هیثمی، علی بن ابوبکر
| هیثمی، علی بن ابوبکر | |
|---|---|
 | |
علی بن ابوبکر هیثمی (735-803/807ق)، عالم و محدث برجسته شافعی و نویسنده کتاب «مـجمع الزوائد و مـنبع الفوائد».
زادروز، زادگاه و تحصیل
نورالدین علی بن ابی‌بـکر بـن سلیمان مصری شافعی هیثمی، یکی از عالمان برجسـته در حدیث اهل سنت است. هیثمی در سال ۷۳۵ق، در قاهره به دنیا آمد. وی در قاهره رشد کرد و قرائت قرآن آموخت. در همان جـا بـا زیـن‌الدین عراقـی (م ۸۰۶ق) آشــنا گـشته و در نـوجوانی از ملازمان او شد.
هـیثمی از مـحضر اسـاتیدی چون ابوالفتح میدومی، محمد بن اسماعیل بن الملوک، ابن قطروانی، ابن خباز، ابن حمـوی و... بهـره بـرد، امـا از ایـن میـان، اسـتاد بـرجسـته و شـاخص وی، زین‌الدین عراقی بوده؛ چنان‌کـه ملازمـت او بـا عراقـی و دامــادی وی و اسـتفاده علمی‌اش از او مشهور است.
هیثمی حضور ذهن قوی در بیان متون داشت و در محضر اسـتادش عراقـی، بسـیار حاضرجواب بـود؛ بـه‌گـونه‌ای که این حالت او مایه شگفتی شیخ بود و ازهمین‌رو هم نسبت بـه او اهتمام بسیار و عنایت ویژه داشت.
وی غالب اوقات خود را در معیت شـیخ عراقـی بـه علوم دینـی و کتابـت حـدیث می‌گذراند و در سـفر و حـضر همراه استادش بـود؛ بـه‌‌طـوری‌‌کـه غالباً گفته می‌شود تمام احـادیثی را کـه عراقی سماع نموده، هیثمی نیز همراه وی بوده و سماع کرده است. به عبارت دقیق‌تـر، کـمتر حـدیثی را می‌توان یافت که یکی از این دو در نقل آن انفراد داشته باشد.
وفات
هیثمی در شب سه‌شنبه 29 رمضان سال 803ق[۱] و یا در سال 807 در قاهره درگذشت[۲].
آثار
- غاية المقصد في زوائد المسند؛
- كشف الأستار عن زوائد البزار؛
- بغية الباحث عن زوائد مـسند الحـارث؛
- البدر المنير في زوائد المعجم الكبير؛
- مجمع البحرين في زوائد المعجمين الأوسط و الصغير؛
- المقصد العـلي في زوائد أبي‌يعلی الموصلي؛
- موارد الضمآن إلی زوائد ابن حـبان؛
- مـجمع الزوائد و مـنبع الفوائد.
پانویس
منابع مقاله
- احمدی، مهدی؛ غلامی، مرجان، «روش‌شناسی کتاب غاية المقصد في زوائد المسند، تألیف نورالدین هیثمی»، آموزه‌های حدیثی، پاییز و زمستان 1397، شماره 4، ص125 تا 146:
https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1499208
- احمد عطا، محمد عبدالقادر، مقدمه «مجمع الزوائد و منبع الفوائد»، نوشته علی بن ابی‌بکر هیثمی، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، 2001م.
وابسته‌ها
کشف الأستار عن زوائد البزار علي الکتب الستة
موارد الضمآن إلى زوائد ابن حبان
مجمع البحرين في زوائد المعجمين «المعجم الوسیط و المعجم الصغیر للطبرانی»
بغية الرائد في تحقيق مجمع الزوائد و منبع الفوائد
موارد الظمآن إلى زوائد ابن حبان
موارد الظمآن إلی زوائد إبن حبان
المقصد العلي في زوائد أبي يعلى الموصلي
تقريب البغية بترتيب أحاديث الحلية
بغية الباحث عن زوائد مسند الحارث
فهرس احادیث موارد الظمان الی زوائد ابن حبان للحافظ نورالدین علی بن ابی بکر الهیثمی (735 - 807ه)
فهرس أحاديث کشف الأستار عن زوائد البزار علی الکتب الستة
الحسين عليه السلام بين الولادة و الشهادة في روايات الذهبي و الهيثمي
التعریف بالرواة الذین سکت عنهم الحافظ الهیثمي في کتابه مجمع الزوائد