سبزواری، علی بن محمد
| سبزواری، علی بن محمد | |
|---|---|
 | |
علی بن محمد سبزواری (زنده در 533ق)، عالمی است از خاندانی برجسته از خاندان‌های شیعی که در قرن پنجم و ششم در سبزوار شهرتی داشته‌اند. «ذخيرة الآخرة» مشتمل بر تعقیبات نماز، ادعیه ماه‌های سال و نمازهای مستحب از آثار اوست.
تحقیقی در نام مؤلف
مؤلف در آغاز «ذخيرة الآخرة» نام خود و اجدادش را چنین بیان کرده است: «علی بن محمد بن ابی‌الحسن بن عبدالصمد التمیمی». خاندان علی بن محمد هم سبزواری دانسته شده‌اند و هم نیشابوری، اما چنین به نظر می‌رسد بیشتر سبزواری بوده و بنا به نقل منتجب‌الدین در زمان وی یکی از چهره‌های این خاندان رکن‌الدین محمد در سبزوار ساکن بوده است. نخستین چهره شناخته‌شده این خاندان، عبدالصمد بن محمد تمیمی بوده است. درباره عبدالصمد گفته شده که از شاگردان شیخ صدوق بوده است. نام پدر عبدالصمد، محمد بوده و این از سندی که در کتاب «بشارة المصطفی» آمده، به دست می‌آید. در ابتدای امالی صدوق نیز، از وی با نام «الشيخ الفقيه أبوالحسن علي بن عبدالصمد التميمي» یاد شده است. علی بن عبدالصمد سه فرزند داشته که فرزند سوم وی، محمد بن علی بن عبدالصمد که کنیه‌اش ابوجعفر بوده است، از مشایخ ابن شهرآشوب بوده است. مؤلف، فرزند همین محمد است؛ زیرا وی خود را «علی بن محمد بن ابی‌الحسن [علی] بن عبدالصمد التمیمی» نامیده است[۱].
تشابه اسمی
در کتاب «الثقات العيون»، مؤلف «منية الداعي» علی بن محمد... بن عبدالصمد آمده است... تاریخی که از این مؤلف در درست داریم، سال 529ق است که به نقل ابن طاووس در مهج، در آن سال وی از جدش سماع حدیث کرده است. با مقایسه این تاریخ با تاریخی که از یادداشت مؤلف ذخیره بر امالی صدوق داریم، یعنی سال533ق، چنین به دست می‌آید که این دو در سنینی نزدیک به هم بوده و طبقه آنها به یکدیگر نزدیک است[۲].
آثار
ذخيرة الآخرة.
پانویس
منابع مقاله
جعفریان، رسول، مقدمه بر «ذخيرة الأخرة»، تألیف علی بن محمد سبزواری، قم، انتشارات انصاریان، چاپ اول، زمستان 1375.