بیت افزود. علی بن عباس، قصاید مطول و قصاید بدیعه دارد و در هر دو، مدح و هجا، دارای ظرافت است[۲].
این دیوان مشتمل بر چهرههای مختلف زندگی از شادیها و دلتنگیها، شقاوتها و سعادتها، طرق معاش، عادات، لباسها، خلق و خوی، زنان، غناء و خوانندگی، بهعلاوه اغراض مرسوم شناختهشده در شعر عربی مانند مدح و هجاء، غزل و وصف، فخر و رثاء و دیگر فنونی است که قریحه شاعر گنجایش آنها را داشته است[۳].
ابن رومی از سخنسرایان سترگ دوره عباسی و از مفاخر عالم تشیع است که زیبایی و ظرافت چکامههای بلندش رونقبخش بلاغت ادب عربی است. جلوههای فراوان تأثیرگذاری فرهنگ و ادب ایرانی بر شعر این شاعر سایه افکنده؛ بهطوریکه در برخی از سرودههای خود، از مظاهر مختلف فرهنگ و تمدن ایرانی تأثیر پذیرفته است[۴].
اشعار غدیریه او از شمشهای طلای ناب برتر و از ستارگان آسمان فزونتر و نورانیتر است. او در دوستی خاندان پیامبر(ص)، هدفهای بلندی دارد و اصولاً مدیحهسراییاش برای آن خاندان و دفاع از آنان در برابر حملات مخالفان از حقایق آشکار زندگی اوست[۵].
نمونه شعر
لكن حبي للوصي مخيّمٌ | في الصدر يسرح في الفؤاد تولّجا | |
فهو السراج المستنير و من به | سبب النجاة من العذاب لمن نجا | |
و إذا تركت له المحبة لم أجد | يوم القيامة من ذنوبي مخرجا [۶] |
؛ اما عشق من نسبت به وصی پیامبر در دلم سایه افکنده و تا عمق دلم رسوخ کرده است. او چراغ فروزان است و هرکس از عذاب نجات یابد، از برکت اوست. اگر عشق او را رها کنم، روز قیامت هیچ راه گریز از گناهانم نمییابم.
پانویس
منابع مقاله
- ابن خلکان، احمد بن محمد، «وفيات الأعيان»، قم، منشورات الشريف الرضي، الطبعة الثانية، 1364.
- سنجری، احمد بن محمد، «منظر الإنسان، ترجمه وفيات الأعيان»، نشر دانشگاه ارومیه، چاپ اول، 1381.
- عیدانی، سهیلا؛ سعدونزاده، جواد، «بازتاب فرهنگ و ادب ایرانی در شعر ابن رومی»، کاوشنامه ادبیات تطبیقی، بهار 1397، شماره 29، ص105 تا 124:
https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1369515
- ولیزاده، حمـید؛ نصیرپور ملکی، رعنا، «جایگاه والای امام علی(ع) و حقیقت متجلّی در غدیر خم در آیینه غدیریههای شریف رضی، ابوفراس حمدانی و ابن رومی»، ادبیات شیعه، پاییز 1392، سال اول، شماره 2، ص201 تا 225:
https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1195964