أخبار الأذکياء

    از ویکی‌نور
    (تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
    أخبار الأذکياء
    أخبار الأذکياء
    پدیدآورانابن جوزی، عبدالرحمن بن علی (نويسنده) آل زهوی، دانی بن منیر (مصحح)
    ناشرالمکتبة العصرية
    مکان نشرلبنان - بیروت ** لبنان - صیدا
    سال نشر1432ق - 2011م
    چاپ1
    شابک-
    موضوعاحادیث اهل سنت - قرن 6ق. - ادبیات عربی - لطیفه، هجو و طنز
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    ‎‏/‎‏الف‎‏4 4092 PJA
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    اخبار الاذکیاء تألیف ابوالفرج عبدالرحمن بن علی بن جوزی (597-508ق)، مشتمل بر مجموعه ارزشمندی از سخنان حکیمانه و جالب اقشار مختلف مردم از انبیا و علما و دانشمندان گرفته تا مردم عادی است که در ابواب مختلف دسته‌بندی‌شده است. تحقیق کتاب توسط دانی بن منیر آل زهوی انجام‌شده است. کتاب مشتمل بر مقدمه نویسنده و 33 باب است. محقق اثر عبارات کتاب را در 682 شماره دسته‌بندی کرده است. ابن جوزی در مقدمه می‌نویسد: اما بعد، والاترین موهبات، موهبت عقل است؛ چراکه وسیله تحصیل معرفت الهی است و به‌وسیله آن مصالح تنظیم، عواقب لحاظ، غوامض فهم و فضائل جمع می‌شود. و چون عقلا در موهبت عقل متفاوت و در تحصیل تجارب و علم مختلف هستند، دوست داشتم که کتابی در اخبار اذکیا که فراست ایشان قوی و ذکاوت آن‌ها به جهت قوه جوهری عقولشان روشن است، گرد آورم. در این کار سه هدف داشتم: اول شناخت توان اذکیا با ذکر احوالاتشان؛ دوم بارورکردن عقول شنوندگان -اگر استعدادی برای نیل به آن مرتبه داشته باشند- چراکه دیدن عقلا و هم‌نشینی با ایشان برای خردمندان مفید است، پس شنیدن اخبار آن‌ها نیز همانند دیدن ایشان است و سوم ادب شدن خودبزرگ‌بین، هنگامی‌که اخبار کسی که پیروی از او برایش سخت است را می‌شنود.[۱] ابن جوزی در ابواب اولیه کتاب از فضیلت و ماهیت عقل و معنای ذهن و ذکاوت سخن گفته است. از دیدگاه او نشانه‌های ذکاوت بر دو قسم است: حکما، از جهت صورت، اخلاق معتدل و بنیه متناسب و از جهت معنا و افعال سکوت و سکون و مانند آن را دلیل بر ذکاوت می‌دانند.[۲]‏ او از گفته‌های هوشمندانه انبیاء و امت‌های گذشته نقل کرده و عباراتی را ذکر کرده که حکایت از ذکاوت پیامبر اسلام(ص) و خلفا و همچنین سلاطین و امراء و قضات و فقها و عباد و زهاد دارد. همچنین در بابی از کتاب ضرب‌المثل‌های عربی و حکمت‌هایی که از زبان حیوانات نقل‌شده گردآمده است.[۳]‏ و در باب دیگر حکایت‌هایی که از زیرکی کودکان اشاره دارد مطرح‌شده است.[۴]‏ اذکیا همیشه در بین دانشمندان و نخبگان نبوده‌اند بلکه گاه سخنان عوام و مردم عادی حکایت از زیرکی ایشان دارد؛ به‌عنوان‌مثال در شماره 394 چنین آمده است: ادیبی به دوستش گفت: به خداوند سوگند که تو بوستان دنیا هستی و دوستش به او گفت: تو نیز نهری هستی که آن بوستان از آن سیراب می‌شود.[۵]

    پانویس

    1. ر.ک: مقدمه مؤلف، ص5
    2. ر.ک: متن کتاب، ص17
    3. ر.ک: همان، ص218
    4. ر.ک: همان، ص183
    5. ر.ک: همان، ص136

    منابع مقاله

    مقدمه و متن کتاب.

    وابسته‌ها